| Περίληψη |
Εισαγωγή: Τα λεμφώματα αποτελούν στο σύνολο τους την 3η κατά σειρά νεοπλασία της παιδικής ηλικίας μετά την Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και τους όγκους Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (επιπολασμός 12%-16%). Προκύπτουν από νεοπλασματική εκτροπή των κυττάρων της λεμφικής σειράς. Διακρίνονται σε 2 κύριους κλινικοπαθολογοανατομικούς τύπους, τα Hodgkin και τα non Hodgkin λεμφώματα, καθένα από τα οποία έχει διακριτούς υπότυπους. Πρόσφατα, δημοσιεύτηκαν από τον Παγκόσμιο Oργανισμό Yγείας (2016) νεότερα δεδομένα στην ταξινόμηση τους αναγνωρίζοντας και το λεμφοζιδιακό λέμφωμα παιδιατρικού τύπου.
Για την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση των λεμφωμάτων, απαραίτητη είναι η σταδιοποίηση. Παλαιότερα, το ιστορικό, η κλινική εξέταση, η οστεομυελική βιοψία, ορισμένοι εργαστηριακοί δείκτες και κλασσικές απεικονιστικές μέθοδοι όπως η ακτινογραφία, το υπερηχοτομογράφημα, η αξονική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα οστών αποτελούσαν τα μόνα εργαλεία για την σταδιοποίηση των λεμφωμάτων. Πλέον, η χρήση ποζιτρονιακής τομογραφίας- PET/CT είναι απαραίτητη τόσο για τη διάγνωση όσο και την παρακολούθηση ανταπόκρισης στη θεραπεία.
Η σταδιοποίηση των Ηodgkin λεμφωμάτων κατά Ann-Αrbor έχει τροποποιηθεί εμπεριέχοντας και την PET/CT (σταδιοποίηση κατά Lugano) ενώ η ανταπόκριση στη θεραπεία εκτιμάται με το Deauville score μετά από 2 κύκλους χημειοθεραπείας. Ο σχηματισμός συνεργατικών ομάδων όπως το EuroNET –PHL έχει ως στόχο την μείωση ή τον αποκλεισμό της ακτινοθεραπείας από τα πρωτόκολλα, την αντικατάσταση χημειοθεραπευτικών φαρμάκων από λιγότερο τοξικά σχήματα και την εντατικοποίηση ή αποκλιμάκωση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων ανάλογα την πρώιμη απάντηση στη θεραπεία. Επιπλέον, μελετώνται σε κλινικές μελέτες νέα στοχευμένα φάρμακα όπως το Brentuximab vedotin (αντι-CD30 συζευγμένο με χημειοθεραπευτικό φάρμακο) και το Nivolumab (αναστολέας PD1) τόσο για την ασφάλεια τους όσο και για την αποτελεσματικότητα τους σε παιδιατρικούς ασθενείς με πρωτοδιαγνωσμένο ή υποτροπιάζον λέμφωμα.
Η σταδιοποίηση των non Ηodgkin λεμφωμάτων κατά St. Jude έχει μεταβληθεί αναγνωρίζοντας τη συχνή συμμετοχή οργάνων όπως το δέρμα, ωοθήκες, οστά και νεφροί αλλά και συμπεριλαμβάνοντας νέες πιο αξιόπιστες μεθόδους ανίχνευσης διήθησης του ΚΝΣ και του μυελού των οστών. Το ανανεωμένο διεθνές παιδιατρικό ΝΗL σύστημα ταξινόμησης ονομάζεται ΙPNHLSS με σκοπό να βοηθήσει στη σύγκριση αποτελεσματικότητας διαφορετικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων από διεθνή κέντρα και συνεργατικές ομάδες. Θεραπευτικά, κάθε υπότυπος ΝΗL ακολουθεί διαφορετικό πρωτόκολλο ενώ οι ιστολογικές και κυτταρογενετικές διαφορές μεταξύ των παιδιατρικών λεμφωμάτων και των λεμφωμάτων ενηλίκων, όπως και η σπανιότητα μερικών καθιστά δύσκολη την υιοθέτηση θεραπευτικών πρακτικών από τον κόσμο των ενηλίκων στον παιδιατρικό πληθυσμό. Παρο’λα αυτά, κλινικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη για την ενσωμάτωση νεώτερων μονοκλωνικών αντισωμάτων όπως το obinutuzumab ή αναστολέων σηματοδοτικών μονοπατιών, όπως ο αναστολέας της ALK κινάσης crizotinib. Όλα αυτά στόχο έχουν να αντικαταστήσουν κλασσικά χημειοθεραπευτικά φάρμακα που έχουν αρκετές οξείες και απώτερες επιπλοκές με κυριότερες την γοναδοτοξικότητα, καρδιοτοξικότητα και την εμφάνιση δεύτερων κακοηθειών. Σκοπός: Σκοπός της εργασίας είναι η συλλογή δεδομένων από την τρέχουσα διεθνή βιβλιογραφία για τα λεμφώματα στην παιδική, εφηβική ηλικία και νεαρή ενήλικο ζωή όσον αφορά στην ταξινόμησή τους και την θεραπεία τους. Επιπρόσθετα, σκοπός είναι η αναδρομική μελέτη παιδιατρικών ασθενών με λεμφώματα που διαγνώστηκαν και αντιμετωπίστηκαν στην Κλινική Αιματολογίας-Ογκολογίας Παίδων ΠΑΓΝΗ τα τελευταία 25 έτη και η σύγκριση παλαιότερων με νεότερων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Μεθοδολογία: Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία αποτελεί μελέτη ανασκόπησης βιβλιογραφίας και καταγραφής περιπτώσεων λεμφωμάτων της Κλινικής Αιματολογίας-Ογκολογίας Παίδων ΠΑΓΝΗ τα τελευταία 25 χρόνια. Στο κάθε περιστατικό καταχωρήθηκαν μεταβλητές όπως δημογραφικά χαρακτηριστικά, ιστολογικός τύπος διάγνωσης, ύπαρξη ή όχι Β συμπτωματολογίας, στάδιο νόσου, απεικονιστικές εξετάσεις διάγνωσης, κυτταρογενετικά χαρακτηριστικά του λεμφώματος, εργαστηριακές εξετάσεις διάγνωσης, είδος θεραπείας, πρωτόκολλο χημειοθεραπείας, ύπαρξη ή όχι υποτροπής. Όλες αυτές οι πληροφορίες συλλέχθηκαν προσεκτικά από τους ιατρικούς φακέλους των ασθενών και υποβλήθηκαν σε στατιστική ανάλυση.
Αποτελέσματα: Η 25ετής καταγραφή των περιστατικών, είχε ως αποτέλεσμα την συλλογή 60 ασθενών. Από αυτούς οι 38 είχαν Hodgkin λέμφωμα και οι 22 Non-Hodgkin λέμφωμα με μέσο όρο ηλικίας των παιδιών τα 13.4 (±4.3) έτη. Όλοι οι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν βάσει διεθνώς εγκεκριμένων πρωτοκόλλων. Συνολικά υποτροπίασαν 8 άτομα ενώ δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος από τη νόσο. Οι περισσότεροι ασθενείς βρίσκονται υπό παρακολούθηση για απώτερες επιπλοκές είτε στο παιδιατρικό είτε στο ενήλικο τμήμα Αιματολογίας -Ογκολογίας. Συμπεράσματα: Παρά το γεγονός ότι η εργασία αυτή προέρχεται από ένα μόνο κέντρο στην Ελλάδα με μικρό αριθμό καταγεγραμμένων ασθενών και την αδυναμία εξαγωγής στατιστικά σημαντικών συμπερασμάτων, διαφαίνεται η συμφωνία της με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες ταξινόμησης και αντιμετώπισης των λεμφωμάτων. Η συνέχιση της καταγραφής στο μέλλον μπορεί να αποφέρει χρήσιμα συμπεράσματα καθώς θα περιλαμβάνει μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και τις φαρμακευτικές εξελίξεις που τώρα βρίσκονται υπό μελέτη.
|
Αναζήτηση
