| Περίληψη |
Η διερεύνηση της περιβαλλοντικής πολιτότητας (environmental citizenship) είναι πολύ σημαντική στα πλαίσια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της βιωσιμότητας. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα απαιτούν πολίτες ενεργούς, κριτικά σκεπτόμενους και ικανούς να δρουν ως παράγοντες αλλαγής για την κοινωνία και το περιβάλλον. Η περιβαλλοντική πολιτότητα και η εκπαίδευση για την περιβαλλοντική πολιτότητα έχουν διερευνηθεί πρόσφατα στα πλαίσια του χρηματοδοτούμενου δικτύου COST ACTION ENEC (European Network for Environmental Citizenship), ενώ δημοσιεύτηκε πρόσφατα και ερωτηματολόγιο για τη μέτρηση της )ECQ) σε μαθητές Λυκείου στην Κύπρο. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μετρηθεί η περιβαλλοντική πολιτότητα φοιτητών και φοιτητριών του ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης χρησιμοποιώντας αυτό το ερωτηματολόγιο και να διερευνηθεί η πιθανή συσχέτιση της με το φύλο, το εξάμηνο σπουδών και τον τόπο καταγωγής (αστική <2000/ αγροτική>2000 περιοχή).
Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε 80 δηλώσεις τύπου Likert, σε τρεις ενότητες: Η πρώτη ενότητα διερευνά τις δραστηριότητες ως περιβαλλοντικοί πολίτες- Παρελθόν και παρόν (7 δηλώσεις). Η δεύτερη ενότητα αφορά συμπεριφορές και ιδιότητες/ικανότητες του περιβαλλοντικού πολίτη και περιλαμβάνει πέντε ερωτήσεις σχετικά με το περιβάλλον και την αειφορία, τις αντιλήψεις για την περιβαλλοντική πολιτότητα, τις δεξιότητες περιβαλλοντικού πολίτη (6 δηλώσεις), τις συμπεριφορές (8 δηλώσεις) και τις αξίες των περιβαλλοντικών πολιτών (15 δηλώσεις). Η τελευταία ενότητα σχετίζεται με μελλοντικές δράσεις ως περιβαλλοντικός πολίτης: μέσα στο Πανεπιστήμιο (4 δηλώσεις), εκτός πανεπιστημίου (11 δηλώσεις) και ως παράγοντας αλλαγής (3 δηλώσεις).
Το ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε σε ψηφιακή μορφή (Google Forms) στα ακαδημαϊκά e-mail 994 φοιτητών και φοιτητριών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής εκπαίδευσης. Απάντησαν 167. Στα δεδομένα έγινε στατιστική επεξεργασία με το SPSS version 20. Αναφέρονται ενδεικτικά αποτελέσματα:
Το δείγμα αποτελούνταν από 146 γυναίκες και 21 άνδρες. Ως προς το εξάμηνο φοίτησης: ήταν 49 από το Α’ έτος, 32 από το Β’ έτος, 47 από το Γ’ έτος και 39 από το Δ’ και Ε’ έτη.
Στην πρώτη ενότητα, παρελθοντικές δράσεις ως περιβαλλοντικός πολίτης, πάνω από το 80% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε οργανισμούς και ομάδες για την προστασία του περιβάλλοντος στο παρελθόν. Στην δεύτερη ενότητα, όπου αναφέρονται οι συμπεριφορές ενός περιβαλλοντικού πολίτη, που περιλαμβάνει τις γνώσεις, τις αντιλήψεις, τις δεξιότητες, τις συμπεριφορές και τις αξίες για έναν περιβαλλοντικό πολίτη, η πλειονότητα των φοιτητών (άνω του 80%), σε όλες τις ερωτήσεις, δηλώνουν ότι αυτές οι συμπεριφορές είναι αρκετά ή πολύ σημαντικές. Στην τελευταία ενότητα, τις μελλοντικές δράσεις ενός περιβαλλοντικού πολίτη, η πλειονότητα των φοιτητών (άνω του 80%) είναι πολύ πιθανό ή σίγουρο να συμμετάσχει σε κάποιες από τις μελλοντικές δράσεις και να δράσει ως παράγοντας αλλαγής στο περιβάλλον τους.
Ειδικότερα, οι φοιτητές και φοιτήτριες του ΠΤΔΕ Κρήτης έχουν σχετικά υψηλά σκορ στις παρελθοντικές δράσεις ως περιβαλλοντικοί πολίτες, στις συμπεριφορές ενός περιβαλλοντικού πολίτη, στις αξίες ενός περιβαλλοντικού πολίτη και είναι παράγοντες αλλαγής ενώ χαμηλότερα σκορ παρουσιάζουν στις γνώσεις ενός περιβαλλοντικού πολίτη και στις μελλοντικές δράσεις εκτός πανεπιστημίου. Από τα αποτελέσματα του δείγματος προκύπτει ότι οι φοιτητές και φοιτήτριες έχουν αναπτύξει σε ικανοποιητικό βαθμό την περιβαλλοντική πολιτότητα.
Τέλος, υλοποιήθηκε έλεγχος διαφορών μεταξύ των δύο φύλων και αστικής – αγροτικής καταγωγής στα σκορ των παραγόντων του ερωτηματολογίου ECQ με το μη παραμετρικό τεστ Mann-Whitney λόγω της μη κανονικότητας των εξαρτημένων μεταβλητών. Δεν βρέθηκε καμία στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων ούτε μεταξύ των περιοχών. Υλοποιήθηκε έλεγχος διαφορών μεταξύ των ετών φοίτησης και των παραγόντων του ECQ με το μη παραμετρικό τεστ Kruskal-Wallis λόγω της μη κανονικότητας των εξαρτημένων μεταβλητών. Βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ετών φοίτησης στον παράγοντα Skills of Environmental Citizen (F4), με τους φοιτητές που φοιτούν στο τρίτο ή μεγαλύτερο έτος να παρουσιάζουν υψηλότερο σκορ από τους φοιτητές του πρώτου και του δεύτερου έτους (χ2=10,678, p=0.014).
|
Αναζήτηση
