| Περίληψη |
Ο δάκος της ελιάς αποτελεί τον κυριότερο εχθρό για την ελαιοκαλλιέργεια στις περισσότερες περιοχές όπου αυτή εξασκείται, προκαλώντας μεγάλες οικονομικές ζημίες σε ευνοικές για τον πληθυσμό του περιόδους του έτους. Ο κυριότερος τρόπος καταπολέμησης του, παρά την εκτεταμένη έρευνα σε πολλά πεδία της συμπεριφοράς και της γενικότερης βιολογίας του, είναι η χρήση χημικών σκευασμάτων μέχρι και τις μέρες μας, με το πλήθος των αρνητικών παρενεργειών που αυτή συνεπάγεται για το περιβάλλον.
Πειράματα σχετιζόμενα με την μέθοδο καταπολέμησης με εξαπόλυση στείρων εντόμων, έδειξαν ότι, μεταξύ άλλων, υπάρχει αξιόλογη συζευκτική απομόνωση μεταξύ των δυο πληθυσμών (άγρια και εργαστηριακά), εξαιτίας της διαφορετικής ώρας σύζευξης σε αυτούς, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η επιτυχής καταπολέμηση του εντόμου με την συγκεκριμένη μέθοδο. Η φυσική ώρα έναρξης της σύζευξης στα είδη Bactrocera και ιδιαίτερα στο δάκο είναι στο τέλος της φυσικής φωτόφασης, στο λυκόφως.
Η παρούσα διδακτορική διατριβή είχε σαν στόχο να διερευνήσει σε βάθος τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον χρόνο συζευκτικής δραστηριότητας του εντόμου. Για τον σκοπό αυτό, μελετήθηκαν εργαστηριακοί και άγριοι πληθυσμοί του εντόμου υπό διάφορες συνθήκες φωτοπεριόδου, θερμοκρασίας και συνδυασμού αυτών. Τα πειράματα είχαν ως σκοπό να αποσαφηνίσουν την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών στην ώρα και διάρκεια σύζευξης, και να καταδείξουν την σημασία της ταχείας προσαρμογής σε νέες συνθήκες, και της κληρονόμησης του κιρκάδιου μηχανισμού ρύθμισης της σύζευξης.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι :
Α) Τόσο τα άγρια όσο και τα εργαστηριακά έντομα συζεύγνηνται στο τέλος της φωτόφασης, πλην όμως η συζευκτική δραστηριότητα των αγρίων καταλαμβάνει τις τελευταίες 1 ½ - 2 ώρες φωτόφασης, ενώ των εργαστηριακών απλώνεται στις τελευταίες 4 ½ ώρες φωτόφασης.
Β) Όσο μεγαλώνει η φωτόφαση τόσο τα έντομα τείνουν να επεκτείνουν ενωρίτερα μέσα σε αυτήν τις συζεύξεις τους.
Γ) Η διάρκεια σύζευξης μεταβάλλεται ανάλογα με το μήκος της φωτόφασης.
Δ) Η θερμοκρασία φαίνεται να έχει ισχυρή επίδραση στην κατανομή και στην διάρκεια των συζεύξεων, και ο συνδυασμός θερμοκρασίας-φωτοπεριόδου λειτουργεί συνεργιστικά στα ανωτέρω.
Ε) Τα ανωτέρω παρατηρήθηκαν τόσο σε άγρια όσο και σε εργαστηριακά έντομα.
Ζ) Τα έντομα έχουν την ικανότητα να προσαρμόζουν τον χρόνο σύζευξης σε νέα φωτοπερίοδο μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο, γεγονός που αποκλείει την χρήση της φωτοπεριόδου για εξασφάλιση ταυτότητας χρόνου σύζευξης μεταξύ στείρων εντόμων και άγριου πληθυσμού στο φυσικό περιβάλλον.
Η) Η δημιουργία στελεχών μέσω επιλογής όσον αφορά στην ώρα σύζευξης (πείραμα 10 διαδοχικών γενεών), δεν φαίνεται να δείχνει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τον πληθυσμό ελέγχου.
|
Συζευτική δραστηριότητα του δάκου της ελιάς Bactrocera oleae (Rossi) (Diptera:Tephritidae): Χρόνος, διάρκεια σε σχέση με φωτοπερίοδο και θερμοκρασία. Άγρια έντομα, έντομα μακροχρόνιας εργαστηριακής εκτροφής
