| Περίληψη |
Θέμα του παρόντος πονήματος είναι οι « προγενέστερες οδηγίες – Advance Directives», μια δήλωση βούλησης δηλαδή, με την οποία ένα πρόσωπο εκφράζει τη συναίνεση ή την άρνηση του να υποβληθεί σε ορισμένες θεραπείες, για την περίπτωση που σε μεταγενέστερο χρόνο καταστεί φυσικά ανίκανο να αντιληφθεί ή να εκτιμήσει την κατάσταση της υγείας του και να εκφράσει τη βούλησή του. Η διατύπωση δηλαδή της ρητής βούλησης του ικανού να εκφραστεί για το πώς θέλει να τον μεταχειρισθούν στην περίπτωση που χάσει αυτή την ικανότητα ( πρόκειται ιδίως για ρητές εκφράσεις επιθυμίας αποφυγής μιας επίπονης επέμβασης ή της καρδιακής ανάταξης ή της διακοπής μηχανικής υποστήριξης, διατροφής κ.τ.λ.), ρητές δηλαδή πρότερες οδηγίες σχετικά με το τέλος της ζωής ενός ανθρώπου. Στόχος λοιπόν της εκπόνησης της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας είναι να ανασυγκροτήσουμε τις φιλοσοφικές θέσεις – επιχειρήματα, ως προς το συγκεκριμένο θέμα, προσεγγίζοντας κριτικά ταυτόχρονα τα κύρια ερωτήματα και διλήμματα που ανακύπτουν. Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε, με μια αναστοχαστική προσέγγιση, τις κυριότερες σύγχρονες αντίπαλες φιλοσοφικές θέσεις που ασχολούνται με τις πρότερες οδηγίες σχετικά με το τέλος της ζωής. Πρόκειται για ανασυγκρότηση συγκεκριμένων φιλοσοφικών θέσεων, σε άμεση συσχέτιση με τα ερωτήματα-διλήμματα που ανακύπτουν. Ο φιλόσοφος του δικαίου Ronald Dworkin υποστηρίζει την ηθική δεσμευτικότητα των πρότερων οδηγιών, βασιζόμενος στη βασική αρχή της προσωπικής αυτονομίας του ασθενή, ως ακεραιότητα του βίου του ως όλου. Αντίθετη επιχειρηματολογία παραθέτει η Rebecca Dresser, η οποία δεν αποδέχεται τη δεσμευτικότητα των προηγούμενων οδηγιών σε ορισμένες περιπτώσεις άνοιας. Υποστηρίζει πως και κατά την ενεστωτική κατάσταση του ανοϊκού ασθενή, αντιστοιχεί μια μορφή αυτονομίας ως ικανότητα αξιολόγησης, που διατηρείται ακόμη και στα σοβαρά στάδια της άνοιας. Μια ενδιάμεση θέση έρχεται να προστεθεί από τη φιλόσοφο Agnieszka Jaworska. Σύμφωνα με αυτήν, στην ενεστωτική κατάσταση ενός ανοϊκού ασθενή, κάτι ηθικά σημαντικό διατηρείται που είναι η ικανότητα του να αποδίδει αξία στη ζωή του, και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη συνεκτίμηση των παραγόντων που θα καθορίσουν σχετικές ιατρικές αποφάσεις. Ένας βασικός άξονας προβληματισμού και ανάλυσης θα είναι το ισχύον νομικό πλαίσιο που περιβάλλει τις προγενέστερες οδηγίες τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας, ενώ το επίκεντρο ενδιαφέροντος θα προσανατολιστεί περισσότερο σε ασθενείς προχωρημένου σταδίου άνοιας ή της νόσου Alzheimer. Θα παρατεθούν τα νομικά εκείνα κείμενα που ρυθμίζουν το συγκεκριμένο θέμα. Ενδεικτικά κείμενα αποτελούν η διεθνής σύμβαση του Οβιέδο και ο ελληνικός Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αυστρία, η Ολλανδία το Βέλγιο, επίσης και οι ΗΠΑ, έχουν ήδη ρυθμίσει τον θεσμό, εν αντιθέσει με την ελληνική νομοθεσία, όπου ούτε ο όρος «ευθανασία», ούτε ο όρος «Διαθήκες Ζωής» δεσμεύουν ευκρινώς. Τέλος, διατυπώνονται καταληκτικές σκέψεις - προβληματισμοί σχετικά με την ηθική αυτονομία, την προσωπική αυτονομία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη ζωή στις συγκεκριμένες συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Διατυπώνονται περισσότερο ως προτάσεις σε έναν ζωντανό και ανοικτό διάλογο, παρά ως σταθερές συμπερασματικές κρίσεις, με κύριο άξονα την αξιοπιστία και τη σαφή και έγκυρη δικαιολόγηση.
|
Αναζήτηση
