Περίληψη |
Την τελευταία δεκαετία, έχουν καταγραφεί, σε παγκόσμιο επίπεδο, σοβαρά περιστατικά τροφογενών επιδημιών, ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες. Τα επισιτιστικά τμήματα των νοσοκομείων αποτελούν χώρους υψηλής επικινδυνότητας και οφείλουν να παρέχουν τροφή απολύτως ασφαλή, δεδομένου ότι αυτή προορίζεται για άτομα που ανήκουν στις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού. Η εφαρμογή συστημάτων με βάση τις αρχές HACCP και η εκπαίδευση των χειριστών τροφίμων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποφυγή των λανθασμένων πρακτικών που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η αξιολόγηση των γνώσεων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων των εργαζομένων στα επισιτιστικά Τμήματα των 2 δημόσιων νοσοκομείων της Π.Ε. Ηρακλείου και η ανάλυση των αποτελεσμάτων μικροβιολογικού έλεγχου τροφίμων, για την περίοδο
2013-2015, από το επισιτιστικό Τμήμα του δημόσιου νοσοκομείου της Π.Ε. Ηρακλείου στο οποίο εφαρμόζεται HACCP (νοσοκομείο Β).
Από τα 1517 δείγματα που αναλύθηκαν, εκτός προδιαγραφών βρέθηκαν 8 δείγματα για το E.coli, 2 για το σταφυλόκοκκο πηκτάση (+) και 11 για το L.monocytogenes. Οι Α΄και Β΄ύλες και οι φρέσκες σαλάτες είχαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο να είναι εκτός προδιαγραφών ως προς το κριτήριο υγιεινής E. coli , ενώ οι εισερχόμενες Α΄και Β΄ύλες ως προς το κριτήριο ασφάλειας L. monocytogenes. Σε σύγκριση με τα αντίστοιχα αποτελέσματα για την περίοδο 2006-2012, δεν βρέθηκε σημαντική διαφορά στη μέση ετήσια συχνότητα των εκτός προδιαγραφών δειγμάτων. Το σύστημα HACCP φαίνεται να παρουσιάζει αδυναμίες, κυρίως λόγω της ανίχνευσης του παθογόνου L. monocytogenes στα έτοιμα προς κατανάλωση προϊόντα. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην επιλογή και αξιολόγηση των προμηθευτών και την εκπαίδευση των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας.
Για την αξιολόγηση των γνώσεων των χειριστών τροφίμων χρησιμοποιήθηκε σταθμισμένο ερωτηματολόγιο 48 ερωτήσεων, 17 εκ των οποίων αφορούσαν δημογραφικά χαρακτηριστικά , το οποίο συμπληρώθηκε κατά τη διάρκεια ατομικής συνέντευξης. Το 78,5% των 65 των συμμετεχόντων
είχε λάβει επίσημη εκπαίδευση και η μέση βαθμολογία γνώσεων ήταν 70,6 (κλίμακα 0-100),
αξιολογώντας ως καλή τη γνώση στα θέματα που εξετάστηκαν. Ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
των συμμετεχόντων, σημαντικά υψηλότερη βαθμολογία γνώσεων βρέθηκε μονάχα για τους έχοντες
ηλικία έως 40 έτη έναντι των μεγαλύτερων (73,0 έναντι 68,0 , p=0.048) και για τους εργαζόμενους
στο νοσοκομείο Β (73,5, έναντι 62,5 στο Α, p < 0.001). Σε συνολικά 3 ερωτήσεις απάντησε σωστά το
100% των ερωτώμενων ενώ σε 7 ερωτήσεις απάντησε σωστά λιγότερο από το 50%. Ελλείψεις
ωστόσο εντοπίστηκαν στις γνώσεις σε σχέση με τα επικίνδυνα τρόφιμα, τις τροφοδηλητηριάσεις και
την επίδραση της θερμοκρασίας, τον καθαρισμό/απολύμανση και το HACCP. Το νοσοκομείο
εργασίας και οι διαδικασίες στις οποίες εμπλέκονται (επίβλεψη) φαίνεται ότι είναι οι σημαντικότεροι
παράγοντες που σχετίζονται με το επίπεδο γνώσεων των εργαζομένων στα επισιτιστικά Τμήματα των
δημόσιων νοσοκομείων της Π.Ε. Ηρακλείου, Κρήτης. Οι ελλείψεις γνώσεων που εντοπίστηκαν στην
παρούσα μελέτη θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τη διοίκηση του νοσοκομείου Β, ώστε να
επανακαθοριστούν τα προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού του επισιτιστικού Τμήματος. Στο
νοσοκομείο Α είναι αναγκαίο να γίνει προγραμματισμός εκπαίδευσης του προσωπικού του
επισιτιστικού Τμήματος και παράλληλα να δρομολογηθούν οι ενέργειες για την εφαρμογή
συστήματος HACCP.
|