| Περίληψη |
Υπό την πίεση της προϊούσας υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της
διεθνοποίησης του αγώνα για την προστασία του, η ευρωπαϊκή ενοποίηση, διαμέσου
της διεύρυνσης και της εμβάθυνσης των αρμοδιοτήτων της, αποτέλεσε το
σημαντικότερο μοχλό δημιουργίας και εξέλιξης των εννόμων τάξεων των κρατών
μελών στον πολιτικά ευαίσθητο τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της
διαφύλαξης των φυσικών πόρων. Το ευρωπαϊκό δίκαιο του περιβάλλοντος
αναπτύχθηκε εντυπωσιακά, τόσο από την πλευρά του αριθμού των πράξεων του, όσο
και από εκείνη της έκτασης και της εμβέλειας των ρυθμίσεων του, με γνώμονα την
αρχή της αειφορίας για την εξισορρόπηση των αντικρουόμενων συμφερόντων της
οικονομικής ανάπτυξης και των φιλοπεριβαλλοντικών προτεραιοτήτων.
Στην ελληνική έννομη τάξη, στην οποία η προστασία του περιβάλλοντος
υφίσταται συνταγματικώς κατοχυρωμένη ήδη από το Σύνταγμα του 1975, με
συνακόλουθη νομολογιακή αναγνώριση του κοινοτικού περιβαλλοντικού κεκτημένου
από το Συμβούλιο της Επικρατείας, η ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής
νομοθεσίας και η επίδραση της αντίστοιχης κοινοτικής νομολογίας αποτέλεσαν
καθοριστικούς παράγοντες για την δημιουργία και περαιτέρω εξέλιξη του εσωτερικού
δικαίου του περιβάλλοντος, σε όλους τους επιμέρους τομείς προστασίας του, καθ'
όσον η χώρα δεν διέθετε ισχυρή περιβαλλοντική παράδοση πριν από την ένταξη της
στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Σε αυτό συνέβαλε και η επίδραση των γενικών αρχών
του κοινοτικού δικαίου, με δυνατότητα εξειδίκευσης ανά περίπτωση και
προσαρμογής στο ελληνικό γίγνεσθαι.
Η ενσωμάτωση του κοινοτικού δικαίου στο ελληνικό δίκαιο συντελείται κατά
κανόνα με κανονιστικές πράξεις και χαρακτηρίζεται ως επίπονη, μη εμπρόθεσμη και
συγκρουσιακή, αποβλέπουσα κατά κύριο λόγο στην τυπική διαδικασία προσαρμογής,
υπό την απειλή κυρώσεων. Ο πολύπλοκος, διατομεακός και εγκάρσιος χαρακτήρας
του περιβαλλοντικού δικαίου δυσχεραίνει τη μεταφορά του παράγωγου δικαίου στην
ελληνική νομοθεσία, με αποτέλεσμα την εισαγωγή – μη απαιτούμενων – πολύπλοκων
διαδικασιών εφαρμογής των πράξεων και την μη εμπρόθεσμη ή μη ορθή ή μη
ολοκληρωμένη εναρμόνιση. Τα ανωτέρω είχαν ως αποτέλεσμα την έκδοση
καταδικαστικών αποφάσεων από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της
Ελληνικής Δημοκρατίας, για παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας, κατά κύριο
λόγο στον τομέα των αποβλήτων, των αστικών λυμάτων, της προστασίας της φύσης
και της βιοποικιλότητας, της ατμόσφαιρας και των υδάτων.
Αναμφιβόλως, η ενσωμάτωση του κοινοτικού δικαίου περιβάλλοντος στο
ελληνικό δίκαιο αποτελεί διαχρονικά τον πλέον καθοριστικό παράγοντα για την
προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, τον εμπλουτισμό και τη
συστηματοποίηση του νομοθετικού πλαισίου και την εν γένει μεταβολή της
αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Μελλοντικά, η επίτευξη της
συναρμογής των εθνικών κανόνων με το ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό δίκαιο θα έχει
ως αποτέλεσμα την μείωση των προβλημάτων υλοποίησης και εφαρμογής του
περιβαλλοντικού δικαίου από την πλευρά της εκτελεστικής δράσης της δημόσιας
διοίκησης και την συμμετοχική δράση των εμπλεκόμενων μερών, με κοινό στόχο την
επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης.
|
Αναζήτηση
