| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας με τη μέθοδο της απορρόφησης ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (Dual-Energy X-Ray Absorptiometry, DXA), είναι η εξέταση κατά την οποία γίνεται χρήση των ακτινών Χ, για τον προσδιορισμό της οστικής μάζας. Κοινοί παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση είναι η γενετική προδιάθεση, η εθνικότητα/φυλή, η προχωρημένη ηλικία, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη άσκησης, οι κακές διατροφικές συνήθειες, το κάταγμα, οι διαταραχές της ισορροπίας του ασβεστίου και πολλοί άλλοι άγνωστοι ακόμα παράγοντες.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας, ορίζεται ως η διερεύνηση των ψυχολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων, καθώς και των κοινωνικών προσδιοριστών που σχετίζονται με τα αποτελέσματα των μετρήσεων οστικής πυκνότητας.
Μεθοδολογία: Η παρούσα συγχρονική μελέτη παρατήρησης διενεργήθηκε στο Κέντρο Υγείας Ηρακλείου Κρήτης, ένα κέντρο υγείας αστικού τύπου. Η μελέτη ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2023 και είχε διάρκεια 2 μήνες. Ο πληθυσμός ενδιαφέροντος ήταν το σύνολο των ενηλίκων επισκεπτών (γυναικών και αντρών) που προσήλθαν στο τμήμα Μέτρησης Οστικής Πυκνότητας του Ακτινοδιαγνωστικού εργαστηρίου, του Κέντρου Υγείας, κατόπιν ραντεβού. Δεν τέθηκαν κριτήρια αποκλεισμού, παρά μόνο τα άνωθεν χαρακτηριστικά, ως κριτήρια εισαγωγής. Η ήταν ευκαιριακή (μη πιθανοτική) και το δείγμα ανήλθε σε 260 άτομα. Έγινε χρήση ενός ερωτηματολογίου για τη συλλογή των δημογραφικών στοιχείων και ενός δεύτερου για τη συλλογή του ιατρικού ιστορικού και των συνηθειών των συμμετεχόντων. Η μέτρηση του άγχους έγινε με τη χρήση του Short Anxiety Screening Test και η μέτρηση της μοναξιάς με τη χρήση της Κλίμακας Μοναξιάς του UCLA.
Αποτελέσματα: Αναφορικά με τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, έγινε εκτίμηση του άγχους (διάμεσος=21, IQR = 7) και του αισθήματος μοναξιάς (διάμεσος=36, IQR = 9), οι οποίοι βρέθηκαν να κυμαίνονται σε μεσαία επίπεδα και στις δύο περιπτώσεις. Επίσης, η διάμεσος του BMD στο δείγμα ήταν 0,795 (IQR=0,144), το οποίο μεταφράζεται σε ποσοστό 13,1% (ν=34) των συμμετεχόντων με BMD που κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα, το 41,5% (ν=108) σε επίπεδα οστεοπενίας, ενώ το 40,4% (ν=105) σε επίπεδα οστεοπόρωσης. Ακόμα, το 21,4% των ανδρών είχε φυσιολογικά επίπεδα T-score, το 64,3% είχε οστεοπενία και το 14,3% οστεοπόρωση. Στις γυναίκες, το 13,3% των αποτελεσμάτων κυμάνθηκε σε φυσιολογικά επίπεδα, το 42,5% σε επίπεδα οστεοπενίας και το 44,2% σε επίπεδα οστεοπόρωσης. Βρέθηκε στατιστικώς σημαντική ασθενής θετική συσχέτιση μεταξύ των τελικών αποτελεσμάτων της SAST και της Κλίμακας Μοναξιάς (Spearman’s rho = 0,242, P-value < 0,001). Δε βρέθηκε όμως, σημαντική συσχέτιση αυτών με την BMD. Από τις συσχετίσεις μεταξύ των τελικών αποτελεσμάτων της SAST, της Κλίμακας Μοναξιάς και του T-score της Οσφυϊκής Μοίρας των συμμετεχόντων δε βρέθηκε κάποια στατιστικώς σημαντική συσχέτιση. Περαιτέρω, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων με καλή όρεξη παρουσίασαν οστεοπενία (45,8%), ενώ οστεοπόρωση παρουσίασε το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων (72,7%) που η όρεξή του δεν ήταν καλή. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (48,4%) με χρόνια ενδοκρινολογικά νοσήματα παρουσίασε οστεοπόρωση, ενώ η πλειοψηφία αυτών χωρίς χρόνια ενδοκρινολογικά νοσήματα (56,7%) παρουσίασε οστεοπενία. Βρέθηκε στατιστικώς σημαντική ασθενής αρνητική συσχέτιση μεταξύ της BMD και της ηλικίας των συμμετεχόντων (Spearman’s rho = -0,129, P-value = 0,042). Αυτό υποδηλώνει ότι όσο αυξάνεται η ηλικία, υπάρχει η τάση να μειώνεται η BMD. Επίσης, βρέθηκε στατιστικώς σημαντική ασθενής θετική συσχέτιση μεταξύ της BMD και της ηλικίας εμμηνόπαυσης των συμμετεχόντων γυναικών (Spearman’s rho = 0,197, P-value = 0,005). Αντιστοίχως, το εύρημα περί θετικής συσχέτισης υποδηλώνει ότι όσο αυξάνεται η ηλικία εμμηνόπαυσης των γυναικών, αυξάνεται και η BMD. Τέλος, βρέθηκε στατιστικώς σημαντική ασθενής θετική συσχέτιση μεταξύ του αυτοπροσδιορισμού της ηλικίας των συμμετεχόντων και του τελικού αποτελέσματος της SAST (Spearman’s rho = 0,243, P-value < 0,001), υποδηλώνοντας ότι, όσο υψηλότερο ήταν το SAST σκορ, τόσο μεγαλύτερο το αίσθημα ηλικίας των συμμετεχόντων.
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη κατάφερε να προσθέσει χρήσιμες πληροφορίες, σχετικά με τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού χαμηλής BMD, τη συσχέτιση των επιπέδων BMD με το άγχος και το αίσθημα μοναξιάς, καθώς και με άλλους προσδιοριστές υγείας, όπως η διατροφή, η σωματική δραστηριότητα και άλλα.
|
Αναζήτηση
