| Περίληψη |
Το περιφερικό νευρικό σύστημα της Drosophila melanogaster είναι ιδανικό σύστημα-μοντέλο για την μελέτη της κυτταρικής διαφοροποίησης και του σχηματισμού προτύπου. Η επιλογή του προδρόμου κυττάρου του αισθητηρίου οργάνου (ΠΑΟ), καθορίζεται από τη δράση μίας ομάδας bHLH μεταγραφικών παραγόντων, τους ονομαζόμενους προνευρικούς ενεργοποιητές, των οποίων η έκφραση προσδίδει στα κύτταρα του εκτοδέρματος την δυνατότητα να ακολουθήσουν τη νευρική τύχη. Τέτοιοι προνευρικοί ενεργοποιητές είναι οι πρωτεΐνες Achaete/ Scute (Ac/Sc) που δρουν σαν ετεροδιμερή με την ομοιόμορφα εκφραζόμενη bHLH πρωτεΐνη Daughterless (Da). Τη δράση του προνευρικού συμπλόκου ανταγωνίζονται οι πρωτεΐνες Enhancer of split (E(spl)) που ανήκουν στην κατηγορία των bHLH-Orange μεταγραφικών παραγόντων. Τόσο οι προνευρικές όσο και οι bHLH-Orange πρωτεΐνες έχουν συντηρημένες δομές και λειτουργίες στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος στα μετάζωα. Προηγούμενες μελέτες υπέδειξαν ότι οι E(spl) αλληλεπιδρούν άμεσα με τις προνευρικές πρωτεΐνες και τη Da. Πιο συγκεκριμένα, οι E(spl) αλληλεπιδρούν με την ενεργοποιητική περιοχή της Sc (ScTAD) μέσω της bHLH περιοχής τους και με την αμινοτελική περιοχή της Da μέσω της περιοχής orange.
Στην παρούσα εργασία αναλύσαμε το ρόλο της Da στην περιφερική νευρογένεση. Οι μελέτες μας υπέδειξαν ότι το αμινοτελικό τμήμα της Da διαθέτει δύο ενεργοποιητικές περιοχές, την AD1 και τη LH περιοχή. Αναλύσαμε το ρόλο των ενεργοποιητικών περιοχών του προνευρικού συμπλόκου Da/Sc στην περιφερική νευρογένεση. Ενώ οι Da και Sc είναι και οι δύο απαραίτητες για την ανάπτυξη των εξωτερικών αισθητηρίων οργάνων (σμηρίγγων), καμία από τις τρεις ενεργοποιητικές περιοχές δε φαίνεται να είναι απόλυτως απαραίτητη για αυτή τη δράση. Παρ’όλα αυτά, η ταυτόχρονη αφαίρεση των δύο ενεργοποιητικών περιοχών της Da εμποδίζει τη διαδικασία της νευρογένεσης παρά την ύπαρξη της ScTAD και μιας ελάχιστης ενεργοποιητικής δράσης από αυτό το σύμπλοκο. Διαπιστώσαμε επίσης ότι η AD1 περιοχή είναι και περιοχή αλληλεπίδρασης με τις E(spl). Όλα τα παραπάνω κάνουν ξεκάθαρο ότι η Da εκτός από τον καλά εδραιωμένο της ρόλο σαν παρτενέρ του Sc, έχει δύο ακόμα λειτουργίες: α) παρέχει σημαντικές ενεργοποιητικές περιοχές για την ενεργοποίηση των γονιδίων στόχων των προνευρικών πρωτεϊνών και β) συμβάλλει μέσω της AD1 περιοχής στη στρατολόγηση των E(spl) προνευρικών ανταγωνιστών.
|
Ο ρόλος των ενεργοποιητικών περιοχών του προνευρικού συμπλόκου Daughterless/Scute στη μεταγραφική ρύθμιση της νευρογένεσης
