| Περίληψη |
Σημασιολογία και πραγματολογία αποτελούν δύο συγγενή γλωσσολογικά πεδία με τη
μεταξύ τους διάκριση να καθίσταται προβληματική καθώς αντικείμενο μελέτης και
των δυο αποτελεί το μη φυσικό νόημα (non natural meaning, κατά Grice) με εμφανή
σημεία αλληλοεπικάλυψης. Μία πρώτη οριοθέτηση αποτελεί η διάκριση μεταξύ
γλωσσικού νοήματος και χρήσης. Ακολουθεί η διάκριση μεταξύ γλωσσοπρότασης,
εκφωνήματος και λογικοπρότασης. Εδώ, εντοπίζεται μία μετατόπιση του
ενδιαφέροντος της σημασιολογίας από την αποκλειστική μελέτη της
γλωσσοπρότασης ως κομμάτι της Ιδεατής Γλώσσας στη μελέτη του εκφωνήματος ως
κομμάτι της Φυσικής Γλώσσας. Παράλληλα, επιχειρείται μία αντιστοίχιση μεταξύ
των παραπάνω: ένα εκφώνημα μπορεί να αντιστοιχεί σε δύο διαφορετικές
γλωσσοπροτάσεις ή η ίδια γλωσσοπρόταση σε δύο διαφορετικά εκφωνήματα. Το
αυτό ισχύει και για τη σχέση των λογικοπροτάσεων με τις γλωσσοπροτάσεις. Το δε
συγκείμενο προκειμένου να μελετηθεί διακρίνεται σε φυσικό, γλωσσικό και γενικών
γνώσεων. Όσον αφορά στις τιμές αληθείας προτείνεται η αντιστοίχισή τους με τις
λογικοπροτάσεις ενώ οι συνθήκες αληθείας αντιστοιχίζονται με τις γλωσσοπροτάσεις.
Τα έως τώρα δοθέντα είναι μεν χρήσιμα για ιχνηλάτηση, όμως δεν οδηγούν στη σαφή
διάκριση μεταξύ των δυο πεδίων. Ούτε και τα κριτήρια που τίθενται από τον Huang
(2007) φαίνεται να βοηθούν. Διαμορφώνονται δύο τάσεις: η πρώτη με υποστηρικτές
τους Atlas (1977, 1989, 2005), Recanati (2004, 2005), Jaszczolt (2005), Sperber και
Wilson (2004, 2005), Carston (2004) και Searle (1978, 2007) ακολουθεί τη λύση ενός
μόνο επιπέδου ανάλυσης και άρα πραγματολογική διείσδυση σε κάθε σημασιολογική
επεξεργασία. Η δεύτερη, με υποστηρικτές τους Borg (2004), Cappelen και Lepore
(2005) και Bach (1999, 2004, 2005, 2006), διακρίνει μεταξύ δύο επιπέδων
επεξεργασίας, το ένα σημασιολογικό, το δε έτερο πραγματολογικό. Ως καίριο σημείο
το οποίο θα συντελέσει στη διάκριση μεταξύ των δυο πεδίων εντοπίζεται το λεγόμενο
και η αρχική Γκραϊσιανή σύλληψη του τίθεται υπό αμφισβήτηση. Το λεγόμενο
γίνεται ο καταλύτης που θα καθορίσει την αρχιτεκτονική του νοήματος και εντέλει
την οριοθέτηση μεταξύ σημασιολογίας και πραγματολογίας.
|
Σημασιολογία, πραγματολογία και αρχιτεκτονική του νοήματος : μια συγκριτική εξέταση διαφορετικών προσεγγίσεων με κριτήριο το λεγόμενο "what is said"
