| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η αναζήτηση των παραγόντων που σχετίζονται με την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας μπορεί να αποτελέσει μέσο για στοχευμένη μεταρρύθμιση στο σύστημα υγείας όσο αφορά τις υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ).
Σκοπός: Η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης όσο αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών (ΠΥ) στη ΠΦΥ, ο εντοπισμός των εστιών δυσλειτουργίας και η σχέση των επιμέρους χαρακτηριστικών του συστήματος της ΠΦΥ με τη ποιότητα των υπηρεσιών υγείας (ΠΥΥ).
Υλικό και μεθοδολογία: Αξιοποιήθηκαν δεδομένα που συλλέχθησαν από ένα ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στη συγχρονική Ευρωπαική μελέτη με το όνομα QUALICOPC (QUALIty and COst of Primary Care in Europe) το οποίο συμπληρώθηκε το 2012 από 220 επιλεγμένους από όλη την Ελλάδα Γενικούς Ιατρούς (ΓΙ). Στην αξιολόγηση της ΠΥΥ, επιλέχθηκαν 4 δείκτες (indicators) που αφορούσαν την Ομάδα Εργασίας (Working Group: ανθρώπινο δυναμικό, διεπιστημονική συνεργασία, παραπομπή), τις Υποδομές (Infrastructures: παροχές, εξοπλισμός, εγκαταστάσεις κ.α.), το Βαθμό Εκπαίδευσης (Educational Degrees: εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών κ.α.) και τις Συνθήκες Εργασίας (Working Conditions: φόρτος εργασίας, αμοιβή κ.α.). Οι δείκτες αυτοί διαμορφώθηκαν από 20 ερωτήσεις του ερωτηματολογίου, η απόκριση των οποίων κωδικοποιήθηκε σε διακριτή διαβάθμιση (ναι=1, όχι=0) και η συνάθροισή τους δημιούργησε σύνθετες βαθμολογίες (composite score) τόσο για κάθε ένα από τους 4 δείκτες αλλά και συνολικά (συνολική βαθμολογία ΠΥΥ). Η βαθμολογία μετασχηματίστηκε σε κλίμακα 0-100 για λόγους απλοποίησης στην κατανόησή της αλλά και συγκρισιμότητας, με τις υψηλές τιμές να υποδηλώνουν καλύτερη ή υψηλού επιπέδου ΠΥΥ. Ακολούθησε συσχέτιση των 4 δεικτών γα τον έλεγχο της συνεκτικής τους δομής και του βαθμού εγκυρότητάς τους και εφαρμογή πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης για την αξιολόγηση της σχέσης της Συνολικής Βαθμολογία ΠΥΥ με τα χαρακτηριστικά των ΓΙ.
Αποτελέσματα: Το 54,1% των συμμετεχόντων ΓΙ ήταν άνδρες, ενώ η μέση ηλικία όλων ήταν 43,5 έτη (±7,9). Το 25,0% ασκούσε την ιατρική σε αμιγώς αστικές περιοχές, 8,6% δήλωσαν ελεύθεροι επαγγελματίες, 48,2% εργάζονταν με άλλους στον ίδιο χώρο και το 58,2% ανέφερε ότι ζητά τα συνδρομή άλλου συναδέλφου για > φορά το μήνα. Το 77,3% δήλωσε ότι έχει εύκολη πρόσβαση σε εργαστηριακές εγκαταστάσεις, το 16,4% διατηρούσε αρχεία σε κάθε επίσκεψη ασθενών, το 81,4% εφαρμοζε κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρόνια καρδιοπάθεια, ενώ το 73,2% συμμετείχε στην εκπαίδευση των ασθενών για τη σωματική άσκηση. Η μέση συνολική βαθμολογία ΠΥΥ εκτιμήθηκε σε μέτρια επίπεδα (58,8±14,1), ενώ σημαντικά μεγαλύτερη βαθμολογία βρέθηκε στο βαθμό εκπαίδευσης των ΓΙ σε σχέση με εκείνη των συνθηκών εργασίας τους (76,7 έναντι 40,0, p<0.001). Η μέση βαθμολογία της ΠΥΥ εκτιμήθηκε στο 60,4 (±20,5) στην ομάδα εργασίας και 48,5 (±25,6) στις υποδομές. Πρόεκυψε επίσης σημαντική θετική συσχέτιση του βαθμού εκπαίδευσης των ΓΙ με την ομάδα εργασίας (r=0.733, p=0.001), καθώς και με τις συνθήκες εργασίας (r=0.194, p=0.004) ενώ εκτιμήθηκε υψηλή συσχέτιση των τεσσάρων δεικτών με τη συνολική βαθμολογία της ΠΥΥ (p<0.001). Μόλις το 16,8% των συμμετεχόντων ΓΙ βρέθηκαν με συνολική βαθμολογία ΠΥΥ ≥75η εκατοστιαία θέση ενώ η συνολική βαθμολογία ΠΥΥ δεν βρέθηκε να διαφοροποιείται ως προς τα περιγραφικά χαρακτηριστικά των ΓΙ. Εξαίρεση αποτέλεσε η μορφή εργασίας, όπου προκύπτει ότι υψηλή βαθμολογία ΠΥΥ (≥75ηεκατοστιαία θέση), είχε το 36,8% των ελεύθερων επαγγελματιών έναντι μόλις 14,9% εκείνων με αμειβόμενη εργασιακή σχέση (p=0,041). Η πολυμεταβλητή γραμμική παλινδρόμηση επιβεβαίωσε ότι από τα χαρακτηριστικά των ΓΙ η μορφή εργασίας (η εργασία ως ελεύθεροι επαγγελματίες) σχετίστηκε θετικώς σημαντικά με τη βαθμολογία της ΠΥΥ (stand. beta=0.174, p=0.012).
Συμπεράσματα: Οι μελέτες ΠΥΥ που προκύπτουν από την οπτική των ΓΙ μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για το σχεδιασμό του συστήματος της ΠΦΥ, καθώς μπορούν να εντοπίσουν παράγοντες του συστήματος που υστερούν σε ποικίλο βαθμό. Οι πληροφορίες που δύναται να συλλεχθούν μέσα από τις μελέτες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μεταρρύθμιση του συστήματος της ΠΦΥ ώστε ο μελλοντικός σχεδιασμός του να γίνει με κατευθυνόμενο τρόπο για να εξασφαλίζει εξοικονόμηση και βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων και να εξασφαλίσει καθολική και συνεχή παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας μέσω της ΠΦΥ.
|
Αναζήτηση
