Περίληψη |
Ο νόμος 3966 της 24ης Μαΐου 2011, έθεσε το «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων» στην Ελλάδα και αποτέλεσε αιτία έναρξης μιας δημόσιας συζήτησης – αντιπαράθεσης. Σημεία αντιπαράθεσης υπήρξαν: ο συνδυασμός των δύο όρων (πρότυπο – πειραματικό) σε κοινό χαρακτηρισμό – τίτλο σχολείου, η εφαρμογή επιλεκτικού συστήματος εισαγωγής σε αυτά τα σχολεία, η αναφορά του όρου «αριστεία» ως εκπαιδευτική αξία – επιδίωξη και γενικότερα ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας του νέου τύπου σχολείων. Η παρούσα εργασία ασχολείται με τα παραπάνω ζητήματα και επιχειρεί να συνεισφέρει στον διάλογο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το πρώτο μέρος της εργασίας, το θεωρητικό, εξετάζει: α. την εμφάνιση της Πειραματικής Παιδαγωγικής στην Ελλάδα, β. την εμφάνιση του θεσμού των Πρότυπων Σχολείων στην Ελλάδα από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους (διαδικασίες ίδρυσης, σκοποί και τρόπος λειτουργίας τους, η σχέση τους με τα Πειραματικά Σχολεία) με ιδιαίτερη αναφορά στο Βαρβάκειο, χαρακτηριστικό παράδειγμα Πρότυπου Σχολείου, γ. τη λειτουργία των δύο Πειραματικών Σχολείων των Πανεπιστημίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δ. τις εξελίξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την μεταπολίτευση (ίδρυση του Πειραματικού Σχολείου Πατρών, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1976, νομοθετική παρέμβαση του ΠΑΣΟΚ το 1985), ε. τον νόμο 3966/2011, ο οποίος δημιουργεί τα «Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία» και φέρνει στο προσκήνιο την έννοια της εκπαιδευτικής αριστείας (συμβατότητα των εννοιών αριστεία-ισότητα-αξιοκρατία στο εκπαιδευτικό σύστημα μέσα από το πρίσμα διαφορετικών φιλοσοφικών και κοινωνικών θεωριών). Στο δεύτερο μέρος της εργασίας, το ερευνητικό, συγκρίνονται το κοινωνικό και μαθησιακό προφίλ των μαθητών που εισάχθηκαν το σχολικό έτος 2012-13 με κλήρωση στο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ρεθύμνου, με το αντίστοιχο εκείνων που εισάχθηκαν το 2014-15 με εξετάσεις. Σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας ήταν, μέσω της σύγκρισης των δύο ομάδων του δείγματός μας, να διερευνηθεί αν και σε ποιο βαθμό ο διαφορετικός τρόπος εισαγωγής στο ΠΠΓ Ρεθύμνου, συνδέθηκε με διαφοροποίηση α. στην κοινωνικοοικονομική προέλευση β. στο μορφωτικό επίπεδο γ. στη σχολική επίδοση των δύο ομάδων του δείγματος κατά τα τρία έτη φοίτησής τους στα γνωστικά αντικείμενα των εισαγωγικών εξετάσεων. Τα συμπεράσματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής: α. το ΠΠΓ Ρεθύμνου δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως σχολείο οικονομικής ελίτ. β. Η σημαντικότερη διαφοροποίηση που καταγράφηκε ανάμεσα στις δύο ομάδες του δείγματος, ήταν το αυξημένο μορφωτικό επίπεδο των γονέων των μαθητών/τριών της Β’ τάξης (με εισαγωγικές εξετάσεις). γ. Οι μαθητές/τριες της Β’ τάξης παρουσίασαν υψηλότερη επίδοση με ανοδική πορεία, ενώ της Γ’ τάξης σχετικά χαμηλότερη επίδοση με πτωτική πορεία στη διάρκεια των ετών. Συνεπώς, το ΠΠΓ Ρεθύμνου με την εφαρμογή των εξετάσεων εισαγωγής δεν πέτυχε έντονη υπεροχή στο επίπεδο των επιδόσεων των μαθητών του, ενώ με την κλήρωση δεν κατάφερε να επιτύχει την προοδευτική βελτίωση της επίδοσης των κληρωθέντων μαθητών/τριών παρά τον χαρακτηρισμό του ως «Πρότυπο Σχολείο».
|