| Περίληψη |
Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να μελετήσει τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα
στην αλληλεπίδραση των γονιών με τα παιδιά τους σε δραστηριότητες αναδυόμενου γραμματισμού
και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων προφορικού και γραπτού λόγου των παιδιών προσχολικής
ηλικίας. Συγκεκριμένα, επιδιώχθηκε να ερευνηθεί κατά πόσο το περιβάλλον οικογενειακού
γραμματισμού σχετίζεται με τις γνώσεις γραμμάτων των παιδιών, τις γνώσεις που έχουν για τις
συμβάσεις του γραπτού λόγου, την φωνολογική τους επίγνωση αλλά και το λεξιλόγιό τους.
Για την πραγματοποίηση αυτής της έρευνας σχεδιάστηκε μια συσχετιστική μελέτη
(correlational research) με σκοπό να μελετήσει το βαθμό στον οποίο οι γονείς αλληλεπιδρούν με
τα παιδιά τους στο σπίτι και έξω από αυτό σε δραστηριότητες σχετικές με τον προφορικό και
γραπτό λόγο σε σχέση με τις γνώσεις των παιδιών σε δεξιότητες γραμματισμού. Έτσι δόθηκε στους
γονείς να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, αποτελούμενο από πέντε κλίμακες, Η πρώτη
κλίμακα μετρούσε τους δημογραφικούς παράγοντες της οικογένειας, η δεύτερη κλίμακα την
εμπλοκή των γονέων και των παιδιών τους σε δραστηριότητες σχετικές με τον προφορικό και
γραπτό λόγο, η τρίτη κλίμακα τα πιστεύω / τις πεποιθήσεις των γονέων σχετικά με τη σημασία που
δίνουν στο να συμμετέχουν με το παιδί τους σε δραστηριότητες γραμματισμού, η τέταρτη τα υλικά
γραμματισμού που παρέχονται στο σπίτι από τους γονείς στα παιδιά και η πέμπτη κλίμακα
μετρούσε την έκθεση των παιδιών στα παιδικά βιβλία. Με την επιστροφή των συμπληρωμένων
ερωτηματολογίων χορηγήθηκαν στα παιδιά πέντε τεστ, που είχαν ελεγχθεί από άλλες μελέτες για
την εγκυρότητά τους, και μετρούσαν τις δεξιότητες γραμματισμού των παιδιών. Συγκεκριμένα
μετρούσαν τις γνώσεις τους για τα γράμματα της αλφαβήτας, τις γνώσεις τους για τις συμβάσεις
του γραπτού λόγου, την φωνολογική τους επίγνωση αλλά και το λεξιλόγιό τους. Έτσι προέκυψαν
69 ζεύγη γονέων – παιδιών, που κατοικούσαν σε αγροτικές περιοχές του νομού Ηρακλείου Κρήτης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως οι γονείς που έχουν υψηλό εκπαιδευτικό και
επαγγελματικό επίπεδο αλληλεπιδρούν συχνότερα με τα παιδιά τους σε δραστηριότητες σχετικές με
τον προφορικό και γραπτό λόγο, με αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά να έχουν υψηλότερες επιδόσεις στα
γλωσσικά τεστ. Επιπλέον, η ενασχόληση των γονέων με τα παιδιά τους με τυπικές κι άτυπες
δραστηριότητες γραμματισμού αλλά και η πεποίθηση τους για τη σημασία του να αλληλεπιδρούν
μαζί τους στις παραπάνω δραστηριότητες φάνηκε επίσης να συμβάλλουν στην επίδοση των
γλωσσικών αυτών τεστ. Ακόμη, τα υλικά γραμματισμού που υπάρχουν στο σπίτι σχετίζονται με τις
γνώσεις των παιδιών για τον προφορικό και γραπτό λόγο. Τέλος, φάνηκε πως η ανάγνωση βιβλίων
από τον γονέα για προσωπικούς λόγους έρχεται σε αντίθετη κατεύθυνση με τις γνώσεις των
παιδιών σε δεξιότητες γραμματισμού, εύρημα που ερμηνεύθηκε μέσα από την βιβλιογραφία, ως πιθανή δαπάνη του χρόνου των γονέων περισσότερο για προσωπικούς λόγους και λιγότερο σε
ενασχόληση με τα παιδιά τους σε δραστηριότητες γραμματισμού.
Η παρούσα μελέτη, τέλος, προτείνει μεταξύ άλλων να ερευνηθεί η συμβολή του
οικογενειακού γραμματισμού σε σχέση με την ανάπτυξη δεξιοτήτων προφορικού και γραπτού
λόγου παιδιών προσχολικής ηλικίας σε μεγαλύτερο δείγμα ζευγών γονέων και παιδιών, αλλά και
σε αστικές και ημιαστικές περιοχές.
|
Η συμβολή του οικογενειακού γραμματισμού στην ανάπτυξη δεξιοτήτων προφορικού και γραπτού λόγου παιδιών προσχολικής ηλικίας
