| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η διατροφή είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει αποφασιστικά στην διαμόρφωση της υγείας του ανθρώπου. Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, οι πρακτικές διατροφικής συμπεριφοράς των γονέων στα παιδιά τους μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της διατροφής του παιδιού και της αύξησης βάρους του. Η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών στα παιδιά, οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα στην υγεία, οδηγώντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας, είναι η μελέτη των στάσεων και αντιλήψεων των γονέων και των παραγόντων του περιβάλλοντός τους που σχετίζονται με τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους και πιθανόν επιδρούν στην υγεία τους.
Υλικό και Μέθοδος: Το είδος της έρευνας είναι μελέτη παρατήρησης (observational study). Η έρευνα έλαβε χώρα στα Παιδιατρικά Ιατρεία του Κέντρου Υγείας Αγίας Βαρβάρας και της 4ης Τοπικής Μονάδας Υγείας (ΤΟΜΥ) Ηρακλείου. Για τη συλλογή των δεδομένων δόθηκε ερωτηματολόγιο, που περιέχει ερωτήσεις κλειστού και ανοιχτού τύπου, στους γονείς παιδιών και εφήβων που επισκέπτονταν τα επιλεγμένα ιατρεία και είχαν ως μόνιμο τόπο κατοικίας την Κρήτη.
Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα IBM SPSS 26.0. Ακολούθησαν εκτιμήσεις συχνοτήτων περιγραφικών χαρακτηριστικών, υγείας, νοσηλείας και συνηθειών διατροφής των 107 γονέων και των παιδιών τους που συμμετείχαν στην έρευνα. Για τη σύγκριση κατανομών συχνοτήτων ή μέτρων θέσεως υπολογίστηκαν αντίστοιχα τα 95% διαστήματα εμπιστοσύνης (95%ΔΕ) εκτιμώμενα με τεχνικές bootstrap. Η μορφή των κατανομών του α) Δείκτη συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή (ερωτηματολόγιο KidMed) των παιδιών βαθμολογίας (0-100) και β) των 6 υποενοτήτων που αφορούν τις διατροφικές συνήθειες παιδιών, τη διατροφική κατανάλωση και τη συμπεριφορά γονέων, ελέγχθηκαν μέσω της μεθόδου κατά Blom (QQ plot). Ακολούθησε μονομεταβλητή συσχέτιση τους με τη μη παραμετρική μέθοδο Spearman, τόσο μεταξύ τους όσο και ως προς τα χαρακτηριστικά γονέων και παιδιών. Τέλος, μέσω ιεραρχικών μοντέλων πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης ελέγχθηκε η πιθανή εξάρτηση του Δείκτη συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή με τα χαρακτηριστικά γονέων και παιδιών (1ο μοντέλο) καθώς και τη Συνολική βαθμολογία συνηθειών & κατανάλωσης τροφίμων (2ο μοντέλο). Ως αποδεκτό επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε το 0,05.
Αποτελέσματα: Η συνολική βαθμολογία συνηθειών και κατανάλωσης τροφίμων όπως δηλώνεται από τους γονείς που συμμετείχαν στην έρευνα βρέθηκε μέτρια προς υψηλή με μέση τιμή 74,3. Τα επίπεδα βαθμολογίας (score) του Δείκτη συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή (ερωτηματολόγιο KidMed) των παιδιών της μελέτης βρέθηκαν μέτρια προς υψηλά ή με βαθμολογία 67,8 (±12,9) (σε κλίμακα 0-100). Η πλειοψηφία των παιδιών ακολουθούσε μέτριας ποιότητας διατροφή (54,2%), ενώ το 40,2% των παιδιών ακολουθούσε άριστης ποιότητας διατροφή. Ο Δείκτης συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται σημαντικά με την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (τον τελευταίο μήνα) από τα παιδιά που συμμετείχαν στην μελέτη (rho=0,432, p<0,001), τις μικρότερες ηλικίες των παιδιών της μελέτης(rho=-0,303, p=0,001), το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο της μητέρας (rho=0,239, p=0,013) και τις λιγότερες ώρες καθιστικής ζωής/δραστηριότητας του παιδιού (rho=-0,239, p=0.013) οπού προκύπτουν από τις μονοπαραγοντικές συσχετίσεις αλλά και με τη συνολική βαθμολογία συνηθειών και κατανάλωσης τροφίμων (β=0,25, p=0,016), όπως βρέθηκε από τα πολυπαραγοντικά μοντέλα. Δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση του Δείκτη συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή με τον τόπο διαμονής των παιδιών και το οικονομικό επίπεδο των γονέων που συμμετείχαν στην μελέτη. Η αγοραστική συμπεριφορά των γονέων και οι συνήθειες προετοιμασίας τροφίμων δεν παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική συσχέτιση ούτε με την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά, ούτε με το Δείκτη Συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή. Παρ’ όλα αυτά, σχετικά υψηλό ποσοστό των συμμετεχόντων γονέων δεν είχαν γνώσεις σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τροφίμων.
Συμπεράσματα: Οι γονείς παιδιών ηλικίας 2 έως 16 ετών, στο νομό Ηρακλείου Κρήτης, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά τους ακολουθούν τη Μεσογειακή Διατροφή σε μέτρια προς υψηλά επίπεδα. Επιπλέον, ο Δείκτης συμμόρφωσης στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίστηκε σημαντικά με τις μικρότερες ηλικίες των παιδιών της μελέτης, το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο της μητέρας και τις λιγότερες ώρες καθιστικής ζωής δραστηριότητας του παιδιού, ενώ δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με τον τόπο διαμονής των παιδιών και το οικονομικό επίπεδο των γονέων τους.
|
Στάσεις, αντιλήψεις γονέων και παράγοντες που σχετίζονται με τις διατροφικές συνήθειες παιδιών και εφήβων στην Κρήτη : μια περιγραφική μελέτη
