| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η αγγειακή πρόσβαση με την πρώτη προσπάθεια σε ένα τμήμα όπως το τμήμα επειγόντων περιστατικών είναι καθοριστικής σημασίας. Πολλές φορές είναι η σημαντικότερη άμεση παρέμβαση, αφού επιτρέπει την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών και την διατήρηση του ασθενούς στην ζωή. Αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση ακόμη και για έμπειρους επαγγελματίες υγείας, ιδιαίτερα στους ασθενείς οι οποίοι προσέρχονται στο ΤΕΠ και βρίσκονται σε μια κρίσιμη-οξεία κατάσταση. Καθυστέρηση στην έναρξη θεραπείας όπως η χορήγηση αντιαρρυθμικών ή αγγειοσυσπαστικών φαρμάκων, υγρών αναζωογόνησης ή αντιβίωσης σε ασθενείς με σήψη σχετίζονται άμεσα με την ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα. Η εντόπιση τυχόν παραγόντων που καθυστερούν για οποιοδήποτε λόγο την περιφερική αγγειακή πρόσβαση ενός ασθενή στο ΤΕΠ είναι ζωτικής σημασίας για την βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας. Ιδιαίτερα για τους ασθενείς που προσέρχονται στο ΤΕΠ με πόνο η χορήγηση αναλγησίας μέσω της ενδοφλέβιας οδού είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι στην φροντίδα του ασθενούς και πολύ σημαντικός δείκτης ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας. Η αποτυχία στην τοποθέτηση περιφερικού ενδοφλέβιου καθετήρα, οι επαναλαμβανόμενες προσπάθειες, και οι σχετικές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν ενέχουν κινδύνους και προκαλούν επιπλέον κόστος στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Σκοπός: H αναγνώριση των προγνωστικών παραγόντων του ασθενή, αλλά και των χαρακτηριστικών του επαγγελματία υγείας που καθορίζουν τον αυξημένο κίνδυνο αποτυχίας στην πρώτη προσπάθεια τοποθέτησης ενδοφλέβιου καθετήρα.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για προοπτική μελέτη ασθενών που προσήλθαν στο ΤΕΠ του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) κατά το χρονικό διάστημα Ιούλιος έως Νοέμβριος του 2023. Στην μελέτη συμπεριλήφθη convenience sample ασθενών ηλικίας 18 ετών και πάνω που προσήλθαν στο ΤΕΠ και έχρηζαν τοποθέτησης περιφερικού ενδοφλέβιου καθετήρα. Οι νοσηλευτές που δέχτηκαν να συμμετάσχουν στη μελέτη αρχικά συμπλήρωσαν μία φόρμα με τα χαρακτηριστικά τους, όπως δημογραφικά χαρακτηριστικά, τα χρόνια εμπειρία τους στο ΤΕΠ και μη, την βαθμίδα εκπαίδευσή τους, την προτίμηση θέσης φλεβοκέντησης και την επιλογή μεγέθους φλεβοκαθετήρα. Έπειτα συμπλήρωναν για κάθε ασθενή μια ειδική φόρμα καταγράφοντας τα βασικά χαρακτηριστικά αυτών όπως: το φύλο, ηλικία, βάρος (Kg), ύψος (cm), σωματότυπος, προηγούμενες νοσηλείες, χαρακτηριστικά περιοχής φλεβοκέντησης, χαρακτηριστικά χώρου εργασίας, αριθμό προσπαθειών, κτλ. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έγινε με τη βοήθεια του προγράμματος στατιστικών εφαρμογών SPSS (έκδοση 26), x2 και Fisher’s Exact test για ποιοτικές τιμές. Η ανάλυση των συσχετίσεων έγινε με pearson correlation. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας σε όλες τις περιπτώσεις ορίστηκε σε τιμή κριτηρίου p μικρότερο του 0.05.
Αποτελέσματα: Συνολικά 1007 ασθενείς συμπεριελήφθησαν στη μελέτη και 28 νοσηλευτές. Το συνολικό ποσοστό επιτυχίας με την πρώτη προσπάθεια ήταν 69,5% (699). Για το 20,3% (204) των ασθενών χρειάστηκαν δυο προσπάθειες, για το 6,5% (65) χρειάστηκαν 3 προσπάθειες και για το υπόλοιπο 3,8% (38) χρειάστηκαν πάνω από 4 προσπάθειες. Για την κατηγορία των νοσηλευτών φάνηκε ότι η ηλικιακή ομάδα 20-30 ετών χρειάστηκε πάνω από μια προσπάθεια για την επιτυχή τοποθέτηση φλεβοκαθετήρα σε υψηλότερο ποσοστό (42,1%), σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες μεγαλύτερων ηλικιών με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα(p-value <0,001). Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης μας ήταν ότι οι νοσηλευτές με έως 2 χρόνια εμπειρίας στο ΤΕΠ είχαν το υψηλότερο ποσοστό περισσότερων από μία προσπαθειών με 41,2%. Ωστόσο οι νοσηλευτές με περισσότερα από 2 χρόνια εμπειρία στο ΤΕΠ δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους .
Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των ασθενών φάνηκε ότι το φύλο παίζει σημαντικό ρόλο. Στις γυναίκες υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στη τοποθέτηση περιφερικού φλεβοκαθετήρα με την πρώτη προσπάθεια με ποσοστό 35,2% έναντί 25,5% στους άνδρες (Fisher’s exact test, p<0,001). Όσον αφορά την ηλικία των ασθενών παρατηρήθηκε σταδιακή αύξηση της αποτυχίας με την αύξηση της ηλικίας. Σύμφωνα με το βάρος των ασθενών φάνηκε πως οι ασθενείς οι οποίοι ζύγιζαν λιγότερο από 60 kg και οι ασθενείς οι οποίοι ήταν υπέρβαροι >100kg ήταν αυτοί οι οποίοι χρειάστηκαν πάνω από μια προσπάθεια επιτυχούς τοποθέτησης φλεβοκαθετήρα σε ποσοστό 40,7% και 39,6% αντίστοιχα με στατιστικά σημαντική διαφορά (p<0,01). Αντίστοιχα σύμφωνα με τον BMI (Δείκτη Μάζας Σώματος) του ασθενούς φάνηκε πως εκείνοι οι οποίοι είχαν BMI <20 όπως και εκείνοι οι οποίοι είχαν BMI >30 υποβάλλονταν σε πάνω από μια προσπάθεια τοποθέτησης σε ποσοστό 44,2% και 45,2% αντίστοιχα σε σχέση με 25,9 %και 31,2% για ΒΜΙ 21-25 και 26-30 αντίστοιχα (p<0,001). Στους ασθενείς οι οποίοι είχαν πρόσφατη νοσηλεία στο νοσοκομείο και ιδιαίτερα εκείνοι οι οποίοι είχαν νοσηλευτεί πριν από λιγότερο από 7 μέρες και εκείνοι οι οποίοι είχαν νοσηλευτεί πριν από 7-14 μέρες ήταν εκείνοι οι οποίοι χρειάστηκαν σε μεγαλύτερο ποσοστό πάνω από μια προσπάθεια τοποθέτησης φλεβοκαθετήρα. Η αποτυχία έφτανε το 40,4% και 57,5% αντίστοιχα σε σχέση με τους ασθενείς που είχαν νοσηλευτεί πριν από μεγαλύτερο διάστημα των 15 ημέρων ή δεν είχαν χρειαστεί καθόλου νοσηλεία στο νοσοκομείο (p-value 0,001). Σε σχέση με άλλα χαρακτηριστικά των ασθενών, οι ασθενείς οι οποίοι ήταν κατακεκλιμένοι, οι ασθενείς που έκαναν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ), οι ασθενείς με καχεξία, οι διεγερτικοί ασθενείς, οι ασθενείς οι οποίοι ήταν μη συνεργάσιμοι, και οι ασθενείς με ιστορικό δύσκολης φλεβοκέντησης φαίνεται να εμφανίζουν δυσκολία στην τοποθέτηση με την πρώτη προσπάθεια με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα όπως επίσης και οι ασθενείς που βρίσκονται σε shock.
Συμπεράσματα: Η ηλικία των νοσηλευτών και τα χρόνια εμπειρίας τους στο ΤΕΠ είναι βασικοί παράγοντες για την αποτυχία φλεβικής πρόσβασης με την πρώτη προσπάθεια από την πλευρά των νοσηλευτών. Από την πλευρά των ασθενών, το γυναικείο φύλο, η μεγάλη ηλικία, το ιστορικό δύσκολης φλεβοκέντησης, ο ΣΔ, το βάρος τους (λιποβαρής, υπέρβαροι) οι ακραίες τιμές του ΔΜΣ (χαμηλό, υψηλό), οι χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών, το σύντομο χρονικό διάστημα από την τελευταία νοσηλεία στο νοσοκομείο, η κατάκλιση, η παρουσία οιδημάτων στα άκρα και η παρουσία shock (καταπληξία) αποτελούν τους βασικούς παράγοντες αποτυχίας αγγειακής πρόσβασης με την πρώτη προσπάθεια. Τα ευρήματα τα οποία προέκυψαν από την συγκεκριμένη μελέτη αναμένεται να είναι χρήσιμα για νοσηλευτές και υγειονομικούς γενικότερα υπεύθυνους στην τοποθέτηση αγγειακής πρόσβασης καθώς και για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη μεθόδων βελτίωσης των ποσοστών εισαγωγής φλεβοκαθετήρα με την πρώτη προσπάθεια.
|
Αναζήτηση
