| Περίληψη |
Σκοπός αυτής της εργασίας ήταν η μελέτη των βιοηθικών προεκτάσεων της οικονομικής κρίσης, μέσω της μελέτης των επιπτώσεων της στην υγεία. Ως βιοηθικές προεκτάσεις θεωρούνται ο περιορισμός της υγείας ως ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα και η συνακόλουθη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στη μελέτη των βιοηθικών προεκτάσεων προστίθεται η αλληλεγγύη, ως έννοια και πρακτική, σχετιζόμενη με τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν τα Κοινωνικά Ιατρεία και Φαρμακεία Αλληλεγγύης.
Αναλυτικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο η εργασία αναφέρεται στην αξιοπρέπεια, ως πηγή που τροφοδοτεί το περιεχόμενο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξηγεί ότι, η υποβάθμιση του δικαιώματος στην υγεία αποτελεί πλήγμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ότι η υποχώρηση του δικαιώματος στην υγεία και των άλλων κοινωνικών δικαιωμάτων, εξαιτίας του ενιαίου χαρακτήρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οδηγεί τελικά στην υποχώρηση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Στη συνέχεια αναφέρεται στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος που εδραιώθηκε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, βασιζόμενο στις αξίες της ισότητας και της αλληλεγγύης και στην υποχώρηση του τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Αναφέρεται στις δράσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, που αναδύεται στη χώρα μας και τοποθετείται στα δεοντολογικά ερωτήματα που εγείρονται από αυτές.
Στο τέλος του πρώτου κεφαλαίου γίνεται αναλυτική αναφορά στην έννοια της αλληλεγγύης, που επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο στις συνθήκες της κρίσης. Απαντά θετικά στο ερώτημα αν η αλληλεγγύη μπορεί να θεωρηθεί καθήκον, υποστηρίζοντας ότι η αλληλεγγύη μπορεί να ανασυγκροτηθεί ως θετική διάσταση της κατηγορικής προσταγής και η ευδαιμονία των άλλων να αναπαρασταθεί ως ηθικό καθήκον για τα κοινωνικά υποκείμενα. Ο κανόνας της αλληλεγγύης με την έννοια αυτή περνά με επιτυχία την αρχή της καθολίκευσης, υποδεικνύοντας ότι, καθένας οφείλει να αντιλαμβάνεται τον άλλο έμπρακτα ως αυτοσκοπό, φορέα δικαιωματικά ίσης αυτονομίας και αξιοπρέπειας. Η έννοια της αλληλεγγύης αντιδιαστέλλεται με τις έννοιες της φιλανθρωπίας, της ελεημοσύνης, του οίκτου και της γενναιοδωρίας, που καθοδηγητική αρχή τους είναι ο πατερναλισμός της ευεργεσίας και όχι η αρχή της ισότητας, που προσιδιάζει σε όλα τα έλλογα υποκείμενα ως φορείς ίσης αξιοπρέπειας. Γίνεται αναφορά στην έννοια της βιοτικής αυτοτέλειας των ατόμων, ως προϋπόθεσης για να μπορούν να απολαμβάνουν την ελευθερία τους, να θέτουν και να επιδιώκουν σκοπούς αυτόνομα και χωρίς καταναγκασμό. Υποστηρίζει την άποψη ότι οι άνθρωποι οφείλουν, δρώντες με αλληλεγγύη, να συμβάλλουν στην έμπρακτη κατοχύρωση βιοτικής ασφάλειας για όλους. Τέλος υποστηρίζει πως η ύπαρξη των Κοινωνικών Ιατρείων και Φαρμακείων Αλληλεγγύης στις συνθήκες της κρίσης, αποτελεί μια προσπάθεια προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και κατοχύρωσης της βιοτικής αυτοτέλειας για όλους.
Στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στο ζήτημα των οικονομικών κρίσεων και στην επίδραση τους στην υγεία. Παρουσιάζονται οι επιπτώσεις της ανεργίας και της φτώχειας στην υγεία, καθώς και η επίδραση των κρίσεων στα παιδιά και στο δείκτη των αυτοκτονιών. Επίσης, οι συνέπειες των μεγαλύτερων οικονομικών κρίσεων του προηγούμενου αιώνα στην υγεία των χωρών που επλήγησαν, αλλά και η διαφορετική επίδραση των οικονομικών κρίσεων στην υγεία των ανθρώπων, ανάλογα με τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν. Γίνεται αναφορά στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα, στις συνέπειες της εφαρμογής των πολιτικών λιτότητας και τα αποτελέσματα τους στην υγεία των Ελλήνων.
Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στο δικαίωμα στην υγεία και στην προστασία του από το Σύνταγμα της χώρας ως κοινωνικό και ατομικό δικαίωμα. Στέκεται στην κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους στο Σύνταγμα. Παρουσιάζει το κοινωνικό κράτος και το δικαίωμα στην υγεία στην Ελλάδα της κρίσης. Αναφέρεται στην προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στο πώς αυτή μπορεί να αποτελέσει μια άλλη προσέγγιση της πολιτικής στη διάρκεια της κρίσης.
Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στην έννοια της αλληλεγγύης και στην εξέλιξη της στην πορεία του χρόνου. Στέκεται στον ορισμό εργασίας των B. Prainsack και A. Buyx, για την αλληλεγγύη, ως μια δέσμευση να αναλάβουμε το κόστος να βοηθήσουμε άλλους με τους οποίους αναγνωρίζουμε ομοιότητα και στη σχέση αλληλεγγύης και βιοηθικής. Με βάση τον ορισμό των B. Prainsack και A. Buyx, διακρίνει την έννοια της αλληλεγγύης από τις συναφείς έννοιες της ενσυναίσθησης, της φιλανθρωπίας και του αλτρουισμού. Παρουσιάζει πώς η αλληλεγγύη αναδύεται στην Ελλάδα, ως απάντηση στην κρίση με ιδιαίτερη αναφορά στην εκδήλωση αλληλεγγύης στο χώρο της υγείας μέσω της περίπτωσης των Κοινωνικών Ιατρείων και Φαρμακείων Αλληλεγγύης που εμφανίστηκαν και λειτουργούν την περίοδο 2011-2015. Επιχειρεί κριτική προσέγγιση της δράσης των Κοινωνικών Ιατρείων και Φαρμακείων Αλληλεγγύης. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των συμπερασμάτων στο πέμπτο κεφάλαιο.
|
Οικονομική κρίση και κρίση στην υγεία : βιοηθικές προεκτάσεις
