| Περίληψη |
Το οφθαλμικό πτερύγιο είναι ινοαγγειακή βλάβη του σκληροκερατείου ορίου, που μπορεί να παρουσιάσει προοδευτική αύξηση σε μέγεθος και να απειλήσει την όραση με κατάληψη του κεντρικού κερατοειδή. Η αιτιοπαθογένεια παραμένει σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστη, αν και έχει διαπιστωθεί στενή συσχέτιση με περιβαλλοντικούς ερεθισμούς, όπως το ηλιακό φως. Η αντιμετώπιση είναι κυρίως χειρουργική. Η τάση για προοδευτική αύξηση του μεγέθους, η συχνή μετεγχειρητική υποτροπή αλλά και ορισμένα εργαστηριακά δεδομένα, οδήγησαν στην υπόθεση ότι ενδεχομένως αντιπροσωπεύει νεοπλασματική επεξεργασία. Εξάλλου, έχει αναφερθεί η ανίχνευση διαφόρων δυνητικά ογκογόνων ιών σε οφθαλμικά πτερύγια, όπως ο ιός των θηλωμάτων (ΗPV) και ο ιός του απλού έρπητα (HSV). Η απώλεια ετεροζυγωτίας (LOH) υποδηλώνει εμπλοκή ογκο-κατασταλτικών γονιδίων σε μια παθολογική κατάσταση. Για την ανίχνευσή της χρησιμοποιούνται γενετικοί δείκτες μικροδορυφορικού DNA, που ενισχύονται με τη μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης με πολυμεράση (PCR), τόσο σε δείγματα από παθολογικές καταστάσεις, όσο και σε αντίστοιχα δείγματα περιφερικού αίματος. Με την παρούσα εργασία επιχειρείται η διερεύνηση της παρουσίας LOH στo πτερύγιο, η ανίχνευση των ιών HPV και HSV αλλά και η συσχέτιση των ευρημάτων με κλινικοεπιδημιολογικά δεδομένα των ασθενών. Εξετάστηκαν 50 δείγματα πτερυγίων ασθενών της Οφθαλμολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου και αντίστοιχα δείγματα περιφερικού αίματος και φαινοτυπικά υγιούς επιπεφυκότα. Προηγήθηκε οφθαλμολογική εξέταση και καταγραφή στοιχείων από το ιατρικό και οφθαλμολογικό ιστορικό των ασθενών. Ενισχύθηκαν συνολικά 20 μικροδορυφορικοί δείκτες στις χρωμοσωμικές περιοχές 17p, 17q, 13q, 9p, 9q και 3p. Eπίσης διερευνήθηκε με PCR η παρουσία των ιών HPV και HSV και στις περιπτώσεις θετικών δειγμάτων έγινε τυποποίηση στελεχών των ιών. Η υψηλότερη συχνότητα LOH παρατηρήθηκε στις περιοχές 9p (48% των δειγμάτων) και 17q (42%). Σε καμία περίπτωση δεν παρατηρήθηκε LOH σε δείγμα φυσιολογικού επιπεφυκότα. Σε 22% των δειγμάτων πτερυγίου ανιχνεύτηκε HSV και σε 24% HPV. Ο HSV δεν ανιχνεύτηκε σε δείγματα φυσιολογικού επιπεφυκότα ενώ ο ΗPV ανιχνεύτηκε σε 8% των δειγμάτων αυτών. Σε 3 περιπτώσεις ανιχνεύτηκαν στα ίδια δείγματα οι ιοί HPV και HSV. Σε όλα τα δείγματα που βρέθηκαν θετικά για τον ιό HSV ανιχνεύτηκε ο τύπος HSV-1, ενώ σε όλα τα θετικά δείγματα για HPV βρέθηκε ο HPV-18. Η συχνότητα LOH στις περιοχές 9q31-33 και 3p22-21.3 ήταν υψηλότερη σε άτομα με μεγαλύτερο υψόμετρο διαβίωσης και ιστορικό χρόνιας επιπεφυκίτιδας αντίστοιχα. Η συχνότητα LOH στην περιοχή 9q31-33 ήταν επίσης υψηλότερη σε νεότερα άτομα. Η μετεγχειρητική υποτροπή συσχετίστηκε με την ταυτόχρονη παρουσία των ιών HPV και HSV καθώς και με την παρουσία LOH στην περιοχή 9q. H ανίχνευση LOH στους εξετασθέντες δείκτες, ενισχύει την υπόθεση ότι το οφθαλμικό πτερύγιο είναι νεοπλασματική κατάσταση και υποδηλώνει ότι πιθανώς ελέγχεται γονιδιακά. Το γεγονός ότι η συχνότητα LOH στην περιοχή 9q ήταν υψηλότερη σε υποτροπιάζοντα πτερύγια και συσχετίστηκε, ιδίως στην περιοχή 9q31-33, με γνωστούς παράγοντες κινδύνου όπως η νεαρή ηλικία και το υψόμετρο του τόπου διαβίωσης (που συνδέεται με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία), υποδηλώνει πιθανή προγνωστική αξία της LOH στην παραπάνω περιοχή για μετεγχειρητική υποτροπή. Εξάλλου, η συσχέτιση της ταυτόχρονης παρουσίας HPV και HSV με τη μετεγχειρητική υποτροπή υποδηλώνει ότι επιλεκτική αντιική θεραπεία μπορεί ενδεχομένως να έχει κάποια θέση στη θεραπευτική του πτερυγίου.
|
Μοριακή γενετική ανάλυση σε ιστούς οφθαλμικού πτερυγίου
