| Περίληψη |
Εισαγωγή
Η αναπνευστική ανεπάρκεια (ΑΑ) αποτελεί μια από τις συχνότερες αιτίες εισαγωγής παιδιατρικών ασθενών στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) Παίδων και συνδυάζεται με μεγάλο αριθμό και ποικιλία νοσημάτων. Τα παιδιά αποτελούν μια πληθυσμιακή ομάδα με σημαντικές διαφοροποιήσεις στην εκδήλωση της ΑΑ τόσο μεταξύ τους όσο και συγκριτικά με τους ενήλικες. Η αρχική, καθώς και η συνεχιζόμενη κατά τη νοσηλεία, αξιολόγηση της αναπνευστικής λειτουργίας περιλαμβάνει κλινικές και εργαστηριακές παραμέτρους, με κυριότερες το αναπνευστικό έργο, το διαδερμικό κορεσμό της αιμοσφαιρίνης και τα αέρια αίματος. Η απεικόνιση του αναπνευστικού συστήματος κυρίως με τη μέθοδο της απλής ακτινογραφίας (A/ας), της υπερηχοτομογραφίας (ΥΧ), δευτερευόντως με υπολογιστική τομογραφία (ΥΤ), ίσως με μαγνητική τομογραφία (ΜΤ), καθώς και ο έλεγχος με βρογχοσκόπηση, αποτελούν σημαντικά εργαλεία, που σε συνδυασμό με τα κλινικά και εργαστηριακά ευρήματα επιτρέπουν τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης διαγνωστικής και θεραπευτικής προσέγγισης ενός παιδιού με ΑΑ.
Κάθε απεικονιστική μέθοδος εμφανίζει διαφορετική ευαισθησία και ειδικότητα για το φάσμα των αιτίων της ΑΑ. Σε μία προσπάθεια συσχέτισης των ευρημάτων της εκάστοτε απεικονιστικής μεθόδου με την κλινική βαρύτητα, με σκοπό η απεικόνιση να αποτελέσει εργαλείο διάγνωσης, διαχείρισης θεραπείας και πρόγνωσης, έχουν αναπτυχθεί κλίμακες απεικονιστικής βαρύτητας κυρίως σε ενήλικες και σε συγκεκριμένες αναπνευστικές παθήσεις. Τέτοιες μελέτες είναι περιορισμένες σε παιδιατρικούς ασθενείς, ενώ ελάχιστα είναι τα δεδομένα για τη συμβολή της απεικόνισης του αναπνευστικού συστήματος σε βαρέως πάσχοντα παιδιά ως προς τη διαχείριση, την πρόγνωση και την έκβαση της ΑΑ ανεξάρτητα από την αιτιολογία της.
Σκοπός της μελέτης
Να διερευνηθεί ο βαθμός της συμβολής της απεικόνισης του αναπνευστικού συστήματος με απλή ακτινογραφία, ΥΧ, ΥΤ, ΜΤ, καθώς και της βρογχοσκόπησης, στη διάγνωση, παρακολούθηση, διαχείριση και έκβαση παιδιών με οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ Παίδων.
Να δημιουργηθούν κλίμακες βαρύτητας των απεικονιστικών αλλοιώσεων που απαντώνται στον παιδιατρικό θώρακα ξεχωριστά για τις απλές ακτινογραφίες, την ΥΤ και την ΜΤ.
Να συσχετιστούν τα απεικονιστικά ευρήματα και η βαθμονόμηση των κλιμάκων απεικονιστικής βαρύτητας με κλινικούς και εργαστηριακούς δείκτες βαρύτητας στα πλαίσια της αξιολόγησής τους ως εργαλεία διαγνωστικής προσέγγισης, θεραπευτικής διαχείρισης και πρόγνωσης της έκβασης.
Μέθοδος
Πρόκειται για αναδρομική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 104 ασθενείς ηλικίας 30 ημερών έως 18 ετών που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ Παίδων ΠαΓΝΗ από τον Ιανουάριο 2014 έως Ιούνιο 2018 λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας.
Καταγράφηκαν δημογραφικά στοιχεία, η αρχική και τελική διάγνωση, ο χρόνος νοσηλείας σε ημέρες, η αιτία εισόδου, τα σκορ κλινικής βαρύτητας (PRISM και PELOD) και η έκβαση (επιβίωση ή όχι). Καταγράφηκε η αναπνευστική υποστήριξη, διάρκεια μηχανικού αερισμού, τοποθέτηση θωρακοσωλήνα, οξυγονοθεραπεία και αέρια αίματος. Ο βαθμός της αναπνευστικής υποστήριξης, ο δείκτης βαρύτητας αναπνευστικής ανεπάρκειας PaO2/FiO2 και οι δείκτες οξυγόνωσης και αερισμού μελετήθηκαν την ημέρα της εισαγωγής και την ημέρα με την πλέον επιδεινωμένη αναπνευστική λειτουργία, ως αυτή ορίζεται από τη μεγαλύτερη αναπνευστική υποστήριξη και τα αντίστοιχα αέρια αίματος.
Όλες οι διαθέσιμες ακτινογραφίες θώρακος εισαγωγής και πλέον επιδεινωμένης αναπνευστικής λειτουργίας βαθμονομήθηκαν βάσει ενιαίας προτεινόμενης κλίμακας ακτινολογικής βαρύτητας. Καταχωρήθηκαν χωριστά (blinded) τα σκορ ακτινολογικής βαρύτητας από 4 ανεξαρτήτους ερευνητές και έγινε σύγκριση της ακτινογραφικής βαθμονόμησης την ημέρα εισαγωγής στη ΜΕΘ Παίδων με την ημέρα με την πλέον επιδεινωμένη αναπνευστική λειτουργία. Επιπρόσθετα έγινε καταγραφή των διαθέσιμων ΥΧ, ΥΤ και ΜΤ δεδομένων ανά ασθενή.
Αξιολογήθηκαν βάση της κλίμακας βαθμονόμησης απεικονιστικής βαρύτητας από δύο μελετητές σε συμφωνία, δεδομένα που αφορούσαν ΥΤ θώρακα οποιαδήποτε ημέρα και αν διενεργήθηκε. Μελετήθηκε η συμβολή της ΥΤ, υπερηχοτομογραφίας και της βρογχοσκόπησης στη διαγνωστική τεκμηρίωση ή/και στην τροποποίηση της τρέχουσας θεραπευτικής προσέγγισης.
Αποτελέσματα
Μελετήθηκαν 104 ασθενείς με μέση ηλικία 5,44±0,6 έτη, 68 (65,4%) αγόρια, μέση διάρκεια νοσηλείας 15,1±2,1 ημέρες και θνητότητα 5%. 62 (59,6%) ασθενείς τέθηκαν σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής με μέση διάρκεια μηχανικού αερισμού 10,8±2,04 ημέρες. Οι διαγνώσεις εισόδου ήταν κυρίως επιδείνωση χρόνιου αναπνευστικού προβλήματος (21,15%), βρογχιολίτιδα/βαριά ασθματική κρίση (18,27%) και πνευμονία (18,27%).
Συνολικά διενεργήθηκαν 283 ακτινογραφίες θώρακα από τις οποίες μελετήθηκαν και βαθμονομήθηκαν 162, οι 85 στην εισαγωγή και οι 77 στην ημέρα με την πλέον επιδεινωμένη αναπνευστική λειτουργία. Το ακτινογραφικό σκορ βαρύτητας συσχετίστηκε θετικά με τη βαρύτητα της νόσου, τη διάρκεια μηχανικής υποστήριξης αναπνοής και τη διάρκεια νοσηλείας (p<0,001) και αρνητικά με το λόγο PaO2/FiO2 (p<0,001), τόσο την ημέρα εισαγωγής στη ΜΕΘ Παίδων όσο και την ημέρα με την πλέον επιδεινωμένη αναπνευστική λειτουργία. Η μεταβολή του ακτινογραφικού σκορ ΑΑ σε ακτινογραφίες θώρακος συσχετίστηκε με αντίστοιχη μεταβολή βελτίωσης ή επιδείνωσης του κλινικού σκορ βαρύτητας αναπνευστικής νόσου, των δεικτών αναπνευστικής ανεπάρκειας (p=0,04) και της διάρκειας παραμονής στον αναπνευστήρα (p<0,001).
Διενεργήθηκαν 20 ΥΤ θώρακα, από τις οποίες 18μελετήθηκαν,καταγράφηκαν τα παθολογικά ευρήματα και βαθμονομήθηκαν την όποια ημέρα διενεργήθηκε η ΥΤ. Σε δυο ασθενείς υπήρξε η ανάγκη επαναληπτικής ΥΤ λόγω επιδείνωσης της κλινικής τους εικόνας. Το ΥΤ σκορ ΑΑ συσχετίστηκε θετικά με το κλινικό σκορ βαρύτητας, τη διάρκεια νοσηλείας και τη διάρκεια μηχανικού αερισμού (p<0,001). Το υπερηχογράφημα θώρακα συνέβαλε κυρίως στην αναγνώριση και παρακολούθηση σύνθετων παραπνευμονικών συλλογών. Η βρογχοσκόπηση αφορούσε κυρίως ασθενείς με μεταβολή του ακτινογραφικού σκορ και δυσερμήνευτη ακτινολογική εικόνα ή μεγαλύτερη προβλεπόμενη θνητότητα (p<0,001). Δεν καταγράφηκαν ΜΤ απεικονίσεις. Σε ποσοστό 73,3%, οι επαναληπτικές ακτινογραφίες δεν παρουσίασαν σημαντική μεταβολή στο καταγεγραμμένο αποτέλεσμα του ακτινογραφικού σκορ ΑΑ. Υπήρξαν περιπτώσεις παιδιών που παρά το γεγονός ότι το ακτινογραφικό σκορ παρέμεινε αμετάβλητο, η ακτινογραφία κατά την ημέρα με την πλέον επιδεινωμένη αναπνευστική λειτουργία ανέδειξε διαφορετικά απεικονιστικά ευρήματα. Σε ποσοστό 5,56%, η διενέργεια ΥΤ θώρακα ανέδειξε επιπλέον πληροφορίες που οδήγησαν σε τροποποίηση της θεραπευτικής αγωγής, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το υπερηχογράφημα θώρακα ήταν 12%. Η βρογχοσκόπηση ανέδειξε επιπρόσθετα ευρήματα στο17,65%.
Συμπεράσματα
Οι τροποποιημένες κλίμακες βαρύτητας ακτινογραφικών και ΥΤ αλλοιώσεων στον παιδιατρικό θώρακα μπορεί να αποτελέσουν αξιόπιστο εργαλείο διαγνωστικής αξιολόγησης και πρόγνωσης έκβασης της ΑΑ, καθώς σχετίζονται με τη βαρύτητα της νόσου, τη διάρκεια νοσηλείας και παραμονής σε μηχανικό αερισμό και με την έκβαση των παιδιών που νοσηλεύονται με ΑΑ σε ΜΕΘ Παίδων.
Η επαναληπτική απεικόνιση του αναπνευστικού συστήματος με ακτινογραφία θώρακος, ΥΤ, και ΥΧ σε παιδιατρικούς ασθενείς με ΑΑ κατά τη νοσηλεία τους ενίοτε συμβάλλει στην προσθήκη νέων πληροφοριών και ενδεχομένως τροποποίηση της θεραπευτικής διαχείρισης.
|
Αναζήτηση
