| Περίληψη |
Σκοπός : Η εφαρμογή σύγχρονων υπολογιστικών μεθόδων για α) την τρισδιάστατη (3-δ) ανασύνθεση εικόνων υπολογιστικής τομογραφίας (ΥΤ) παραρρινίων κοιλοτήτων, β) την αποκοπή περιοχών ενδιαφέροντος από εικόνες ΥΤ πυέλου και γ) τη μέτρηση του όγκου του σπληνός από εικόνες μαγνητικής τομογραφίας (ΜΤ) κοιλίας. Υλικά και μέθοδοι : Οι εικόνες ΥΤ και ΜΤ μεταφέρθηκαν μέσω δικτύου Η/Υ στον υπολογιστικό σταθμό εργασίας (ΥΣΕ) ενός ανεξάρτητου υπολογιστικού συστήματος. α) Ειδικό ομοίωμα χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό των παραμέτρων του πρωτοκόλλου 3-δ ΥΤ παραρρινίων κοιλοτήτων. Η ακτινική επιβάρυνση του ασθενούς από το πρωτόκολλο 3-δ ΥΤ εκτιμήθηκε με τη βοήθεια δοσιμέτρων θερμοφωταύγειας και ενός ανθρωπόμορφου ομοιώματος. Δέκα ασθενείς (7 με πολύποδες στις παραρρίνιες κοιλότητες, 2 με καρκίνο στην ίδια περιοχή και 1 με ατρησία ρινικής χοάνης) υποβλήθηκαν σε ΥΤ με το πρωτόκολλο για 3-δ απεικόνιση. Τρισδιάστατες απεικονίσεις παραρρινίων κοιλοτήτων δημιουργήθηκαν με τη μέθοδο της απεικόνισης ογκομετρικών δεδομένων που διαθέτει ο ΥΣΕ. Οι 3-δ εικόνες εκτιμήθηκαν από έναν έμπειρο ακτινολόγο με βάση τη δυνατότητα διάγνωσης οστικών αλλοιώσεων. β) Δέκα ασθενείς με καρκίνο του προστάτη υποβλήθηκαν σε ΥΤ πριν την ακτινοθεραπεία. Η ημιαυτόματη μέθοδος ανάπτυξης περιοχής συγκρίθηκε με την κλασική μέθοδο της σχεδίασης δια χειρός για την αποκοπή του προστάτη, της κύστης και του ορθού από τις εικόνες ΥΤ πυέλου. Η επαναληψιμότητα των δύο μεθόδων αποκοπής εκτιμήθηκε από τέσσερις ανεξάρτητους παρατηρητές. γ) ΜΤ κοιλίας πραγματοποιήθηκε σε ομοιώματα και σε δεκαέξι ασθενείς δίχως ιστορικό ασθενειών στο σπλήνα. Ο όγκος του σπληνός μετρήθηκε με τη μέθοδο των τυχαίων σημείων και με τη κλασική μέθοδο της πλανιμετρίας. Οι δύο ογκομετρικές μέθοδοι συγκρίθηκαν ως προς την ακρίβεια, την ταχύτητα και την επαναληψιμότητά τους. Αποτελέσματα : α) Οι βέλτιστες παράμετροι του πρωτοκόλλου ΥΤ για την 3-δ ανασύνθεση εικόνων στις παραρρίνιες κοιλότητες ήταν οι ακόλουθοι : 120 kV, 175 mA, 1.9 sec και συνεχείς εγκάρσιες τομές πάχους 1.5 mm. Η δόση του ασθενούς με το πρωτόκολλο 3-δ ΥΤ ήταν σημαντικά μικρότερη σε σχέση με τη δόση ακτινοβολίας από τη συνήθη εξέταση ΥΤ παραρρινίων κοιλοτήτων. Οι 3-δ εικόνες απεικόνιζαν όλες τις οστικές ανωμαλίες και τις ανατομικές παραλλαγές που είχαν ήδη διαγνωσθεί από τις 2-δ εικόνες ΥΤ. β) Η μέθοδος ανάπτυξης περιοχής ήταν μιάμιση φορά ταχύτερη σε σχέση με την κλασική μέθοδο της σχεδίασης δια χειρός. Δε βρέθηκε στατιστική διαφορά ανάμεσα στους όγκους ανά τομή του προστάτη, της κύστης και του ορθού όπως υπολογίσθηκαν από τις δύο μεθόδους αποκοπής (P > 0.05). Η συσχέτιση μεταξύ των όγκων ανά τομή των τριών οργάνων ενδιαφέροντος, όπως ορίσθηκαν από τη μέθοδο ανάπτυξης περιοχής και σχεδίασης δια χειρός, ήταν πολύ καλή (προστάτης, r2=0.84 ; κύστη, r2=0.93 ; ορθό r2=0.85). Η ημιαυτόματη μέθοδος παρουσίαζε καλύτερη επαναληψιμότητα σε σχέση με τη μέθοδο της σχεδίασης δια χειρός. γ) Η μελέτη σε ομοιώματα έδειξε ότι η ακρίβεια των μεθόδων της πλανιμετρίας και των τυχαίων σημείων ήταν η ίδια. Η συσχέτιση ανάμεσα στους όγκους του σπληνός, όπως υπολογίσθηκαν από τις δύο ογκομετρικές μεθόδους, ήταν εξαιρετική (r2=0.99, P<0.0001). Η επαναληψιμότητα της μεθόδου των τυχαίων σημείων ήταν καλύτερη σε σχέση με αυτήν της πλανιμετρίας. Η μέθοδος των τυχαίων σημείων ήταν δύο φορές ταχύτερη σε σύγκριση με την πλανιμετρία. Συμπεράσματα : Οι 3-δ εικόνες που δημιουργήθηκαν με τη μέθοδο απεικόνισης ογκομετρικών δεδομένων μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τη διάγνωση οστικών αλλοιώσεων των παραρρινίων κοιλοτήτων, όσο και για τον προεγχειρητικό σχεδιασμό της παραπάνω περιοχής. H αποκοπή περιοχών μαλακών ιστών από εικόνες ΥΤ πυέλου με την ημιαυτόματη μέθοδο ανάπτυξης περιοχής καθώς και η μέτρηση του όγκου του σπληνός από εικόνες ΜΤ κοιλίας με τη μέθοδο των τυχαίων σημείων, παρουσίαζαν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των κλασικών μεθόδων αποκοπής και ογκομέτρησης που εφαρμόζονται στην καθημερινή κλινική πράξη.
|
Εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων ανασύνθεσης και επεξεργασίας εικόνων στην υπολογιστική και μαγνητική τομογραφία
