|
|
| Κωδικός Πόρου |
uch.biology.msc//2001belardinelli |
| Τίτλος |
Distribution, activity morphological and morphometrical characters of Erinaceus concolor nesiotes, Mustela nivalis galinthias, Martes foina bunites, Meles meles arcalus, Felis silvestris cretensis in Crete |
| Άλλος τίτλος |
Κατανομή, δραστηριότητα, μορφολογικοί και μορφομετρικοί χαρακτήρες των θηλαστικών Erinaceus concolor nesiotes, Mustela nivalis galinthias, Martes foina bunites, Meles meles arcalus, Felis silvestris cretensis στην Κρήτη |
|
Συγγραφέας
|
Belardinelli, Alessandra
|
| Περίληψη |
Στην παρούσα διατριβή μελετάται η κατανομή και προκαταρκτικά στοιχεία οικολογίας και πληθυσμιακής κατάστασης των μικρών σαρκοφάγων (Mustela nivalis galinthias, Martes foina bunites, Meles meles arcalus, Felis silvestris cretensis) και του σκαντζόχοιρου (Erinaceus concolor nesiotes). Συγκεκριμένα μελετώνται η δραστηριότητα, υψομετρική κατανομή και η σχετική αφθονία των προαναφερόμενων ειδών. Η μελέτη περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί μια γενική εισαγωγή για τα σαρκοφάγα και εντομοφάγα. Περιλαμβάνει μια εισαγωγή στη συστηματική, στην σύγχρονη ταξινόμηση του κάθε μελετούμενου είδους και μια σύντομη αναφορά της ταξινομικής ιστορίας των κρητικών μορφών. Τέλος στο κεφάλαιο αναφέρεται η παρουσία απολιθωμάτων των μελετούμενων ειδών στην Κρήτη καθώς επίσης και μια σύντομη αναφορά στα κλιματικά, γεωγραφικά και γεωλογικά στοιχεία της Κρήτης. Το δεύτερο κεφάλαιο περιλαμβάνει τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη διεξαγωγή της παρούσας διατριβής. Η μελέτη διεξήχθη με χρήση βιβλιογραφικών δεδομένων αλλά και νέων δεδομένων από άμεσες ή έμμεσες μεθόδους δειγματοληψίας. Οι άμεσες μεθόδοι δειγματοληψίας περιλαμβάνουν τις φωτοπαγίδες και τη συλλογή νεκρών δειγμάτων, ενώ οι έμμεσες τη συλλογή βιοδηλωτικών ιχνών όπως τα περιττώματα ίχνη ή και άλλες ενδείξεις. Μεγαλύτερη έμφαση δόθηκε στη μέθοδο των φωτοπαγίδων γιατί είναι μία σχετικά νέα μέθοδος που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στην Κρήτη και η οποία ξανασχεδιάστηκε για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης. Στο τρίτο κεφάλαιο αναφέρονται χωριστά τα αποτελέσματα από κάθε μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε, ενώ αναλύονται χωριστά στο κεφάλαιο της συζήτησης για κάθε μελετούμενο είδος. Όπου ήταν απαραίτητο ή δυνατό, χρησιμοποιήθηκε στατιστική ανάλυση για την επικύρωση της αξιοπιστίας και σημαντικότητας των αποτελεσμάτων. Στο τέταρτο κεφάλαιο συζητώνται τα αποτελέσματα και ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν στις μετρήσεις σώματος και κρανίου και στα χρωματικά πρότυπα του τριχώματος που παρατηρήθηκε στα ζώα. Τα μελετούμενα είδη φαίνεται να έχουν διαφορετικό μέγεθος σώματος αν συγκριθούν με αυτά της ηπειρωτικής Ευρώπης. Μέχρι να έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερα δείγματα μπορούμε ουσιαστικά να μιλήσουμε μόνο για πιθανές τάσεις. Ο σκαντζόχοιρος, το κουνάβι και ο ασβός φάνηκε να έχουν μικρότερο μέσο μέγεθος από τα αντίστοιχα ζώα που κατανέμονται στην ηπειρωτική Ευρώπη, ενώ η νυφίτσα και ο αγριόγατος της Κρήτης, τα οποία είναι αποκλειστικά σαρκοφάγα, φαίνεται να είναι μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα ζώα της ηπειρωτικής Ευρώπης. Αυτές οι εξελικτικές τάσεις συζητώνται και συγκρίνονται με αυτές που ισχύουν για άλλα νησιά και σε άλλες κοντινές περιοχές. Οι τάσεις αυτές έχουν πολλές δυνητικές εξηγήσεις που σχετίζονται με το νησιωτισμό, με οικολογικούς παράγοντες και με την μεταφορά από τον άνθρωπο. Επισημαίνονται εξάλλου μορφολογικά πρότυπα, όπως το πολύ εμφανές και πάντα παρόν λευκό σχέδιο του λαιμού του κουναβιού, σε αντίθεση με ότι μέχρι σήμερα υποστηριζόταν. Τα δείγματα του αγριόγατου που μελετήθηκαν δείχνουν ότι το τάξο έχει ενδιάμεσους φαινοτυπικούς χαρακτήρες μεταξύ των συγγενικών του της Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής. Η συστηματική του είδους πάντως δεν είναι επαρκώς διευκρινισμένη. Η κατανομή στην Κρήτη αναλύεται από τα δεδομένα των αποτελεσμάτων των εργασιών πεδίου, και της βιβλιογραφίας, τόσο για την προγενέστερη όσο και για την παρούσα εξάπλωση του ζώου. Κατά τη διάρκεια των φωτο - παγιδεύσεων εντοπίστηκαν και τα πέντε υπό μελέτη είδη. Βρέθηκαν διαφορές στον αριθμό των φωτογραφιών κάθε είδους αναλόγως με το υψόμετρο, την εποχή και την ώρα της ημέρας. Οι νυφίτσες ήταν οι κοινότεροι επισκέπτες στα χαμηλό υψόμετρα και φωτογραφίζονταν μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα κουνάβια και οι σκαντζόχοιροι ήταν παρόντα σε όλα τα υψόμετρα παρουσιάζοντας νυχτερινή δραστηριότητα. Μάλιστα η παρουσία του σκαντζόχοιρου καταγράφεται για πρώτη φορά σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1000m στην Κρήτη σε αντίθεση με ότι υποστηρίζονταν μέχρι σήμερα. Ο ασβός φωτογραφήθηκε σε δυο υψόμετρα. Εμφανίζεται όμως σε ελάχιστες φωτογραφίες λόγω της ακαταλληλότητας του δολώματος που προοριζόταν για ζώα με "περισσότερο" σαρκοφάγες συνήθειες. Ο αγριόγατος εντοπίστηκε μόνο σε υψόμετρα μεγαλύτερα από 1000m. Παρουσιάζονται εξάλλου διαγράμματα δραστηριότητας για όλα τα είδη. Στα διαγράμματα αυτά γίνονται εμφανείς οι προτιμήσεις κάθε είδους για την ώρα και την εποχή που προτιμούν να δραστηριοποιούνται με εντονότερες τις διακυμάνσεις μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα. Γίνεται σύγκριση των συλλεχθέντων και των υπαρχόντων δεδομένων για τα ζώα της Κρήτης με αυτά από άλλα μεγάλα νησιά της Μεσογείου τόσο σε ότι αφορά τη μορφολογία αλλά και τη σύνθεση της πανίδας. Τέλος γίνεται μια εκτίμηση και αξιολόγηση της μεθόδου των φωτο - παγιδεύσεων.
|
| Φυσική περιγραφή |
149 σ. : εικ. ; 30 εκ. |
| Γλώσσα |
Αγγλικά |
| Ημερομηνία έκδοσης |
2001-07-26 |
| Συλλογή
|
Σχολή/Τμήμα--Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών--Τμήμα Βιολογίας--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
|
|
|
Τύπος Εργασίας--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
|
| Εμφανίσεις |
332 |
Distribution, activity morphological and morphometrical characters of Erinaceus concolor nesiotes, Mustela nivalis galinthias, Martes foina bunites, Meles meles arcalus, Felis silvestris cretensis in Crete
