| Abstract |
Υπόβαθρο: Η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ΑΠΣ) είναι μια ετερογενής και προοδευτική
νευρολογική διαταραχή που προκαλεί κυρίως τη διάσπαση των κινητικών νευρώνων, οδηγώντας σε
διάφορα σωματικά συμπτώματα. Τυπικά εμφανίζεται με τρεις μορφές: νωτιαία έναρξη, η οποία βλάπτει
την κίνηση των άκρων και του κορμού. βολβική έναρξη, η οποία διαταράσσει την ομιλία και την
κατάποση, και αναπνευστική έναρξη, η οποία επηρεάζει την αναπνοή. Περισσότεροι από τους μισούς
ασθενείς με ΑΠΣ παρουσιάζουν επίσης γνωστικές ή συμπεριφορικές αλλαγές. Ενώ οι περισσότερες
περιπτώσεις ΑΠΣ εμφανίζονται σποραδικά, ένα μικρό ποσοστό είναι οικογενείς. Η διάγνωση της ΑΠΣ
είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, που συχνά διαρκεί ένα χρόνο λόγω των αρχικών καθυστερήσεων στην
αναζήτηση θεραπείας, των εσφαλμένων παραπομπών και της ανάγκης αποκλεισμού παρόμοιων
νευρολογικών παθήσεων. Το προσδόκιμο ζωής ασθενών με ΑΠΣ ποικίλλει σημαντικά, με μέσο χρόνο
επιβίωσης τα 2-5 χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, αν και μερικοί ασθενείς ζουν περισσότερο
από μια δεκαετία. Η κλινική χημεία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση και τη διαχείριση ασθενειών
αναλύοντας διάφορες ουσίες στο αίμα ή άλλα υγρά. Η έρευνα για τη σχέση μεταξύ δεικτών κλινικής
χημείας και επιβίωσης σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια αλλά
παραμένει περιορισμένη για την ΑΠΣ. Προηγούμενες μελέτες έχουν εξετάσει ορισμένους βιοδείκτες
όπως λιπίδια, κρεατινίνη, αλβουμίνη και φλεγμονώδεις δείκτες, αλλά δεν έχουν διερευνήσει πλήρως
τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι δείκτες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να επηρεάσουν την πρόγνωση.
Στόχος: Να μελετηθούν οι συσχετίσεις μεταξύ μετρούμενων βιοδεικτών κλινικής χημείας στην
αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση και εκβάσεων επιβίωσης (6-μήνες, 1-χρόνος, και 3-χρόνια μετά από
τη διάγνωση) αλλά και εξέλιξης της νόσου.
Μεθοδολογία: Σε αυτή τη μελέτη κοορτής 270 ασθενών, αναλύθηκαν 29 δείκτες κλινικής χημείας που
ελήφθησαν κατά τη στιγμή της διάγνωσης, για να διερευνηθεί η σχέση με την επιβίωση των ασθενών 6
μήνες, 1 έτος και 3 έτη μετά τη διάγνωση χρησιμοποιώντας μονομεταβλητό μοντέλο αναλογικών
κινδύνων Cox. Η διερευνητική παραγοντική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία συνοπτικών μεταβλητών για την αξιολόγηση των συνδυασμένων επιδράσεων αυτών των βιοδεικτών με και χωρίς
προσαρμογή για γνωστές συμμεταβλητές, στην επιβίωση των ασθενών και τα αρχικά επίπεδα NfL στο
εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ). Τέλος, εφαρμόστηκε ένα μοντέλο κοινής λανθάνουσας τάξης για να
συνδυάσει τις βαθμολογίες της αναθεωρημένης κλίμακας αξιολόγησης της λειτουργικής κλίμακας
αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης (ALSFRS-R) με δεδομένα επιβίωσης, κατηγοριοποιώντας
διακριτές πορείες λειτουργικής πτώσης σε ασθενείς με ΑΠΣ. Η πολυωνυμική λογιστική παλινδρόμηση
χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση της σχέσης μεταξύ αυτών των προτύπων πτώσης, των παραγόντων
και της NfL στο ΕΝΥ.
Αποτελέσματα: Υψηλότερες τιμές συνολικής χοληστερίνης, LDL χοληστερίνης, και
απολιποπρωτεΐνης Β κατά τη διάγνωση συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας για τους
αρχικούς 6 μήνες. Η αλβουμίνη συνδέθηκε με καλύτερη επιβίωση στα 1 και 3 χρόνια, ενώ ο μέσος
όγκος ερυθρών (MCV), το CO2 και η πρωτεΐνη NfL συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας
για όλα τα χρονικά διαστήματα και η μέση αιμοσφαιρίνη ερυθρών (MCH), και τα λευκοκύτταρα με 1-
χρόνο και 3-χρόνια μετά τη διάγνωση. Τα αποτελέσματα από τους παράγοντες που προήλθαν από την
διερευνητική παραγοντική ανάλυση επιβεβαίωσαν περαιτέρω αυτά τα ευρήματα, αλλά όταν
προσαρμόστηκαν για όλες τις σχετικές συμμεταβλητές, οι συσχετίσεις έγιναν μη στατιστικά
σημαντικές. Χρησιμοποιώντας το μοντέλο κοινής λανθάνουσας τάξης, εντοπίστηκαν τρεις
διαφορετικές κατηγορίες με διαφορετικές πορείες εξέλιξης της νόσου και διαφορετικούς χρόνους
επιβίωσης. Μεταξύ των παραγόντων και της πρωτεΐνης NfL, μόνο τα επίπεδα της πρωτεΐνης κατά τη
διάγνωση έδειξαν αρνητική συσχέτιση με τις πιθανότητες ένας ασθενής να ανήκει σε τάξεις με
μακρύτερη επιβίωση, ανεξάρτητα από την προσαρμογή των συμμεταβλητών.
Συμπεράσματα: Η παρούσα έρευνα έδειξε την πιθανή χρησιμότητα των βιοδεικτών κλινικής χημείας
που προέρχονται από εργαστηριακές αναλύσεις ρουτίνας, στη πρόβλεψη της επιβίωσης αλλά και της
εξέλιξης της νόσου. Ωστόσο, αυτοί οι βιοδείκτες δεν παρέχουν σημαντική βελτίωση στους ήδη
υπάρχοντες προγνωστικούς παράγοντες. Περαιτέρω μελέτες που επικεντρώνονται στις αλλαγές αυτών
των δεικτών κατά τη διάρκεια της ασθένειας μπορεί να ρίξουν περισσότερο φως στην κλινική τους
χρησιμότητα.
|
Collections
