| Περίληψη |
Οι ζωντανοί οργανισμοί αντιμετωπίζουν στρεσογόνους συνθήκες στις οποίες αποκρίνονται μέσω της ενεργοποίησης ποικίλων ενδογενών συστημάτων, όπως του συστήματος Υποθαλάμου-Υπόφυσης-Επινεφριδίων. Ο άξονας ΥΥΕ ρυθμίζεται κυρίως από τη δράση του εκλυτικού παράγοντα απελευθέρωσης της κορτικοτροπίνης (CRF). Οι νευρώνες που εκφράζουν CRF στον υποθάλαμο και άλλες εγκεφαλικές περιοχές ενεργοποιούνται έπειτα από στρεσογόνα ερεθίσματα και απελευθερώνουν τον CRF. Αυτός προσδένεται και ενεργοποιεί τους CRF1 υποδοχείς στον προμετωπιαίο φλοιό (PFC). Ευρήματα αναδεικνύουν την ιδιότητα του CRF να βελτιώνει τη μάθηση και τη μνήμη. Όμως, στη βιβλιογραφία τονίζονται οι διαφορετικές επιδράσεις του στρες στην αγχώδη συμπεριφορά και τη γνωστική λειτουργικότητα αρσενικών και θηλυκών υποκειμένων. Επομένως, ερευνήσαμε τις επιδράσεις του οξέος στρες περιορισμού και της ενεργοποίησης των CRF υποδοχέων στην αγχώδη συμπεριφορά και στις σχετικές με τον έσω προμετωπιαίο φλοιό (mPFC) σε ποντίκια των δύο φύλων τύπου C57BL/6. Αρσενικά και θηλυκά πειραματόζωα είτε υποβλήθηκαν σε δίωρο στρες περιορισμού (RS), είτε παρέμειναν στο κλουβί διαμονής τους πριν τη διεξαγωγή της δοκιμασίας Φωτεινού-Σκοτεινού Διαμερίσματος (LD) και τη δοκιμασία Διάκρισης Χρονικής Παρουσίασης Αντικειμένων (TOR). Επιπλέον, μία ακόμη ομάδα αρσενικών και θηλυκών μυών υποβλήθηκαν σε στερεοτακτική επέμβαση για την εμφύτευση κάννουλας-οδηγού στον Προμεταιχμιακό Προμετωπιαίο Φλοιό. Επίσης, σε μία υποομάδα των μυών όπου εμφυτεύθηκαν κάννουλες έγινε η χορήγηση ενός μη εκλεκτικού ανταγωνιστή των CRF υποδοχέων [α-helical CRF (9-41)] στην περιοχή-στόχο αμέσως μετά το στρες περιορισμού. Στη δοκιμασία Φωτεινού-Σκοτεινού Διαμερίσματος, οι θηλυκοί μύες της ομάδας στρες περιορισμού παρέμειναν για σημαντικά μικρότερη διάρκεια στο φωτεινό διαμέρισμα (p=0,004), σε σχέση με τους θηλυκούς μύες της ομάδας ελέγχου, ενώ τέτοιο αποτέλεσμα δεν προέκυψε για τις ομάδες των αρσενικών μυών. Ο Δείκτης Διάκρισης (DI) των αρσενικών μυών της ομάδας του στρες περιορισμού ήταν σημαντικά χαμηλότερος (p=0,05), σχετικά με αυτόν των μυών της ομάδας ελέγχου, στη Διάκρισης Χρονικής Παρουσίασης Αντικειμένων, ενώ ο ίδιος δείκτης ήταν όμοιος στις ομάδες των θηλυκών ζώων. Οι δείκτες Σκοτεινού/Φωτεινού Διαμερίσματος και Διάκρισης στους αρσενικούς μύες της ομάδας ελέγχου συγκριτικά με αυτούς των αρσενικών μυών όπου εμφυτεύθηκε κάννουλα δεν διέφεραν σημαντικά. Σχετικά με τις δράσεις της χορήγησης α-helical CRF (9-41), οι αρσενικοί μύες της ομάδας ελέγχου και αυτής όπου εγχύθηκε το φάρμακο ενδοεγκεφαλικά, δεν διέφεραν ως προς το Δείκτη Διάκρισης. Το τελευταίο εύρημα υποδεικνύει την ιδιότητα της ουσίας να αναστέλει τις προκαλούμενες από στρες περιορισμού γνωστικές δυσλειτουργίες στα αρσενικά ζώα. Ο θηλυκός μυς που δέχθηκε τη χορήγηση α-helical παρέμεινε στο σκοτεινό διαμέρισμα για λιγότερη διάρκεια σχετικά με τα θηλυκά ζώα που υπέστησαν στρες περιορισμού και στα οποία δεν είχε εμφυτευθεί κάννουλα. Δεν παρατηρήθηκε κάποια επίδραση του οιστρικού κύκλου στα πειράματα αυτά. Συμπερασματικά, αναδείξαμε την επαγόμενη από στρες περιορισμού αγχώδη συμπεριφορά στην ομάδα των θηλυκών μυών που υπέστη στρες περιορισμού, και την γνωστική δυσλειτουργία των αρσενικών μυών που υπέστησαν στρες περιορισμού, όπως φάνηκε από τον χαμηλότερο Δείκτη Διάκρισης. Οι μελλοντικές μελέτες πρέπει να χαρακτηρίσουν τις επιδράσεις του α-helical CRF (9-41) στην αγχώδη συμπεριφορά και την επαγόμενη από το στρες γνωστική δυσλειτουργία, συλλέγοντας πειραματικά δεδομένα από μεγαλύτερο αριθμό ζώων.
|
Effects of corticotropin releasing factor antagonists on anxiety-like behavior and prefrontal cortex -related cognitive functions in male and female mice
