| Περίληψη |
Το 1924, ιδρύεται στο Ηράκλειο το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ηρακλείου (Ε.Β.Ε.Η.), με σκοπό την αντιπροσώπευση, παρακολούθηση και καταγραφή των κυριότερων διεργασιών που αφορούσαν το εμπόριο και την βιομηχανία εντός του χώρου δικαιοδοσίας του. Μέσα από τη λειτουργία του Ε.Β.Ε.Η., προέκυψε ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, στο οποίο περιλαμβάνονται το Γενικό Εμπορικό Μητρώο και τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δ.Σ., που αποτελούν τον πυρήνα της παρούσας έρευνας.
Η διερεύνηση των δεδομένων αυτών, σε συνάρτηση και με τις πληροφορίες που αντλούνται από τον τοπικό τύπο, δείχνουν ότι στις αρχές του Μεσοπολέμου, η τοπική οικονομία είχε εισέλθει σε μια περίοδο άνθησης, βασισμένης στο άνοιγμα των ευρωπαϊκών αγορών και στην παροχή τραπεζικών δανείων. Τα προβλήματα όμως που κάνουν την εμφάνιση τους κατά τα επόμενα χρόνια, όχι μόνο σε τοπικό άλλα ευρύτερο επίπεδο, είχαν ως επακόλουθο την αργή αλλά σταθερή διολίσθηση της σε μια διαρκή κατάσταση κρίσης.
Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής, υπήρξε η προσήλωση στο προπολεμικό παραγωγικό και εμπορικό μοντέλο, χωρίς να επιδιωχθεί κάποια βαθύτερη αλλαγή, πέρα από ορισμένες ισχνές προσπάθειες εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων παραγωγικών πρακτικών. Αντίθετα με τις επιχειρήσεις, σε συλλογικό επίπεδο, αναπτύχθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες, με σκοπό την ανάπτυξη ορισμένων βασικών υποδομών, με σημαντικότερο παράδειγμα αυτό της κατασκευής του νέου λιμανιού του Ηρακλείου.
Στο νέο πλαίσιο που αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία του 1930, παρατηρείται η επέκταση του κρατικού παρεμβατισμού άλλα και η επιδείνωση των κοινωνικών εντάσεων. Συνεταιρισμοί και άλλες οργανώσεις, κάνουν σταδιακά την εμφάνιση τους, διεκδικώντας την ανάληψη ενός μέρους της τοπικής εμπορικής δραστηριότητας, παρότι το μεγαλύτερο πρόβλημα για το τοπικό εμπόριο υπήρξε η ιδιαίτερη ενίσχυση των μεγάλων εγχώριων εμπορικών κέντρων, έναντι των περιφερειακών. Στα μέσα πλέον της δεκαετίας του 1930, όλα τα παραπάνω αλλά και η σταδιακή προετοιμασία της χώρας για τον επερχόμενο πόλεμο, κατέστησαν σαφές στον επιχειρηματικό κόσμο του Ηρακλείου, ότι το ενδεχόμενο της επιστροφής σε μία εποχή ευημερίας, ήταν πλέον αδύνατο τόσο εξ’ αιτίας της άρνησης διαφορετικών εναλλακτικών, όσο και της εμμονής στην υπεράσπιση και διατήρηση των προγενέστερων δομών. Υπό τους όρους αυτούς, η τοπική οικονομία, δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα τόσο της εγχώριας όσο και της παγκόσμιας οικονομίας, με τον τρόπο που αυτά διαμορφώθηκαν από τις αρχές τη δεκαετίας του 1930 και έπειτα. Παρόλο που μετά το 1931 η οικονομική δραστηριότητα δείχνει σημάδια ανάκαμψης, το γεγονός αυτό, για άλλη μια φορά, υπήρξε το παράγωγο μιας διαδικασίας προσαρμογής, και όχι αλλαγής των βαθύτερων, ουσιαστικών δομών της τοπικής οικονομίας.
|
Γενικό μητρώο επιμελητηρίου Ηρακλείου : όψεις από την οικονομία της ανατολικής Κρήτης, 1924-1946
