| Περίληψη |
Με τον όρο επαγγελματική εξουθένωση ονομάζουμε το σύνδρομο το οποίο παρουσιάστηκε σχετικά πρόσφατα σαν ορολογία και τα τελευταία χρόνο απασχολεί ολοένα και πιο πολλούς ερευνητές και όχι μόνο, αφού οι επιπτώσεις που επιφέρει μπορεί να είναι τεράστιες για αρκετούς επαγγελματίες. Το εκπαιδευτικό περιβάλλον δεν ήταν δυνατόν να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτό το φαινόμενο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, εξάλλου, πως τα ανθρωπιστικά επαγγέλματα, όπως είναι και το συγκεκριμένο, συγκεντρώνουν αρκετά δεδομένα από άγχος και στρες.
Το επάγγελμα αυτό στη σύγχρονη εποχή είναι πολύπλευρο δεδομένου πως αναλαμβάνουν όχι μονάχα τη διδασκαλία, αλλά και διάφορα ζητήματα τα οποία έχουν άμεση σχέση με το πρόγραμμα σπουδών, τα παιδιά, τις οικογένειες κλπ. Συνέπεια όλων αυτών είναι το άγχος, η επαγγελματική εξουθένωση είτε ακόμα και η απώλεια διδακτικού προσωπικού, με σημαντικές επιπτώσεις ακόμα και στην ποιότητα της εκπαίδευσης
Όπως θα δούμε στην εν λόγω εργασία αρκετές έρευνες που έχουν ασχοληθεί με τον συγκεκριμένο τομέα έχουν εντοπίσει μια επιτάχυνση της εργασιακής ταχύτητας μεταξύ των εκπαιδευτικών και μια αισθητή ανοδική τάση του συνόλου των εργασιακών αναθέσεων τα τελευταία έτη. Αυτό είναι κάτι που επιφέρει μειωμένο χρόνο για ξεκούραση και ανάκαμψη.
Η συγκεκριμένη µελάτη αποτελείται από δύο µέρη: τη θεωρητική εισαγωγή μέρος Α και την παρουσίαση της έρευνας μέρος Β.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση και η καταγραφή των επαγγελματικών παραγόντων που προκαλούν στρες στους εκπαιδευτικούς, καθώς και η αξιολόγηση της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη κατά το χρονικό διάστημα από 30 Μαρτίου έως 30 Απριλίου 2021. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 163 εκπαιδευτικοί που εργάζονταν σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Ηρακλείου. Για την επιλογή του δείγματος πραγματοποιήθηκε τυχαία δειγματοληψία. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο, όπου αποτελείται από 4 μέρη: (α) έντυπο δημογραφικών-επαγγελματικώνχαρακτηριστικών,(β)ερωτηματολόγιο eπαγγελματικού Στρες Εκπαιδευτικών, της Μούζουρα και συν. (γ) ερωτηματολόγιο επαγγελματικής εξουθένωσης Maslach Burnout Inventory, (δ) ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Το ερευνητικό μας πρωτόκολλο εγκρίθηκε από την επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας (Ε.Η.Δ.Ε.) με αριθμό πρωτοκόλλου 24/12.03.2021
Για τη στατιστική επεξεργασία των στοιχείων πραγματοποιήθηκαν παραμετρικοί και μη παραμετρικοί έλεγχοι. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας a=5%, ενώ η ανάλυση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS 26.0.
Αποτελέσματα: Το 24,5% των εκπαιδευτικών ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 40,82 (±7,91) έτη. Το 41,1% των συμμετεχόντων εργάζονταν σε γυμνάσιο, το 36,2% σε λύκειο και το 22,7% σε δημοτικό σχολείο. Οι πιο συχνές πηγές επαγγελματικού στρες των εκπαιδευτικών ήταν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού (ΜΤ=3,11), η συμπεριφορά των μαθητών (ΜΤ=3,16) και οι διαπροσωπικές σχέσεις.
Όσον αφορά την επαγγελματική εξουθένωση, η μέση βαθμολογία της υποκλίμακας «Συναισθηματική Εξάντληση» ήταν 21,51, της υποκλίμακας «Αποπροσωποίηση» 7,61, και της υποκλίμακας «Προσωπικά Επιτεύγματα» 31,14. Προγνωστικοί παράγοντες της επαγγελματικής εξουθένωσης ήταν ο φόρτος εργασίας (b=4,18, p=0,001), οι διαπροσωπικές σχέσεις (b=3,28, p=0,001)και η ειδικότητα των εκπαιδευτικών (p<0,05).
Προγνωστικοί παράγοντες των προσωπικών επιτευγμάτων ήταν το επίπεδο εκπαίδευσης (μεταπτυχιακό/διδακτορικό έναντι ΤΕΙ, b=4,01, p=0,05) και η ύπαρξη προβλημάτων υγείας (b=-3,29, p=0,02).
Τέλος, προγνωστικοί παράγοντες της αποπροσωποποίησης ήταν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού (b=-3,76, p<0,001), το οργανωτικό πλαίσιο (b=3,99, p<0,001), οι διαπροσωπικές σχέσεις (b=2,46, p<0,001), η ειδικότητα των εκπαιδευτικών (p<0,05), η οικογενειακή κατάσταση (χωρισμένος/ χηρεία έναντι παντρεμένος, b=4,12, p=0,003), η συνολική προϋπηρεσία (6 – 10 έτη προϋπηρεσίας έναντι ≤5 έτη, b=2,98, p=0,016), επίπεδο εκπαίδευσης (μεταπτυχιακό/διδακτορικό έναντι ΤΕΙ, b=-4,11, p=0,023) και ωράριο εργασίας (μερικές ώρες έναντι πλήρες ωράριο, b=-4,63, p=0,002).
Συμπεράσματα: Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε σχολεία του νομού Ηρακλείου έχουν μέτρια επίπεδα επαγγελματικού άγχους και αντιμετωπίζουν επαγγελματική εξουθένωση.
|
Αναζήτηση
