| Περίληψη |
Τα MHCII γονίδια του κυρίου συμπλόκου ιστοσυμβατότητας παίζουν
σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική απόκριση. Η ρύθμιση τους εμπλέκει πρωτεΐνες οι
οποίες δρώντας συνεργατικά συγκροτούν το ενισχυόσωμα των MHCII (MCE). Το
MCE δεν είναι αρκετό για την ενεργοποίηση τους, απαιτείται η παρουσία του CIITA,
που αποτελεί τον κύριο ρυθμιστή των MHCII γονιδίων. Η παρούσα εργασία
προσεγγίζει την ρύθμιση των MHCΙΙ γονιδίων κατά τη διάρκεια του κυτταρικού
κύκλου και συγκεκριμένα κατά τη μίτωση. Μελετήθηκε η ύπαρξη γονιδιακής
σήμανσης, μια σημαντική διαδικασία για το κύτταρο προκειμένου να διατηρήσει το
πρότυπο έκφρασης των γονιδίων του στον επόμενο κυτταρικό κύκλο.
Mε πειράματα ανοσοφθορισμού για παράγοντες του MCE παρατηρήθηκε ο
εντοπισμός τους στη μιτωτική χρωματίνη, ενώ η μελέτη της κινητική τους έδειξε ότι
η πρόσδεση τους είναι δυναμική. Μετά από συγχρονισμό μιας καλλιέργειας Β-
λεμφοκυττάρων και με ανοσοκατακριμνήσεις χρωματίνης σε διάφορες φάσεις του
κυτταρικού κύκλου μελετήθηκε η κινητική της πρόσδεσης διαφόρων ρυθμιστικών
παραγόντων στον υποκινητή του DRA γονιδίου, ενός πρότυπου MHCII γονιδίου. Η
πρόσδεση των παραγόντων αυτών ταυτοποιήθηκε και σε αμιγώς μιτωτικό πληθυσμό.
Θέλοντας να συγκρίνουμε τον μηχανισμό γονιδιακής σήμανσης και σε ένα
άλλο κυτταρικό περιβάλλον χρησιμοποιήθηκαν επιθηλιακά κύτταρα που εξέφραζαν
τα MHCII συστατικά. Με ανοσοκατακριμνήσεις χρωματίνης δείχτηκε ότι στα
μιτωτικά κύτταρα δεν παρατηρείται πρόσδεση των παραγόντων στον υποκινητή ενώ
και η προσβασιμότητα του ήταν περιορισμένη σε σχέση με των Β-λεμφοκυττάρων.
Επίσης, παρατηρήθηκε ότι στα πρώτα η μεταγραφή μηδενιζόταν στη μίτωση σε
αντίθεση με τα δεύτερα, που τη διατηρούσαν σε χαμηλά επίπεδα και μετά από
επαγωγή του CIITA στη μίτωση επανερχόταν στα μεσοφασικά επίπεδα.
Στη συνέχεια μελετήθηκε μια άλλη ρυθμιστική περιοχή του DRA γονιδίου, το
LCR/XL-4. Με ανοσοκατακριμνήσεις χρωματίνης ταυτοποιήθηκε η πρόσδεση του
NFY συμπλόκου στην περιοχή αυτή και η στρατολόγηση της φωσφατάσης PP2A
μέσω αλληλεπίδρασης της με τον NFYA. Έπειτα, με αποσιώπηση της PP2A
αποδείχθηκε ότι σημαίνει το DRA γονίδιο, μέσω αποσυμπύκνωσης της χρωματίνης,
για την ταχύτερη επανέκφραση του στην επόμενη G1 φάση του κυτταρικού κύκλου.
Τέλος, παρατηρήθηκε ότι η αποσυμπύκνωση της χρωματίνης αποκαθιστά την
έκφραση του DRA γονιδίου στα επιθηλιακά κύτταρα κατά τη μίτωση.
|
Επιγενετικοί μηχανισμοί γονιδιακής σήμανσης κατά τη μίτωση
