| Περίληψη |
Εισαγωγή: Ο διαβήτης, μια ταχέως αναπτυσσόμενη νοσηρότητα με υψηλό παγκόσμιο επιπολασμό, συνδέεται με δυσγλυκαιμία που συχνά οδηγεί σε επιπλοκές. Αυτή η χρόνια μεταβολική νόσος, που έχει χαρακτηριστεί ως σχετιζόμενη με την ηλικία ασθένεια, απαιτεί αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) συχνά εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα άγχους, που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους και τη διαχείριση της νόσου. Η κουερσετίνη, ένα βιοενεργό φλαβονοειδές που βρίσκεται σε ποικιλία φυτικών τροφών, όπως μήλα, μούρα, λάχανο, φραγκόσυκα, εμφανίζει σημαντική αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση και έχει κεντρίσει το επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω των πιθανών ωφέλιμων πλειοτροπικών, θεραπευτικών της ιδιοτήτων. Τα τελομερή, τα προστατευτικά χρωμοσωμικά άκρα, μειώνονται προοδευτικά και πιθανώς εμπλέκονται στην παθογένεση ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση. Στο ΣΔ2, η βράχυνση των τελομερών μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, αλλά η συνολική «εικόνα» παραμένει περιορισμένη. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, διερευνήσαμε την πιθανή θετική επίδραση της κουερσετίνης στις βιοκλινικές μετρήσεις και στις παραμέτρους υγείας, ενώ επίσης στοχεύσαμε να εξετάσουμε εάν η κερσετίνη θα μπορούσε να επηρεάσει τη δυναμική του μήκους των τελομερών (ΜΤ) ασθενών με ΣΔ2.
Μέθοδοι: Αυτή η προοπτική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή διερεύνησε την κλινική χρησιμότητα της κερκετίνης σε ασθενείς με ΣΔ2 που λάμβαναν αντιδιαβητική αγωγή εκτός ινσουλίνης και ήταν εγγεγραμμένοι ως πληθυσμός ευθύνης της 4ης ΤΟΜΥ (Τοπικής Μονάδας Υγείας) Ηρακλείου. Εκατό συμμετέχοντες στρωματοποιήθηκαν ανά ηλικία και φύλο (1:1) και τυχαιοποιήθηκαν σε ομάδες ελέγχου (n = 50) ή παρέμβασης (n = 50). Ο έλεγχος έλαβε μόνο την τυπική φροντίδα, ενώ η παρέμβαση έλαβε 500 mg κερσετίνης ημερησίως για 12 εβδομάδες, ακολουθούμενη από διακοπή 8 εβδομάδων και τελική διαδοχική περίοδο λήψης 12 εβδομάδων (σύνολο: 32 εβδομάδες), ως συμπλήρωμα στη συνήθη φροντίδα τους. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις κατά την έναρξη, σε ενδιάμεσο χρονικό σημείο (3 μήνες) και τη λήξη της μελέτης (8 μήνες).
Για την αποτύπωση πτυχών της πρώιμης αποτελεσματικότητας και της κλινικής ασφάλειας χορήγησης κερκετίνης σε ασθενείς με ΣΔ2, πραγματοποιήθηκε ενδιάμεση παρακολούθηση στις 12 εβδομάδες σε τυχαιοποιημένο υπο-δείγμα ασθενών και αναλύθηκαν δεδομένα από 38 ασθενείς (παρέμβαση: 20, έλεγχος: 18). Όλοι οι συμμετέχοντες παρείχαν ενήμερη ενυπόγραφη συγκατάθεση για τη συλλογή ανθρωπομετρικών μετρήσεων, ζωτικών σημείων, δεδομένων καθημερινών συνηθειών και σπιρομετρήσεων με PiKo-6. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες απάντησαν στα ερωτηματολόγια Short Anxiety Screening Test (SAST) και 36-Item Short Form Health Survey (SF-36).
Στο πλαίσιο της κύριας μελέτης, διεξήχθησαν αξιολογήσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένων αναλύσεων αίματος, κατά την έναρξη και τον τερματισμό. Η ποιότητα ζωής και το άγχος αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας το SF-36 και το SAST. Σε όλη τη διάρκεια της μελέτης συλλέγονταν στοιχεία σχετικά με πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες, σύμφωνα με το πρότυπο CONSORT. Από τους 88 ασθενείς που ολοκλήρωσαν τη δοκιμή, οι 82 συναίνεσαν στη δειγματοληψία αίματος (έναρξη και λήξη χορήγησης) για μετρήσεις ΜΤ. Διεξήχθησαν μετρήσεις απόλυτου ΜΤ ολικού αίματος χρησιμοποιώντας ποσοτική αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (qPCR).
Πραγματοποιήθηκαν στατιστικές αναλύσεις για τον εντοπισμό διαφορών στις μέσες τιμές εργαστηριακών εξετάσεων στις υπό μελέτη ομάδες, μονοπαραγοντική και πολυπαραγοντική παλινδρόμηση για τη συνεκτίμηση του μήκους των τελομερών και των εργαστηριακών αναλύσεων και τη διερεύνηση της συσχέτισης της λήψης κουερσετίνης και των δεικτών κυτταρικής γήρανσης.
Αποτελέσματα: Στην πρώιμη ανάλυση συμμετείχαν 38 συμμετέχοντες (60% άνδρες και 40% γυναίκες στην ομάδα παρέμβασης, 38,9% άνδρες και 61,1% γυναίκες στην ομάδα ελέγχου). Στο σκέλος θεραπείας, ο βίαια εκπνεόμενος όγκος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1) που μετρήθηκε με PiKo-6 κατέδειξε μεταβολή Δ% για το σκέλος παρέμβασης: +6,8%: παρέμβαση (INT); -0,2%: έλεγχος (CON); p = 0,059, η συστολική αρτηριακή πίεση; INT: -7,4%, CON: -3,7% (p = 0,117), η περίμετρος μέσης; INT: -1,5%, CON: -0,7% (p = 0,455) και o νυχτερινός ύπνος, INT: +5,3%, CON: +1,4% (p = 0,926), επηρεάστηκαν θετικά. Η ομάδα θεραπείας εμφάνισε σημαντικές βελτιώσεις στα επίπεδα άγχους που αξιολογήθηκαν από την κλίμακα συμπτωμάτων άγχους (SAST-10, p = 0,026) και την ποιότητα ζωής που αξιολογήθηκε από το SF-36 (p < 0,001).
Αναφορικά με την κύρια μελέτη, ογδόντα οκτώ ασθενείς με ΣΔ2 ολοκλήρωσαν τη δοκιμή. Σε σύγκριση με τον έλεγχο, τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) παρουσίασαν σημαντική μείωση (Δ%-μεταβολή: -4,0% έναντι 0,1%, p = 0,011). Η κερκετίνη βελτίωσε επίσης σημαντικά τις μετρήσεις PiKo-6 (FEV1: 5,6% έναντι −1,5%, p = 0,002), τη συστολική αρτηριακή πίεση (−5,0% έναντι −0,2%, p = 0,029), το νυχτερινό ύπνο (11,6% έναντι −7,3%, p < 0,001), τα επίπεδα άγχους (SAST) (−26,2% έναντι 3,3%, p < 0,001) και την ποιότητα ζωής (SF-36) (σωματική και πνευματική διάσταση, p < 0,001). Η ποσοτική αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (qPCR) του γονιδιωματικού DNA από εκχύλιση δειγμάτων ολικού αίματος των 82 ασθενών, αποκάλυψε στατιστικά σημαντική αύξηση του ΜΤ της ομάδας παρέμβασης, ενώ το ΜΤ στην ομάδα ελέγχου μειώθηκε (+0,52 kb έναντι -0,31 kb, p = 0,048). Η λήψη συμπληρώματος κερκετίνης συσχετίστηκε με σημαντική αύξηση στο μέσο ΜΤ (λόγος πιθανοτήτων ≥ 2,44, p < 0,05) με ενισχυμένη συσχέτιση μετά από πλήρη προσαρμογή για πιθανούς συγχυτές μέσω ανάλυσης πολλαπλής λογιστικής παλινδρόμησης (λόγος πιθανοτήτων = 3,48, p = 0,026), γεγονός που υποδηλώνει ότι αποτελεί μια δυνητικά πολλά υποσχόμενη επιλογή συμπληρώματος.
Συμπεράσματα: Ήδη από την ενδιάμεση ανάλυση, αναδύθηκαν θετικά στοιχεία για την πλειοτροπική επίδραση της πρόσληψης κερκετίνης σε ασθενείς με ΣΔ2, ειδικά όσον αφορά στη μείωση του άγχους και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, σε μόλις 12 εβδομάδες χορήγησης και χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. Τα οφέλη για την υγεία που πιθανώς σχετίζονται με τη χορήγηση κερκετίνης σε ασθενείς με ΣΔΤ2 τα οποία καταγράφηκαν από την παρούσα μελέτη, όπως αποδείχθηκε από την αναδυόμενη δυνατότητά της να αυξήσει σημαντικά το μέσο ΜΤ της ομάδας παρέμβασης, μαζί με την αντι-υπεργλυκαιμική (HbA1c), νορμοτασική (συστολική αρτηριακή πίεση) επίδραση και την αυξημένη εκπνεόμενη ροή αέρα στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1) που εμφανίστηκαν, δικαιολογούν περαιτέρω διερεύνηση. Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν επίσης ότι η λήψη κερκετίνης μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου και να επηρεάσει θετικά το άγχος και την ποιότητα ζωής. Τα ευρήματα αυτά δημιουργούν δυνατότητες για τη στόχευση της εξέλιξης της νόσου και τη βελτίωση των εκβάσεων των ασθενών, αν και για την επικύρωσή τους απαιτούνται μελλοντικές μελέτες σε μεγαλύτερη κλίμακα, πολυκεντρικές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, με αξιολόγηση της σχέσης δόσης-απόκρισης και τυφλές μελέτες. Είναι σημαντικό ότι η μελέτη μας δείχνει έμμεσα πώς οι επιλογές του τρόπου ζωής μπορεί να επηρεάσουν την εξέλιξη του ΣΔ2 και υπογραμμίζει την αξία της ενσωμάτωσης των μετρήσεων ΜΤ στις κλινικές αξιολογήσεις για πληθυσμούς με ΣΔ2. Απαιτούνται πρόσθετες έρευνες με ποικίλη δοσολογία και διάρκεια λήψης κερκετίνης για να καθοριστεί το θεραπευτικό της δυναμικό και οι βέλτιστες παράμετροι για τη βελτίωση της υγείας, καθώς και για να διευκρινιστεί η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια λήψης. Συνολικά, με βάση την τρέχουσα μη-τυφλή μελέτη, η κερκετίνη ως συμπληρωματική φυτοθρεπτική γηραιοθεραπεία, φαίνεται να είναι ένα υποσχόμενο συμπλήρωμα για το ΣΔ2, παρέχοντας συμπληρωματική υποστήριξη στον τρόπο ζωής και φροντίδας, σε συνδυασμό με τα καθιερωμένα φαρμακευτικά πρωτόκολλα. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη μετατόπιση αυτής της δυνατότητας από την κλινική χρησιμότητα και σκοπιμότητα σε διεπιστημονικά στοιχεία και περαιτέρω μελέτες για την επιβεβαίωση αυτού του ευρήματος, διευκρινίζοντας τους υποκείμενους μοριακούς μηχανισμούς της κερκετίνης.
|
Μελέτη της ωφελιμότητας της λήψης κουερσετίνης (quercetin) σε διαβητικούς ασθενείς υπό αγωγή με αντιδιαβητικά δισκία. Μία τυχαιοποιημένη προοπτική μελέτη δύο βραχιόνων (two-arm, prospective randomized control clinical trial), (interventional vs observation arm) στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
