Περίληψη |
Τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται μια συλλογική προσπάθεια από επιστημονικές ομάδες στην Ευρώπη για την μελέτη των ιονοσφαιρικών φαινομένων που αναφέρονται ως ‘οπτικά μεταβατικά συμβάντα’ (Transient Luminous Events = TLEs), και κυρίως των sprites και elves.Για αυτό το σκοπό έχουν συσταθεί οι ερευνητικές καμπάνιες EuroSprite, οι οποίες από το Καλοκαίρι του έτους 2000 χρησιμοποιούν οπτικά συστήματα για την ανίχνευση των sprites κυρίως πάνω από την Ευρώπη. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης συνέβαλε σε αυτές τις καμπάνιες προσφέροντας μετρήσεις VLF (Very Low Frequency), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με τον στενής ζώνης (narrow band) δέκτη, ο οποίος διατέθηκε από το Πανεπιστήμιο του Stanford και είναι εγκαταστημένος στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες που διεξάχθηκαν στα πλαίσια της καμπάνιας EuroSprite 2003 και 2007, υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των υπο – ιονοσφαιρικών διαταραχών τύπου ‘early’ και των sprites για το 90% των περιπτώσεων, γεγονός που υποδεικνύει μια σχέση αιτίου – αποτελέσματος. Η εργασία αυτή έρχεται ως συνέχεια της παραπάνω έρευνας και βασίζεται στην ανάλυση των οπτικών παρατηρήσεων της καμπάνιας EuroSprite 2007 σε συνδυασμό με την ανάλυση των μετρήσεων VLF , με σκοπό να διερευνηθούν οι επιδράσεις των TLEs στην αγωγιμότητα της κατώτερης ιονόσφαιρας (περιοχή D).
Για τον σκοπό της εργασίας συγκεντρώθηκαν: οπτικές παρατηρήσεις από το παρατηρητήριο στο Pic du Midi στα Πυρηναία Όρη της Γαλλίας, μετρήσεις VLF από τον δέκτη της Κρήτης, και μετρήσεις του METEORAGE (Γαλλικό εθνικό σύστημα ανίχνευσης κεραυνών). Η ανάλυση των χρονοσειρών VLF έγινε στην περιοχή του χρόνου με την χρήση του λογισμικού HAIL, το οποίο διατέθηκε από το Πανεπιστήμιο του Stanford, και στην περιοχή των συχνοτήτων με την χρήση των wavelets.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας, κατά την διάρκεια των δύο από τις τέσσερις καταιγίδες που εξετάστηκαν, όλα τα sprites συνοδεύονται από διαταραχές τύπου early, ενώ κανένα από τα sprites που έλαβαν χώρα στις άλλες δύο καταιγίδες δεν φάνηκαν να προκαλούν τις διαταραχές αυτές. Το συμπέρασμα είναι ότι χρειάζεται να εξεταστεί μεγαλύτερος όγκος δεδομένων ώστε να γίνει πιο ξεκάθαρη η παραπάνω σχέση, και να κατανοηθούν καλύτερα τα χαρακτηριστικά των μεταβατικών οπτικών συμβάντων, καθώς και οι επιδράσεις τους στην κατώτερη ιονόσφαιρα.
|