E-Locus - Ιδρυματικό Καταθετήριο Πανεπιστημίου Κρήτης

Αρχική Συλλογές Σχολή/Τμήμα Σχολή Επιστημών Αγωγής Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Διδακτορικές διατριβές

Διδακτορικές διατριβές

Εντολή Αναζήτησης : Συγγραφέας="Σμόνου" Και Συγγραφέας="Ιουλία"

Τρέχουσα Εγγραφή: 7 από 17

[Προσθήκη στο καλάθι]

Κωδικός Πόρου

000419230

Τίτλος

Η συνομιλία των τεχνών : η αξιοποίηση των τεχνών στη διδασκαλία της λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Άλλος τίτλος

Convesation of the arts: the use of the arts in literature in greek secondary education

Συγγραφέας

Αγγελιδάκη, Μαρία

Σύμβουλος διατριβής

Φουντουλάκης, Ανδρέας

Μέλος κριτικής επιτροπής

Οικονομίδης Βασίλης
Καραΐσκου Μαρία

Περίληψη

Η διατριβή αυτή απαντά στο πρόβλημα της πρόσληψης του μαθήματος της Λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με την πρόταση ενός νέου οργανωτικού και διδακτικού πλαισίου. Στο νέο αυτό διαλογικό πλαίσιο, η Λογοτεχνία συνομιλεί με τα άλλα καλλιτεχνικά κείμενα (Θέατρο, Κινηματογράφο, Μουσική, Εικαστικά), ως γλώσσα της Τέχνης. H τοποθέτηση της Λογοτεχνίας σε ένα διακαλλιτεχνικό συγκείμενο στοχεύει όχι μόνο στη νοηματοδότηση του κειμένου, αλλά και στη συγκρότηση της πολιτισμικής υποκειμενικότητας του μαθητή. Η διατριβή διαρθρώνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελεί το θεωρητικό υπόβαθρο, στο οποίο περιγράφονται οι μετατοπίσεις που έχουν συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες και αφορούν τους παρακάτω χώρους: α) το κοινωνικό «συγκείμενο», β) τη θεωρία της Λογοτεχνίας γ) τη θεώρηση της νοημοσύνης, δ) το παιδαγωγικό - ψυχολογικό μοντέλο μάθησης. Οι μεταστροφές αυτές οδήγησαν σε μια νέα κοινωνικοπολιτισμική θεωρία, σύμφωνα με την οποία η γνώση «κατασκευάζεται» εντός της προσλαμβάνουσας συνείδησης, μέσα από την αλληλεπίδραση του υποκειμένου με το κοινωνικό συγκείμενο. Η φαινομενολογική αυτή τοποθέτηση της ερμηνείας, σε συνδυασμό με την προβληματική πρόσληψη της σχολικής Λογοτεχνίας, οδήγησαν στην ιδέα σχεδιασμού ενός εναλλακτικού περιβάλλοντος μάθησης, στο οποίο η διδασκαλία του λογοτεχνικού κειμένου εντάσσεται σε ένα διαλογικό - διακαλλιτεχνικό πλαίσιο συνομιλίας. Το μοντέλο αυτό δεν είναι ενιαίο αλλά καθορίζεται από τη δυναμική αλληλεπίδραση του κειμένου, του εκπαιδευτικού και της μαθητικής κοινότητας. Η πρόταση αυτή συνομιλεί με τις θεωρητικές συλλήψεις του Bakhtin σχετικά με τη διαλογικότητα, την πολυφωνία, την απευθυντικότητα [addressivity] και την καρναβαλική ανατροπή των σχέσεων εξουσίας. Με αυτόν τον τρόπο, η Λογοτεχνία προσλαμβάνεται από τους μαθητές ως Τέχνη ανάμεσα στις άλλες Τέχνες (Θέατρο, Κινηματογράφο, Μουσική, Εικαστικά) και η σχολική τάξη μετατρέπεται σε κοινότητα αναγνωστών αισθητικών κειμένων, κειμένων που αντιμετωπίζονται ως συστήματα σημασίας, συνομιλούν και προσφέρουν τη δυνατότητα για πολλαπλές αναγνώσεις. Το δεύτερο μέρος της διατριβής αποτελεί την έρευνά μας. Στο μέρος αυτό, καταγράφηκαν τα αποτελέσματα από την εμπειρική έρευνα πεδίου που πραγματοποιήθηκε σε σχολεία του Νομού Ηρακλείου, με μεικτή μέθοδο συνάρθρωσης των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων. Κατά την επεξεργασία των δεδομένων, εφαρμόστηκε η μέθοδος της τριγωνοποίησης. Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων έδειξε την ανάγκη αλλαγής, που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές σχετικά με την παραδοσιακή-μονολογική μέθοδο διδασκαλίας του μαθήματος της Λογοτεχνίας. Ο διάλογος των Τεχνών συνεισφέρει σημαντικά στην κατανόηση των κειμένων και στην αισθητική απόλαυση, και παράλληλα συμβάλλει στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών. Αν και η αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας με την αξιοποίηση των Τεχνών φαίνεται μεγαλύτερη, ταυτόχρονα καταγράφεται η ανάγκη της σύνθεσης της παραδοσιακής με τις εναλλακτικές μεθόδους και η αναγνώριση της κεντρικής θέσης του εκπαιδευτικού στη διαμόρφωση του μαθησιακού κλίματος.

Φυσική περιγραφή

463 σ. : εικ., σχήμ., πίν. ; 30 εκ.

Γλώσσα

Ελληνικά

Θέμα

Arts education

Multiple intelligence

Reception theory

Teaching literature

Διδασκαλία με τις τέχνες

Διδασκαλία της λογοτεχνίας

Θεωρία της πρόσληψης