Περίληψη |
Το πρώτο μέρος της διδακτορικής Διατριβής και συγκεκριμένα, το πρώτο Κεφάλαιο, περιλαμβάνει το θεωρητικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίστηκε η παρούσα Διατριβή. Πραγματοποιείται μία ιστορική αναδρομή στην ελληνική μετανάστευση, παρουσιάζονται οι θεωρίες οι οποίες είναι συνυφασμένες με το μεταναστευτικό φαινόμενο και διασαφηνίζεται ο όρος “Brain Drain”. Το δεύτερο Κεφάλαιο αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή νεανική κινητικότητα και εντός του Κεφαλαίου, πραγματοποιείται μία ανασκόπηση της σύγχρονης Ευρωπαϊκής μετανάστευσης. Συμπεριλαμβάνονται επίσης, τα επίσημα στατιστικά στοιχεία εκτίμησης εξερχομένων και εισερχομένων μεταναστών μέχρι το έτος 2016 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, καθώς και μία έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών η οποία αφορά την απορρόφηση των αποφοίτων ελληνικών Πανεπιστημίων στην αγορά εργασίας το έτος 2018. Επιπλέον, εμπεριέχονται οι πιο πρόσφατες έρευνες οι οποίες έχουν διεξαχθεί για το Brain Drain, καθώς και η “θέαση” του φαινομένου Brain Drain στην Ελλάδα, μέσα από τον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο (έτη αναφοράς: 2016–2019). Επιπροσθέτως, στο Κεφάλαιο αυτό γίνεται εκτενής αναφορά στις πρωτοβουλίες που έχουν δημιουργηθεί από Έλληνες του εξωτερικού με σκοπό να αναδείξουν την επιτακτική ανάγκη επαναπατρισμού των αποδήμων Ελλήνων, όπως επίσης και η προσπάθεια που καταβάλλει το Εθνικό Κέντρο τεκμηρίωσης προκειμένου να “χτίσει” γέφυρες μεταξύ της Ελλάδας και του ελληνικού εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που ζει στο εξωτερικό. Περιλαμβάνεται επιπλέον ένα απόσπασμα από άρθρο του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και Προέδρου της Συνόδου Πρυτάνεων, κ. Δημόπουλου Θάνου, σχετικά με το θέμα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών Πανεπιστημίων. Στο τρίτο Κεφάλαιο, πραγματοποιείται εκτενής αναφορά στις οργανώσεις των Κρητών μεταναστών στη Γερμανία και στις συνεισφορές της Παγκρήτιας Ένωσης Αμερικής όσον αφορά τον ελληνικό πολιτισμό. Επιπλέον, σε αυτό το Κεφάλαιο συμπεριλαμβάνεται φωτογραφικό υλικό από τους συλλόγους των Κρητών στη Γερμανία, καθώς και από μνημεία του απόδημου Ελληνισμού που υπάρχουν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το τέταρτο Κεφάλαιο επικεντρώνεται στην περίπτωση του φαινομένου Brain Drain στην Κρήτη αλλά και στον πιο δημοφιλή προορισμό για τους Κρήτες Επιστήμονες που αναδείχθηκε μέσω της ποσοτικής έρευνας της παρούσας Διατριβής και γίνεται εκτενής αναφορά στις παραδοσιακές φιλικές σχέσεις που διατηρεί ιστορικά η Κρήτη με την Αγγλία. Επίσης, συμπεριλαμβάνεται συγκεντρωτικός Πίνακας στον οποίο αναγράφονται τις Πρεσβείες και τα προξενεία της Ελλάδας στο εξωτερικό όπου και εστάλη η έρευνα μέσω e-mail, προκειμένου να προωθηθεί και να απαντηθεί από τους απόδημους Έλληνες Κρήτες.
Τέλος, εμπεριέχεται μία λίστα με τις αμιγώς κρητικές διαδικτυακές κοινοτήτες στο Facebook όπου είναι εγγεγραμμένοι απόδημοι Κρήτες ως μέλη οι οποίοι και απάντησαν στην παρούσα έρευνα, καθώς και μία λίστα από ελληνικές διαδικτυακές κοινοτήτες έχουν δημιουργηθεί στο Facebook. Το πέμπτο Κεφάλαιο περιλαμβάνει: i) ομαδοποιημένα πορίσματα από τις Συνεντεύξεις διακεκριμένων Ελλήνων Επιστημόνων του εξωτερικού που φιλοξενούνται στο περιοδικό “Κ” της εφημερίδας “Η Καθημερινή”, ii) απομαγνητοφωνημένες Συνεντεύξεις τις οποίες διεξήγαγα εγώ επί προσωπικού ως Ερευνήτρια σε Ελλήνες Επιστήμονες του εξωτερικού, καθώς και την ανάλυση των Συνεντεύξεων αυτών. Στο δεύτερο μέρος της Διατριβής, συγκεκριμένα στο έκτο Κεφάλαιο, εμπεριέχεται η Στατιστική ανάλυση. Αναφέρεται αναλυτικά το θεωρητικό πλαίσιο και η μεθοδολογία της Έρευνας που υιοθετήθηκε, η ταυτότητα της Έρευνας, το χρονικό υλοποίησής της, ο σκοπός της, οι στόχοι, η διατύπωση 50 Ερευνητικών Ερωτημάτων, το δομικό μοντέλο (SEM) για την οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα το 2009, αλλά και το μοντέλο πρόβλεψης επαναπατρισμού (REPATRIATION). Ο στόχος της προκείμενης διδακτορικής Διατριβής ήταν η σκιαγράφηση του προφίλ του Έλληνα Κρητικού μετανάστη μέσω τριών περιορισμών (quota) που τέθηκαν εξ αρχής, καθώς και των κυριότερων λόγων για τους οποίους αποδήμησαν οι Κρήτες Επιστήμονες στο εξωτερικό κατά την περίοδο που ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα (έτος αναφοράς: 2009). Αναδεικνύονται αναλυτικά οι λόγοι φυγής των ερωτώμενων στο εξωτερικό, ανά φύλο και ανά επαγγελματικό κλάδο ξεχωριστά, η χρονολογία μετανάστευσής τους, η χώρα προορισμού τους, η πρόθεση επιστροφής τους στην Ελλάδα, οι προϋποθέσεις που θέτουν οι ίδιοι για τον επαναπατρισμό τους, καθώς και ο εκτιμώμενος χρόνος επιστροφής τους στην πατρίδα σε έτη, με βάση το επάγγελμά τους, τη χώρα μετανάστευσης αλλά και το φύλο τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαφοροποίηση των απόψεών τους, ανάλογα με το επάγγελμά τους, σε καίρια ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των ελληνικών Πανεπιστημίων, την αναβάθμιση των τελευταίων, καθώς και η αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που πραγματοποιούν στο σύνολό του ως απόφοιτοι. Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος για υλοποίηση Διατριβής, οφείλεται στο προσωπικό μου ενδιαφέρον για διερεύνηση των αιτιών του εν λόγω φαινομένου στο νησί της Κρήτης, όντας η ιδία απόφοιτη του Πανεπιστημίου Κρήτης και αποτελεί έναυσμα για άλλους ερευνητές για ανεύρεση των αιτιών του φαινόμενου της «διαρροής εγκεφάλων» σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή που τους ενδιαφέρει.
|