Your browser does not support JavaScript!

Διδακτορικές διατριβές

Τρέχουσα Εγγραφή: 10 από 33

Πίσω στα Αποτελέσματα Προηγούμενη σελίδα
Επόμενη σελίδα
Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου 000421916
Τίτλος Η επίδραση των αρνητικών και θετικών σχιζοτυπικών χαρακτηριστικών επί ενδοφαινοτυπικών δεικτών για ψύχωση σε ομάδες υψηλού κινδύνου
Άλλος τίτλος The effects of negative and positive schizotypal traits on psychosis endophenctypes in high resk groups.
Συγγραφέας Ζουραράκη, Χρυσούλα
Σύμβουλος διατριβής Γιακουμάκη, Στέλλα
Μέλος κριτικής επιτροπής Σιδηροπούλου Κυριακή
Σπανάκη Κλεάνθη
Παναγής Γεώργιος
Τριλίβα Σοφία
Καστελλάκης Ανδρέας
Οικονόμου Ηλίας
Περίληψη Η σχιζοτυπία είναι μια λανθάνουσα προδιαθεσική κατάσταση για διαταραχές στο φάσμα της σχιζοφρένειας και προσδιορίζεται από δυσλειτουργικές εκδηλώσεις στη συμπεριφορά και στη σκέψη του ατόμου, που προσομοιάζουν, σε ηπιότερο βαθμό, στα συμπτώματα της σχιζοφρένειας. Εμπειρικά δεδομένα υποστηρίζουν την εκδήλωση σχιζοτυπικών γνωρισμάτων προσωπικότητας σε ασθενείς στο φάσμα της σχιζοφρένειας αλλά και σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, όπως τους μη-νοσούντες πρώτου βαθμού συγγενείς τους. Προηγούμενες μελέτες που εξετάζουν την επίδραση της σχιζοτυπίας επί ενδοφαινοτυπικών δεικτών για το φάσμα της σχιζοφρένειας, δεν εστιάζουν σε μεγάλο βαθμό στις διαφορετικές διαστάσεις των σχιζοτυπικών γνωρισμάτων και αναφέρουν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Οι κεντρικοί στόχοι της παρούσας διατριβής είναι να εξεταστούν τα σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας ως προς τις επιμέρους διαστάσεις τους και η επίδραση αυτών επί νευροψυχολογικών και ψυχοφυσιολογικών ενδοφαινοτυπικών δεικτών για το φάσμα της σχιζοφρένειας σε μη-νοσούντες συγγενείς Α’ βαθμού ασθενών. Παράλληλα, η παρούσα διατριβή προσπαθεί να αναδείξει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι επικίνδυνοι πολυμορφισμοί γονιδίων στο φάσμα της σχιζοφρένειας, το επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό και η ηλικία του πατέρα κατά την σύλληψη ως περιβαλλοντικός παράγοντας κινδύνου. Ένα πρωταρχικό στόχο της παρούσας διατριβής αποτέλεσε η προσαρμογή της κλίμακας Σχιζοτυπικών Γνωρισμάτων Προσωπικότητας στον Ελληνικό πληθυσμό (Μελέτη 1). Για τον σκοπό αυτό αξιολογήθηκαν 865 συμμετέχοντες από το γενικό πληθυσμό και διεξήχθη έλεγχος της παραγοντικής δομής της κλίμακας με την επιβεβαιωτική παραγοντική μέθοδο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το μοντέλο για την κλίμακα Σχιζοτυπικών Γνωρισμάτων Προσωπικότητας με την καλύτερη προσαρμογή στα δεδομένα αποτελείται από τέσσερις παράγοντες, το οποίο περιλαμβάνει την θετική/γνωστική-αντιληπτική διάσταση, την αρνητική/διαπροσωπική, την αποδιοργανωτική και την παρανοειδή διάσταση. Ο δεύτερος στόχος της παρούσας διατριβής αφορούσε στην αξιολόγηση μη νοσούντων συγγενών ασθενών στο φάσμα της σχιζοφρένειας ως προς τα σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας και τα νευρογνωστικά προφίλ τους και στην σύγκριση αυτών με συμμετέχοντες από τον γενικό πληθυσμό (Μελέτη 2). Στη μελέτη έλαβαν μέρος 115 πρώτου βαθμού μη-νοσούντες συγγενείς ασθενών στο φάσμα της σχιζοφρένειας και 122 συμμετέχοντες από το γενικό πληθυσμό της Κρήτης. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν με την προσαρμοσμένη κλίμακα Σχιζοτυπικών Γνωρισμάτων Προσωπικότητας και ένα εύρος νευροψυχολογικών δοκιμασιών. Οι διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων εξετάστηκαν είτε με πολλαπλή ανάλυση διακύμανσης, είτε με μια σειρά πολλαπλών αναλύσεων συνδιακύμανσης με συμμεταβλητές τους διαφορετικούς παράγοντες της σχιζοτυπίας. Βρέθηκε ότι οι μη-νοσούντες συγγενείς, είχαν υψηλότερη βαθμολογία σε όλους τους σχιζοτυπικούς παράγοντες, σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες της ομάδας ελέγχου, με μεγαλύτερα μεγέθη επίδρασης για την αρνητική και την παρανοειδή σχιζοτυπία. Ως προς τα νευρογνωστικά προφίλ των μη-νοσούντων συγγενών βρέθηκε ότι έχουν φτωχότερη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, σχεδιασμού κινήσεων, διαμόρφωσης στρατηγικής και μνήμη εργασίας σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου και ανεξάρτητα από τα σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας. Οι διαφορές των μη-νοσούντων συγγενών και της ομάδας ελέγχου στην επιτελική μνήμη εργασίας εξαλείφονται όταν ληφθεί υπόψη η αρνητική και παρανοειδής σχιζοτυπία, ενώ οι διαφορές στη λεκτική ευχέρεια εξαλείφονται από την επίδραση της παρανοειδούς σχιζοτυπίας. Ο επόμενος στόχος της διατριβής ήταν διττός. Αφενός να διερευνηθούν οι επιδράσεις των διαφορετικών διαστάσεων της σχιζοτυπίας στην επιτελική μνήμη εργασίας και η διαμεσολάβηση των επιδράσεων από άλλες προμετωπιαίες γνωστικές λειτουργίες (της γνωστικής ευελιξίας, του σχεδιασμού κινήσεων και της αναστολής απόκρισης) και αφετέρου να γίνει έλεγχος της ρύθμισης της διαμεσολάβησης από την απουσία ή παρουσία οικογενειακού ιστορικού διαταραχών στο φάσμα της σχιζοφρένειας (Μελέτη 3). Πραγματοποιήθηκε ανάλυση ρύθμισης-διαμεσολάβησης. Τα αποτελέσματα από την ανάλυση υποστηρίζουν ότι η επίδραση της αρνητικής σχιζοτυπίας στην επιτελική μνήμη εργασίας διαμεσολαβείται από όλες τις γνωστικές λειτουργίες που εξετάστηκαν και η επίδραση της παρανοειδούς σχιζοτυπίας διαμεσολαβείται από τη γνωστική ευελιξία και τον σχεδιασμό κινήσεων. Η επίδραση της θετικής διάστασης της σχιζοτυπίας διαμεσολαβείται μόνο από τον σχεδιασμό κινήσεων, ενώ της αποδιοργανωτικής σχιζοτυπίας μόνο από την αναστολή απόκρισης. Ειδικότερα, τα ευρήματα έχουν ισχύ μόνο για την ομάδα του γενικού πληθυσμού και όχι για την ομάδα των μη-νοσούντων συγγενών σύμφωνα με την ανάλυση ρύθμισης του οικογενειακού ιστορικού. Στόχος της τέταρτης μελέτης ήταν η διερεύνηση διαφορών μεταξύ μη-νοσούντων συγγενών ασθενών με οικογενή και σποραδική σχιζοφρένεια και του γενικού πληθυσμού ως προς τα σχιζοτυπικά χαρακτηριστικά και τις νευρογνωστικές λειτουργίες τους. Οι ερευνητικές υποθέσεις διατυπώθηκαν στη βάση εμπειρικών δεδομένων που υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη οικογενούς σχιζοφρένειας συνδέεται με γενετικούς παράγοντες, ενώ η σποραδική μορφή της κυρίως με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αξιολογήθηκαν, 65 μη-νοσούντες συγγενείς χωρίς οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας, 35 μη-νοσούντες συγγενείς με οικογενειακό ιστορικό και 114 συμμετέχοντες από τον γενικό πληθυσμό, με την κλίμακα Σχιζοτυπικών Γνωρισμάτων Προσωπικότητας και ένα εύρος νευροψυχολογικών δοκιμασιών. Για την εξέταση των διαφορών μεταξύ των τριών ομάδων διεξήχθησαν είτε απλές αναλύσεις συνδιακύμανσης, είτε πολυμεταβλητές αναλύσεις συνδιακύμανσης. Πέραν των αρνητικών και παρανοειδών σχιζοτυπικών γνωρισμάτων προσωπικότητας, συμπεριλήφθηκε και η ηλικία του πατέρα κατά τη σύλληψη ως συμμεταβλητή. Βρέθηκε πως οι δύο ομάδες συγγενών έχουν υψηλότερη βαθμολογία στην παρανοειδή και αρνητική διάσταση της σχιζοτυπίας, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, αλλά η ηλικία του πατέρα εξαλείφει τις διαφορές μεταξύ των συγγενών χωρίς οικογενειακό ιστορικό και της ομάδας ελέγχου. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες από τον γενικό πληθυσμό είχαν υψηλότερη επίδοση από του συγγενείς με οικογενειακό ιστορικό στην ικανότητα διαμόρφωσης στρατηγικής και τη γνωστική ευελιξία και καλύτερη επίδοση από τους συγγενείς χωρίς οικογενειακό ιστορικό στην ταχύτητα επεξεργασίας, στη γνωστική ευελιξία και στην επιτελική μνήμη εργασίας. Έπειτα από τον έλεγχο της ηλικίας του πατέρα κατά τη σύλληψη, βρέθηκε ότι η ομάδα ελέγχου είχε καλύτερη επίδοση από τους συγγενείς με οικογενειακό ιστορικό στην διαμόρφωση στρατηγικής, τη μνήμη εργασίας και την επιτελική μνήμη εργασίας και υψηλότερη επίδοση και από τις δύο ομάδες συγγενών στην ταχύτητα επεξεργασίας και τη γνωστική ευελιξία. Ο πέμπτος στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση των επιδράσεων των πολυμορφισμών rs4680 του γονιδίου COMT, rs2396753 του γονιδίου FOXP2 και rs2007044 του γονιδίου CACNA1C, στις γνωστικές λειτουργίες και τα σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας. Οι διαφορές μεταξύ των ομάδων διερευνήθηκαν με μια σειρά από αναλύσεις συνδιακύμανσης κατά δύο παράγοντες, δηλαδή την ομάδα υπαγωγής των συμμετεχόντων σύμφωνα με το οικογενειακό ιστορικό και την ομάδα υπαγωγής σύμφωνα με το γονότυπο. Τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των Val/Val, Met/Met και Val/Met ομάδων του COMT rs4680 ή αλληλεπιδράσεις μεταξύ του γονότυπου και του οικογενειακού ιστορικού ως προς τα σχιζοτυπικά χαρακτηριστικά και τις νευρογνωστικές λειτουργίες. Αντίστοιχα δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων πολυμεταβλητές αναλύσεις συνδιακύμανσης. Πέραν των αρνητικών και παρανοειδών σχιζοτυπικών γνωρισμάτων προσωπικότητας, συμπεριλήφθηκε και η ηλικία του πατέρα κατά τη σύλληψη ως συμμεταβλητή. Βρέθηκε πως οι δύο ομάδες συγγενών έχουν υψηλότερη βαθμολογία στην παρανοειδή και αρνητική διάσταση της σχιζοτυπίας, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, αλλά η ηλικία του πατέρα εξαλείφει τις διαφορές μεταξύ των συγγενών χωρίς οικογενειακό ιστορικό και της ομάδας ελέγχου. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες από τον γενικό πληθυσμό είχαν υψηλότερη επίδοση από του συγγενείς με οικογενειακό ιστορικό στην ικανότητα διαμόρφωσης στρατηγικής και τη γνωστική ευελιξία και καλύτερη επίδοση από τους συγγενείς χωρίς οικογενειακό ιστορικό στην ταχύτητα επεξεργασίας, στη γνωστική ευελιξία και στην επιτελική μνήμη εργασίας. Έπειτα από τον έλεγχο της ηλικίας του πατέρα κατά τη σύλληψη, βρέθηκε ότι η ομάδα ελέγχου είχε καλύτερη επίδοση από τους συγγενείς με οικογενειακό ιστορικό στην διαμόρφωση στρατηγικής, τη μνήμη εργασίας και την επιτελική μνήμη εργασίας και υψηλότερη επίδοση και από τις δύο ομάδες συγγενών στην ταχύτητα επεξεργασίας και τη γνωστική ευελιξία. Ο πέμπτος στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση των επιδράσεων των πολυμορφισμών rs4680 του γονιδίου COMT, rs2396753 του γονιδίου FOXP2 και rs2007044 του γονιδίου CACNA1C, στις γνωστικές λειτουργίες και τα σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας. Οι διαφορές μεταξύ των ομάδων διερευνήθηκαν με μια σειρά από αναλύσεις συνδιακύμανσης κατά δύο παράγοντες, δηλαδή την ομάδα υπαγωγής των συμμετεχόντων σύμφωνα με το οικογενειακό ιστορικό και την ομάδα υπαγωγής σύμφωνα με το γονότυπο. Τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των Val/Val, Met/Met και Val/Met ομάδων του COMT rs4680 ή αλληλεπιδράσεις μεταξύ του γονότυπου και του οικογενειακού ιστορικού ως προς τα σχιζοτυπικά χαρακτηριστικά και τις νευρογνωστικές λειτουργίες. Αντίστοιχα δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων στο πλαίσιο διαμόρφωσης εξατομικευμένων πρώιμων παρεμβάσεων σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση διαταραχών στο φάσμα της σχιζοφρένειας.
Φυσική περιγραφή 291 σ. : πιν. ; 30 εκ.
Γλώσσα Ελληνικά
Θέμα Cognitive functions
Genetic polymorphisms
Prepulse inhibition
Schizophrenia spectrum
Schizotypal traits
Unaffected first degree relatives
Γενετικοί πολυμορφισμοί
Γνωστικές λειτουργίες
Προπαλμική αναστολή
Πρώτου βαθμού συγγενείς
Σχιζοτυπικά γνωρίσματα προσωπικότητας
Φάσμα σχιζοφρένειας
Ημερομηνία έκδοσης 2019
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Σχολή Κοινωνικών Επιστημών--Τμήμα Ψυχολογίας--Διδακτορικές διατριβές
  Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές
Μόνιμη Σύνδεση https://elocus.lib.uoc.gr//dlib/d/7/3/metadata-dlib-1554192005-154569-16277.tkl Bookmark and Share
Εμφανίσεις 469

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 63