| Περίληψη |
Η κλιματική αλλαγή έχοντας παγκόσμιες διαστάσεις ,αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τον πλανήτη γη. Το κλίμα της γης δεν ήταν ποτέ σταθερό. Όμως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Όλο και περισσότεροι επιστήμονες επιβεβαιώνουν ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες όπως η αποδάσωση, η ανεξέλεγκτη διάθεση των απορριμμάτων, τα μέσα μεταφοράς, η ευρεία χρήση λιπασμάτων στη γεωργία, και κυρίως η βιομηχανοποίηση και η καύση του άνθρακα.
Η χρήση των ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία είναι ένα νόμισμα με δυο όψεις. Από τη μια βοηθά στην παραγωγή ενέργειας και έτσι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα οφέλη μιας άνετης και σε πολλές περιπτώσεις υπερπολυτελούς ζωής ,ικανοποιώντας τρυφηλούς στόχους, και από την άλλη θέτει την ανθρωπότητα σε μεγάλους κινδύνους ,καθώς προκαλεί την αλλαγή του κλίματος αυξάνοντας στην ατμόσφαιρα τη συγκέντρωση αερίων που έχουν την ιδιότητα να παγιδεύουν τη θερμότητα. Όμως τα κόστη και τα οφέλη της εκτεταμένης χρήσης των ορυκτών καυσίμων δεν αφορούν τους ίδιους ανθρώπους. Τα οφέλη τα καρπώνονται οι σύγχρονες γενεές ,και μάλιστα όχι όλοι, αλλά οι κάτοικοι των πλουσίων κρατών του Βορρά ,ενώ οι καταστροφικές συνέπειες αφορούν τις φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες του Νότου και τις μελλοντικές γενεές. Εδώ βρίσκεται η καρδιά του ηθικού προβληματισμού.
Με βάση αυτή τη διαπίστωση θα προσπαθήσω να δείξω στην εργασία αυτή, ότι η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της τόσο στις σύγχρονες όσο και στις μελλοντικές γενεές είναι ζήτημα όχι μόνο περιβαλλοντικό ,αλλά και ζήτημα ηθικής και δικαιοσύνης. Έτσι αφού πρώτα γίνεται μια ανάλυση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, στη συνέχεια εξετάζεται η κλιματική αλλαγή από την πλευρά της ηθικής και της δικαιοσύνης. Η προσέγγιση μπορεί να χαρακτηριστεί ανθρωποκεντρική. Θεωρώ πως αυτό είναι αναπόφευκτο γιατί εφόσον ,σύμφωνα και με το θέμα της εργασίας, αναζητάμε την ευθύνη των σύγχρονων γενεών προς τις μελλοντικές και μιλάμε για έννοιες ηθικής και δικαιοσύνης, υποχρεωτικά αναφερόμαστε στην ανθρώπινη πράξη για την οποία ο άνθρωπος ως έλλογο ον είναι υπόλογος. Με τις παρεμβάσεις του μπορεί να προκαλέσει καταστροφή στη φύση η οποία αποτελεί απαραίτητο όρο όχι απλά ύπαρξης , αλλά της ελεύθερης δράσης των άλλων ανθρώπων. Έτσι η ηθική σχέση ανθρώπου φύσης δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ανεξάρτητα από τον άνθρωπο, αλλά μέσα από την σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους. Αναζητούμε λοιπόν να θεμελιώσουμε σε κανονιστικές αρχές καθήκον προστασίας της φύσης από τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών για χάρη των σημερινών και επερχόμενων γενεών. Οι κανονιστικές αρχές ως καθολικές και κατηγορικές, δεσμεύουν και κατευθύνουν την ανθρώπινη πράξη. Η πραγμάτευση του θέματος αφορά τον έναν από τους δυο κλάδους της Βιοηθικής την Περιβαλλοντική (βιο)ηθική.
Μέσα από τη βιβλιογραφική έρευνα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής απειλούν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα , ιδιαίτερα των μελλοντικών γενεών. Οι αρχές της βιοηθικής θεμελιώνουν καθήκον των συγχρόνων γενεών προστασίας και μη πρόκλησης βλάβης απέναντι στους μεταγενέστερους παρά του ότι είναι ανύπαρκτοι προς το παρόν, γιατί αναγνωρίζουμε σε αυτούς την ανθρώπινη ιδιότητα. Όταν υπάρξουν δε θα είναι τίποτα λιγότερο από άνθρωποι αφού η ανθρώπινη φύση είναι τέτοια που δεν αλλάζει στον χρόνο. Θα ήταν ηθική αυθαιρεσία αν αναγνωρίζαμε τα καθήκοντα προς τους άλλους ανάλογα με τη γενεά στην οποία ανήκουν. Μάλιστα το καθήκον προς τις μελλοντικούς ανθρώπους δεν έχει να κάνει με την εξασφάλιση των κατάλληλων περιβαλλοντικών συνθηκών απλά για την μελλοντική ύπαρξή τους ,αλλά έχει να κάνει με κάτι πολύ περισσότερο. Επιτάσσει την συμβολή μας για την ύπαρξη μιας ποιοτικής ανθρωπότητας στο μέλλον εξασφαλίζοντας γι αυτή ,όχι μόνο την ικανοποίηση των βασικών αναγκών όπως διατυπώνεται στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης , αλλά διασφαλίζοντάς της το δικαίωμα στην επιλογή. Το δικαίωμα στην επιλογή σημαίνει ελευθερία. Έτσι τους αναγνωρίζουμε ως πρόσωπα ικανά να αυτονομοθετούν ελεύθερα από κάθε εξαναγκασμό ,σύμφωνα και με την βασική αρχή της Βιοηθικής την αρχή της αυτονομίας.
|
Η κλιματική αλλαγή και η ευθύνη μας στις μελλοντικές γεννεές
