| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η σήψη οφείλεται σε μια δυσλειτουργική ανοσιακή απάντηση σε ποικίλους λοιμώδεις
παράγοντες, με δυσμενή έκβαση σε αρκετές περιπτώσεις ασθενών. Τα τελευταία χρόνια,
διαμορφώνεται ένα ιδιαίτερο ερευνητικό πεδίο, το οποίο αποσκοπεί στην αποκρυπτογράφηση των
οξειδωτικών ή αντιοξειδωτικών, όπως και των αποπτωτικών (κασπάσες) ή αντιαποπτωτικών
διεργασιών (πρωτεΐνη survivin), που ενεργοποιούνται κατά τη σηπτική διαδικασία και που ίσως
αποτελούν ελκυστικούς θεραπευτικούς στόχους για τη θεραπεία σηπτικών ασθενών στη Μονάδα
Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
Μέθοδοι: Η παρούσα προοπτική μελέτη διεξήχθη σε δείγμα βαρέως πασχόντων ενήλικων (n= 145)
και παιδιατρικών ασθενών (n=67) με σήψη, συγκρινόμενων με ασθενείς με μη λοιμώδους
αιτιολογίας φλεγμονή (n=112 και 116 για ενήλικες και παιδιά αντίστοιχα) και υγιείς μάρτυρες (n=89
και n=38 για ενήλικες και παιδιά αντίστοιχα), οι οποίες αποτέλεσαν τις δύο ομάδες ελέγχου της
μελέτης. H αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης χρησιμοποιήθηκε για την ποσοτικοποίηση της
γονιδιακής έκφρασης των διαφορετικών ισομορφών (-WT, -2B, -3B και -ΔΕx3) της πρωτεΐνης
survivin. Η μέθοδος ενζυμικής ανοσοπροσρόφησης σε δείγματα ορού των ασθενών
χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορίσει την ενζυμική δραστηριότητα των αποπτωτικών κασπασών -
3, -8 και -9, της πρωτεΐνης Bax (Bcl-2-associated X protein) και Smac/Diablo (Second mitochondriaderived
activator of caspase/Direct inhibitor of apoptosis-binding protein with low pI), αλλά και των
αντιαποπτωτικών πρωτεϊνών XIAP (X-linked inhibitor of apoptosis protein) και survivin. Μια
φωτομετρική ανάλυση ποσοτικοποίησης των ολικών προϊόντων υπεροξείδωσης λιπιδίων, καθώς
και της ενζυματικής αντίδρασης αυτών με προκαθορισμένη ποσότητα εξωγενώς προστιθέμενης
οξειδωτικής ουσίας χρησιμοποιήθηκε ως μέθοδος προσδιορισμού της ολικής οξειδωτικής (Total
oxidative stress-TOS) και αντιοξειδωτικής ικανότητας (Total antioxidant capacity -TAC) αντίστοιχα.
Αποτελέσματα: Ο λόγος της οξειδωτικής κατάστασης ως προς την αντιοξειδωτική ικανότητα
(TOS/TAC) ανευρέθηκε αυξημένος στην ομάδα της σήψης (Σ), συγκριτικά με τους ασθενείς με μη
λοιμώδη βαριά νόσο (Τ) και τους υγιείς μάρτυρες (Υ) (p<0.001). Αναφορικά με την αποπτωτική
κατάσταση των σηπτικών ενήλικων ασθενών, καταγράφηκε τάση μεταγραφικής υπερέκφρασης
τόσο της επαγόμενης από το ενδογενές αποπτωτικό μονοπάτι κασπάσης-9 (p= 0.014), όσο και της
εκτελεστικής κασπάσης-3 (p=0.020), ταυτόχρονα με στατιστικά σημαντική πτωτική τάση για την
πρωτεΐνη Bax (p=0.040) στη σήψη, συγκριτικά με τις ομάδες ελέγχου Τ και Υ. Σημαντικά αυξημένα
ήταν και τα επίπεδα ορού της αντιαποπτωτικής πρωτεΐνης survivin στη σήψη (p= 0.001), συγκριτικά
με τις ομάδες ελέγχου, ενώ αυξητική τάση καταγράφηκε και για την αντιαποπτωτική XIAP στη σήψη
(p=0.084). Όσον αφορά τη μεταγραφική δραστηριότητα της survivin, οι γονιδιακές ισομορφές της
survivin -WT, -2B και -ΔΕx3 ανευρέθηκαν σημαντικά αυξημένες στην ομάδα της σήψης, σε σύγκριση
με την ομάδα της μη-λοιμώδους φλεγμονής και τους υγιείς μάρτυρες (p=0.001 για όλους τους
ελέγχους στους ενηλίκους σηπτικούς ασθενείς αντίστοιχα). Οι σηπτικοί παιδιατρικοί ασθενείς
παρουσίαζαν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα της πρωτεΐνης survivin στον ορό (p=0.022), ταυτόχρονα με την αυξημένη μεταγραφική έκφραση της ισομορφής survivin-2B (p=0.037) και της
αποπτωτικής κασπάσης-9 (p=0.017), συγκριτικά με τις δύο ομάδες ελέγχου.
Σε ανάλυση λειτουργικού χαρακτηριστικού δέκτη (Receiver operating characteristic -ROC
ανάλυση), ο λόγος TOS/TAC αναδείχθηκε ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας εξελισσόμενης
σήψης (εμβαδόν κάτω από την καμπύλη AUROC=0.977, 95% Διάστημα Εμπιστοσύνης 0.953-1,
p<0.001). Επίσης, στην πρόβλεψη της θνητότητας, ο λόγος TOS/TAC πέτυχε την καλύτερη AUROC =
AUROC=0.787 (95% Διάστημα Εμπιστοσύνης 0.695-0.878, p<0.001).
Συμπεράσματα: Η ενεργοποίηση του οξειδωτικού στρες και η μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα,
συνοδευόμενη από υπερέκφραση των αποπτωτικών κασπασών -3 και -9 και των αντιαποπτωτικών
πρωτεϊνών XIAP και survivin, αλλά και από σύγχρονη μεταφραστική διέγερση των ισομορφών του
αντιαποπτωτικού μονοπατιού της survivin, φαίνεται ότι χαρακτηρίζει μια εξελισσόμενη σηπτική
διαδικασία. Η μελέτη των οξειδωτικών, αποπτωτικών και αντιαποπτωτικών μονοπατιών θα
μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό εφαλτήριο στην αποκρυπτογράφηση της παθοφυσιολογίας της
σήψης.
|
Αναζήτηση
