| Περίληψη |
Εισαγωγή: Το άσθμα είναι μια χρόνια αναπνευστική νόσος που επηρεάζει σημαντικά τα παιδιά και τους εφήβους παγκοσμίως. Η αποτελεσματική διαχείριση του άσθματος απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση με τη συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, η μη συμμόρφωση παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο για τον έλεγχο του άσθματος, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης αποτέλεσε η εκτίμηση του βαθμού συμμόρφωσης στην αντιασθματική αγωγή των παιδιών και εφήβων που παρακολουθούνται στο παιδοπνευμονολογικό ιατρείο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) , η διερεύνηση των παραγόντων που την επηρεάζουν και η συσχέτιση της συμμόρφωσης με τον έλεγχο του άσθματος.
Μεθοδολογία: Η μελέτη μας ήταν μια συγχρονική μελέτη παρατήρησης με χρήση σταθμισμένων ερωτηματολογίων, καθώς και ερωτήσεων ανοικτού τύπου για την συλλογή ποιοτικών χαρακτηριστικών. Το δείγμα της μελέτης ήταν δείγμα ευκολίας και αποτελούνταν από 105 παιδιά και εφήβους ηλικίας 6 έως 16 ετών με διαγνωσμένο άσθμα που επισκέφθηκαν το παιδοπνευμονολογικό ιατρείο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) τις ημέρες Δευτέρα, Πέμπτη και Παρασκευή. Η συλλογή των δεδομένων διεξήχθη από τον Μάρτιο έως τον Απρίλιο του 2024. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα να ενημερωθούν για το σκοπό της μελέτης και να υπογράψουν το έντυπο συναίνεσης για την εθελοντική συμμετοχή τους στην έρευνα. Τα ερωτηματολόγια που τους δόθηκαν περιλάμβαναν δημογραφικά χαρακτηριστικά, το Childhood Asthma Control Test (C-ACT), το Asthma Control Test (ACT) και την Κλίμακα Συμμόρφωσης στη Φαρμακευτική Χρήση Morisky (MMAS-8). Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το IBM SPSS Statistics 28.0. Τέλος, έγιναν ημιδομημένες συνεντεύξεις με 5 ερωτήσεις ανοιχτού τύπου σε 20 από τα 105 παιδιά και εφήβους , οι οποίες αξιολογούσαν τους παράγοντες που επιδρούν στην μη συμμόρφωση στην αντιασθματική αγωγή.
Αποτελέσματα: Από τα 105 παιδιά & εφήβους της έρευνας, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν 60 αγόρια (57,1%) , ενώ τα 45 ήταν κορίτσια (42,9%). Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (55,2%) παρουσίασαν χαμηλή συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή τους, ενώ σημαντικά περισσότερα από τα μισά παιδιά & εφήβους ή το 67,6% είχε πολύ καλά ελεγχόμενο άσθμα (p<0,05). Αντίθετα, σημαντικά λιγότερα από τα μισά παιδιά & εφήβους ή το 13,3% είχε υψηλή συμμόρφωση φαρμακευτικής αγωγής (p<0,05). Ακόμη, ο έλεγχος χ2 έδειξε ότι δεν υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ του ελέγχου του άσθματος (βαθμολογίες ACT/C-ACT) και της συμμόρφωσης στη φαρμακευτική αγωγή (βαθμολογίες MMAS-8) στα παιδιά (p=0,607, p>0,05). Ωστόσο, προέκυψε ότι σημαντικά καλύτερος έλεγχος άσθματος συσχετίστηκε με υψηλότερη ηλικία έναρξης ασθματικής συμπτωματολογίας (r=0,238, p<0,05) ή με μικρότερο αριθμό επεισοδίων ασθματικών παροξυσμών τον τελευταίο χρόνο (r=-0,228, p<0,05). Τέλος, η καλύτερη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή σχετίστηκε με παιδιά & εφήβους που έχουν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (β=-0,09, p=0,032) ή υψηλότερη ηλικία έναρξης ασθματικής συμπτωματολογίας (β=0,16, p=0,031). Οι κυριότεροι λόγοι μη συμμόρφωσης που δηλώθηκαν από τις ερωτήσεις ανοιχτού τύπου ήταν πρακτικές δυσκολίες στη σωστή τεχνική εισπνοής, απασχόληση με παιχνίδι/δραστηριότητες, έλλειψη υπενθύμισης από γονείς , έλλειψη οργάνωσης/προγραμματισμού και η πεποίθηση μη αναγκαιότητας λήψης φαρμάκου.
Συμπεράσματα: Ο πληθυσμός της μελέτης δείχνει να μη συμμορφώνεται ικανοποιητικά στη θεραπεία του άσθματος τονίζοντας την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που θα βελτιώσουν τη συμμόρφωση στην αντιασθματική αγωγή των παιδιατρικών ασθενών. Χαρακτηριστικά των παιδιών και των εφήβων, όπως το φύλο, ο τόπος κατοικίας, συνοδά νοσήματα, αλλά και δημογραφικά στοιχεία των γονέων τους, όπως το επίπεδο εκπαίδευσης ,η καπνιστική συνήθεια και το ιστορικό άσθματος ή ατοπίας, έδειξαν να μην επηρεάζουν σημαντικά τον έλεγχο του άσθματος των παιδιών και τη συμμόρφωση τους στη φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, προέκυψε ότι ελέγχουν καλύτερα το άσθμα τους παιδιά και έφηβοι με υψηλότερη ηλικία έναρξης συμπτωματολογίας άσθματος ή με μικρότερο αριθμό επεισοδίων παροξυσμών άσθματος το τελευταίο χρόνο. Ανάλογα, συμμορφώνονται καλύτερα στη φαρμακευτική αγωγή παιδιά και έφηβοι που έχουν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος ή που πρωτοεμφάνισαν σε μεγαλύτερη ηλικία συμπτώματα άσθματος. Ακόμη, παρατηρήθηκε ότι το επίπεδο ελέγχου του άσθματος στα παιδιά δεν επηρεάζεται σημαντικά από το επίπεδο τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ποιοτικής έρευνας υπήρξε αρνητική επίδραση της συμμόρφωσης από παράγοντες , όπως η δυσκολία στη τεχνική εισπνοής, έλλειψη υπενθύμισης από τους γονείς, μη λήψη φαρμάκου λόγω ενασχόλησης με παιχνίδι/δραστηριότητες. Επομένως, να σημειωθεί πως παρεμβάσεις ,όπως εκπαιδευτικά προγράμματα για τους ασθενείς και τους φροντιστές τους είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της συμμόρφωσης και την επίτευξη καλύτερου ελέγχου του άσθματος.
|
Συλλογές
