| Περίληψη |
Οι πολυόμα ιοί όπως ο ιός BK (BKV), ο ιός JC (JCV) και ο SV40, καθώς και οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) εντοπίζονται σε όλους τους ανθρώπινους πληθυσμούς. Η οικογένεια των πολυόμα ιών προκαλούν υποκλινικές επίμονες λοιμώξεις και υποκινούν την ογκογένεση σε ανθρώπινες και μη ανθρώπινες κυτταρικές σειρές. Για να ελεγθεί η συμμετοχή αυτών των ιών στην ογκογένεση, στον προστάτη και το πάγκρεας, διερευνήθηκε η συχνότητα εμφάνισης των ιών BKV, JCV και HPV σε μια σειρά από ανθρώπινες κακοήθειες του προστάτη και του παγκρέατος. Μελετήθηκαν επίσης τα RAS πρώτο-ογκογονίδια (H-Ras, K-Ras και N-RAS), τα οποία αποτελούν μέρος των ενδοκυττάριων οδών σηματοδότησης, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κυτταρική ανάπτυξη, ρύθμιση, όπως και στο σχηματισμό κακοηθειών. Η σημαντική διαφορά μεταξύ του κανονικού ανθρώπινου γονίδιου RAS, του γονιδίου του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, και του γονιδίου του ιού των τρωκτικών έγκειται σε μία μόνο αλλαγή, σε ένα κωδικόνιο, το κωδικόνιο XII, και ως εκ τούτου σε μία και μοναδική αλλαγή σε αμινοξέα. Ανθρώπινα κύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε καρκινικά κύτταρα υπό την επίδραση όλων των ανωτέρω αναφερθέντων παραγόντων.
Η οικογένεια των ιών πολυόμα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου ιού BK (BKV), ιού JC (JCV) και Simian virus (SV40), καθώς και οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι κοινά παθογόνα του ουροποιητικού συστήματος. Τα παθογόνα αυτά συνδέονται με την παθογένεση στις κακοήθειες της ουροποιητικής οδού, όπως είναι ο καρκίνος του προστάτη και σε κακοήθειες όπως ο καρκίνος του παγκρέατος. Το γενετικό υλικό των πολυόμα ιών αποτελείται από ένα κυκλικό διπλό μόριο DNA, της τάξης των 5 kb. Το γονιδίωμά του περιέχει μια μικρή περιοχή, που κωδικοποιεί το T-αντιγόνο (T μεγάλο και μικρό t), η οποία διαχωρίζεται σε μία πρώιμη και μία ύστερη περιοχή κωδικοποίησης για την έκφραση πρωτεϊνών (AGNO+ καψιδικές πρωτεΐνες), καθώς και σε μία μη κωδικοποιήσιμη κανονιστική περιοχή. Με βάση την δομή της μη κωδικοποιήσιμης κανονιστικής περιοχής, οι Πολυόμα ιοί μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο μορφές: την αρχέτυπη και την αναδιαταχθείσα παραλλαγή. Η αρχέτυπη μορφή των πολυόμα περιέχει ένα μόνο αντίγραφο του φορέα υλοποίησης και ενισχυτή. Ο BKV και ο JCV μοιράζονται περίπου το 72% της ομολογίας των νουκλεοτιδίων μεταξύ τους και το 70% της ομολογίας των νουκλεοτιδίων με τον SV40.
Ο BKV εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1971 σε ένα δείγμα ούρων μετά από μία μεταμόσχευση νεφρού. Ο BK ιός έχει ανιχνευθεί σε διάφορους ανθρώπινους ιστούς, όπως ο εγκέφαλος, οι παγκρεατικές νησίδες και ο προστάτης. Μεταξύ άλλων περιπτώσεων, η ανίχνευση του συγκεκριμένου ιού της οικογένειας πολυόμα ήταν δυνατή σε περιπτώσεις ανοσοκατεσταλμένων ασθενών, είτε παράλληλα είτε λόγο ανοσοκατασταλτικής θεραπείας ή λοίμωξης AIDS, καθώς και σε περιπτώσεις ασθενών, ιδίως παιδιών, που είχαν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ή με ανοσοανεπάρκεια. Τα είδη της νόσου ή οι περιπτώσεις στις οποίες οι πολυόμα ιοί βρέθηκαν να είναι παρόντες ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων είναι η μεταμόσχευση νεφρού, η μεταμόσχευση μυελού των οστών, το AIDS (HIV-1), το σάρκωμα Kaposi, οι όγκοι στον εγκέφαλο, οι παγκρεατικές νησίδες, στα νεφρών, στην ουροδόχο κύστη και στις κακοήθειες του προστάτη όπως και στην αιμορραγική κυστίτιδα, στη νεφροπάθεια και την ηπατική δυσλειτουργία. Τα ανθρώπινα κύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε καρκινικά κύτταρα υπό την επίδραση και άλλων παραγόντων πέρα των υιικών.
Η ανακάλυψη των γονιδίων RAS έγινε μετά την αποκατάσταση DNA από κακοήθη κύτταρα, και έτσι ανθρώπινες αλληλουχίες DNA που πιθανώς έχουν ογκογονικές ιδιότητες, απομονώθηκαν από το μεγαλύτερο μέρος του γονιδιώματος ποντικών. Το πρώτο γονίδιο της οικογένεια RAS, το οποίο απομονώθηκε από όγκους της ουροδόχου κύστης, ήταν σχεδόν ίδιο με το φυσιολογικό ανθρώπινο γονίδιο και σχεδόν ταυτόσημο με το γονίδιο που φέρουν όγκο-ιοί, που απαντώνται σε κακοήθειες. Η σημαντική διαφορά μεταξύ του κανονικού ανθρώπινου γονιδίου, του γονίδιου του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, καθώς και του γονίδιου του ιού των τρωκτικών ήταν μία και μοναδική αλλαγή σε ένα κωδικόνιο, την οποία παρουσίαζε το κωδικόνιο XII, και ως εκ τούτου υπήρχε μια μόνο αλλαγή σε αμινοξέα, η οποία όπως αποδείχτηκε ήταν ικανή να προκαλέσει αλλαγές στην φυσιολογική αύξηση των κυττάρων.
Σαράντα δύο (42) δείγματα στα οποία έγινε διάγνωση προστατικών κακοηθειών, ελέγχθηκαν με πρωτόκολλο αλυσιδωτής αντίδρασης με πολυμεράση (PCR). Η διαφοροποίηση των ιών BKV και JCV, μεταξύ των ιού πολυόμα-θετικών δειγμάτων, επιτεύχθηκε μετά από ανάλυση της αλληλουχίας των προϊόντων της διερεύνησης με PCR των δειγμάτων. Ο συνολικός επιπολασμός των ιών πολυόμα ήταν 19% ενώ του HPV ανιχνεύθηκε στο 4,8% των δειγμάτων. Ανάλυση της αλληλουχίας (Sequencing) του πολυόμα ιού, ο οποίος ανιχνεύθηκε στα θετικά δείγματα, αποκάλυψε την αποκλειστική παρουσία του BKV σε όλα τα δείγματα. Για να ελέγξουμε τη συμμετοχή της οικογένειας των πολυόμα ιών στις ογκογενετικές ιδιότητες στον καρκίνο του παγκρέατος, ερευνήσαμε την επικράτηση του BKV σε μια σειρά ανθρώπινων κακοηθειών του παγκρέατος. Πενήντα επτά (57) δείγματα των διαγνωσμένων παγκρεατικών όγκων ελέγχθηκαν παρομοίως με πρωτόκολλα PCR. Περαιτέρω, στην παρούσα μελέτη ερευνήσαμε την παρουσία των μεταλλάξεων στο κωδικόνιο 12 των H-, K-και Ν-Ras ογκογονιδίων στη σειρά των πενήντα επτά παγκρεατικών όγκων, με χρήση της τεχνικής PCR-RFLP. Βήτα-2 μικροσφαιρίνη (β2m) χρησιμοποιήθηκε ως θετικός μάρτυρας για το σύνολο των PCR πειραμάτων που διεξήχθησαν.
Ανασύσταση του ιού (Viral Reconstitution) BK από BKV-θετικά δείγματα του προστάτη επιτεύχθηκε σε καλλιέργεια κυττάρων με επιτυχία, όπως επίσης επιτεύχθηκε και καλλιέργεια απογόνων ιικών σωματιδίων, επιβεβαιώνοντας έτσι την παρουσία του ιού στα δείγματα της μελέτης μας. Επίσης η γονοτύπιση του HPV πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας ειδικούς εκκινητές για τους υπότυπους του HPV -11, -16, -18 και -33. Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους υπότυπους δεν εντοπίστηκε. Επίσης δεν εντοπίστηκε παρουσία πολυόμα ιών στα δείγματα καρκίνου του παγκρέατος τα οποία διερευνήθηκαν. Το συνολικό ποσοστό των Ras μεταλλάξεων ήταν 33,33% στο σύνολο των δειγμάτων (ή 53,3% των συνολικών δειγμάτων με κλινικά δεδομένα, TSWCD). Πιο συγκεκριμένα οι H-Ras μεταλλάξεις ανιχνεύθηκαν σε 3 από τα 57, δηλαδή στο 5,3% των δειγμάτων. Επιπλέον, N-Ras μεταλλάξεις ανιχνεύθηκαν σε μόνο 2 από τα 57 (3,5%) δείγματα κακοηθειών. Αντιθέτως, K-Ras μεταλλάξεις εντοπίστηκαν σε 17 από τα 57 ή στο 29,8% (43,3% TSWCD) των δειγμάτων όγκων.
Δεν υπήρξαν ταυτόχρονες λοιμώξεις BKV και HPV σε κανένα από τις ασθενείς. Όπως επίσης δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ της παρουσίας του DNA του ιού ΒΚ και των κλινικοπαθολογικών παραμέτρων των ασθενών. Εν κατακλείδι, BKV είχε έντονη παρουσία στα δείγματα προστάτη τα οποία ελέγθηκαν και κατά συνέπεια θα μπορούσε να είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του ανθρώπινου καρκίνου του προστάτη, ενώ αντίθετα ο ιός HPV δεν φαίνεται να εμπλέκεται σε αυτό το είδος της νεοπλασίας του ανθρώπου, σύμφωνα με τα παρόντα ευρήματα. Αντιπαραβαλλόμενα και πάντα με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας διερεύνησης συνάγεται ότι οι Ras και ειδικά οι K-Ras μεταλλάξεις δεν είναι σπάνιο φαινόμενο σε όγκους του παγκρέατος, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι αυτό το πρώτο-ογκογονίδιο διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση του παγκρέατος.
Λέξεις Κλειδιά: Προστάτης, Πάγκρεας, Πολυόμα Ιοί, BKV, Πρώτο-ογκογονίδια, Η-,Κ- και Ν- Ras, Ρόλο στην Κακοήθεια, PCR, RFLP, sequencing, viral reconstitution
|
Αναζήτηση
