| Περίληψη |
Η ροπινιρόλη είναι ένας εκλεκτικός αγωνιστής των D3/D2 υποδοχέων που χρησιμοποιείται κλινικά στη θεραπεία της νόσου Parkinson. H παρούσα εργασία είχε ως στόχο τη μελέτη ποικίλων συμπεριφορικών και μοριακών συνιστωσών της δράσης της ροπινιρόλης. Πιο συγκεκριμένα, μελετήσαμε τις δράσεις της ροπινιρόλης στην κινητική δραστηριότητα, στην ενίσχυση του εγκεφαλικού ερεθισμού, στην αγχώδη συμπεριφορά, την καταθλιπτικό-μορφη συμπεριφορά καθώς και στη χωρική μνήμη αναφοράς και εργασίας. Αναφορικά με τις μοριακές επιδράσεις της ροπινιρόλης εξετάσαμε το ενδεχόμενο να δρα ως «μεροληπτικό» πρόσδεμα (biased ligand) σε ένα από τα δύο ντοπαμινεργικά μονοπάτια και ποιες είναι η επιδράσεις της στα μονοπάτια αυτά. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήσαμε μελέτες ανοσοαποτύπωσης για τη μελέτη της δραστηριότητας της ΡΚΑ μελετώντας την φωσφωρυλίωση της υπομονάδας GluR1 στη Ser845, μια θέση φωσφορυλίωσης εκλεκτικά εξαρτώμενη από την ΡΚΑ, καθώς και τη δραστηριότητα της GSK-3β μελετώντας τη φωσφορυλίωσή της στη Ser9. Επιπροσθέτως, μελετήσαμε τη δράση της ροπινιρόλης στην πλαστικότητα του εγκεφάλου πραγματοποιώντας επιπρόσθετες μελέτες φωσφορυλίωσης και μελετώντας την ενδοκυττάρια διαβίβαση σήματος στο μονοπάτι των ΜΑΡΚ κινασών. Τέλος, μελετήσαμε την επίδραση της ροπινιρόλης στην έκφραση πρώιμων άμεσων γονιδίων όπως το c-fos και η arc.
Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι η ροπινιρόλη δεν επηρεάζει σημαντικά την κινητική δραστηριότητα εξοικειωμένων πειραματόζωων, ενώ μόνο σε μεγάλες δόσεις αυξάνει την ενίσχυση του εγκεφαλικού ερεθισμού. Στη δόση του 1mg/kg η ροπινιρόλη ασκεί αγχολυτικές και αντικαταθλιπτικές δράσεις ενδεχομένως μέσω αλληλεπίδρασης με το σεροτονινεργικό σύστημα. Στη δόση των 10mg/kg ασκεί αντίστοιχες δράσεις αλλά επιπροσθέτως της πιθανής αλληλεπίδρασης με το σεροτονινεργικό σύστημα εικάζουμε και αλληλεπίδραση και με νοραδρενεργικό σύστημα. Τέλος, στις δόσεις αυτές η ροπινιρόλη παρουσιάζει μια τάση βελτίωσης της ανάκλησης χωρικών μνημών αναφοράς, τάση όμως που δε βρέθηκε σημαντική, ενώ ταυτόχρονα αφήνει και τη χωρική μνήμη εργασίας ανεπηρέαστη.
Τα μοριακά ευρήματά μας έδειξαν ότι η ροπινιρόλη δεν επηρεάζει στατιστικά σημαντικά τη δραστηριότητα των μονοπατιών της PKA, GSK-3β και MAPK τουλάχιστον στο χρονικό σημείο που μελετήθηκε στην παρούσα μελέτη. Παρόλα 101
αυτά, παρουσιάζει τάση μείωσης της φώσφο-Ser845-GluR1 S845 καθώς και της φώσφο-Ser9-GSK-3β υποδεικνύοντας ότι πιθανώς δρα ασκώντας ασθενείς δράσεις και στα δύο ντοπαμινεργικά μονοπάτια στο κοιλιακό ραβωτό. Επιπλέον, η ροπινιρόλη αύξησε την έκφραση του c-fos εκλεκτικά στον προμετωπιαίο φλοιό στη δόση των 10mg/kg, ενώ μείωσε την έκφραση της arc στο ραχιαίο ραβδωτό, δράση που βρέθηκε στατιστικά σημαντική στη δόση του 1mg/kg.
Τα δεδομένα μας στηρίζουν την υπόθεση ότι η ροπινιρόλη ασκεί τις αντικαταθλιπτικές, αγχολυτικές και ενισχυτικές επιδράσεις της ασκώντας ήπια ρύθμιση στα δυο ντοπαμινεργικά μονοπάτια στο κοιλιακό ραβδωτό. Επιπροσθέτως, η δραστηριότητα του πρόμετωπιαίου φλοιού φαίνεται ότι ρυθμίζει αυτές τις συμπεριφορές ρυθμίζοντας ενδεχομένως και άλλα νευροδιαβιβαστικά συστήματα συμπεριλαμβανομένου του σεροτονινεργικού και νοραδρενεργικού. Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη στηρίζει την εμπλοκή των D3 υποδοχέων σε συναισθηματικές πτυχές της συμπεριφοράς και στηρίζει τη «ντοπαμινεργική υπόθεση των συναισθηματικών διαταραχών».
|
Συμπεριφορικές και μοριακές συνιστώσες της δράσης του αγωνιστή των D3/D2 υποδοχέων ροπινιρόλη
