| Περίληψη |
Υπόβαθρο: Εν καιρώ πανδημίας, οι δάσκαλοι αποτελούν μια από τις ομάδες εργαζομένων με τις περισσότερες προκλήσεις. Αναγκασμένοι να προσαρμοστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε νέους τρόπους εργασίας που περιλαμβάνουν κοινωνική απόσταση στις τάξεις, υβριδική διδασκαλία και εικονικές οδηγίες, η βιβλιογραφία αναφέρει αυξημένα επίπεδα άγχους, δυσκολίες στην επικοινωνία και έλλειψη διοικητικής υποστήριξης. Αυτό ενδέχεται να έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στη ψυχική τους υγεία, όπως στο χρόνιο άγχος, στην κατάθλιψη και στην επαγγελματική εξουθένωση.
Σκοπός: Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία επιχείρησε να ερευνήσει τα υφιστάμενα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και επαγγελματικής εξουθένωσης σε αντιπροσωπευτικό δείγμα δασκάλων στην Κρήτη (πρωτοβάθμια εκπαίδευση).
Μεθοδολογία: Πρόκειται για μια μελέτη μικτής μεθοδολογίας (ποσοτική και ποιοτική). Η δειγματοληψία στην ποσοτική μελέτη ήταν τυχαιοποιημένη στρωματοποιημένη και το δείγμα αποτέλεσαν 393 δάσκαλοι και πιο συγκεκριμένα, με αναλογικά ανά Νομό: 189 Ηράκλειο, 51 Λασίθι, 60 Ρέθυμνο, 89 Χανιά. Χρησιμοποιήθηκαν τρεις κλίμακες μέτρησης του άγχους, της κατάθλιψης και της επαγγελματικής εξουθένωσης (PSS-14, DASS-21, MBI). Στην ποιοτική μελέτη εφαρμόσθηκε δειγματοληψία ευκολίας (μη πιθανοτική) και διενεργήθηκαν δύο ομάδες εστιασμένης συζήτησης (focus groups) των 6-8 ατόμων η κάθε μια. Η στατιστική ανάλυση έγινε στο IBM SPSS 26.00, με όλους τους ελέγχους να είναι δίπλευροι και επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. Οι μεταβλητές ακολουθούσαν κανονική κατανομή (Pvalue < 0,05) σύμφωνα με το Kolmogorov-Smirnov test και έτσι εφαρμόσθηκαν οι παραμετρικοί έλεγχοι Pearson’s r και Independent Samples T-test. Για την ποιοτική μελέτη έγινε θεματική ανάλυση.
Αποτελέσματα: Βρέθηκε ότι το άγχος στους δασκάλους ήταν σε υψηλά επίπεδα (μέση τιμή (μ.τ.) = 37,72, τυπική απόκλιση (τ.α.) = 5,27), η κατάθλιψη σε φυσιολογικά (μ.τ. = 5.79, τ.α. = 5.09), η συναισθηματική εξάντληση σε μεσαία προς υψηλά (μ.τ. = 20,88, τ.α. = 11,57), η αποπροσωποποίηση σε χαμηλά (μ.τ. = 5,41, τ.α. = 4,72) και τα προσωπικά επιτεύγματα σε υψηλά (μ.τ. = 28,45, τ.α. = 8,77). Επίσης, βρέθηκε ότι υπάρχει μέτρια θετική συσχέτιση μεταξύ άγχους-κατάθλιψης (r = 0,551, Pvalue > 0,001) και άγχους-συναισθηματικής εξάντλησης (r = 0,562, Pvalue = 0,02). Η κατάθλιψη εμφάνισε ισχυρή θετική συσχέτιση με τη συναισθηματική εξάντληση (r = 0,811, Pvalue > 0,001), μέτρια θετική συσχέτιση με την αποπροσωποποίηση (r = 0,542, Pvalue < 0,001) και αρνητική μέτρια συσχέτιση με τα προσωπικά επιτεύγματα (r = -0,524, Pvalue = 0,04). Από την ποιοτική έρευνα, φάνηκε ότι η πανδημία είχε επιπτώσεις αρνητικές στη ψυχική τους υγεία και συγκεκριμένα στην αύξηση του άγχους, του στρες, της επαγγελματικής εξουθένωσης και γενικότερα της ψυχολογικής και σωματικής επιβάρυνσης. Η αύξηση του αισθήματος φόβου, άγχους και στρες, η σωματική και ψυχική κόπωση, η κρίση των ρόλων των δασκάλων, η έλλειψη στήριξης από το Υπουργείο και τους αρμόδιους φορείς λήψης αποφάσεων, η απουσία κατευθυντήριων οδηγιών την σωστή στιγμή και έγκαιρης εκπαίδευσης/ενημέρωσης στα νέα τεχνολογικά μέσα αποτέλεσαν μερικά από τα συχνότερα προβλήματα με τα οποία ήρθαν αντιμέτωποι και που αναγνωρίζουν ως βασικά αίτια της αύξησης της επιβάρυνσης της ψυχικής τους υγείας λόγω της πανδημίας.
Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας μελέτης, έγινε εμφανής η άμεση ανάγκη για λήψη μέτρων, εφαρμογή παρεμβάσεων και υποστηρικτικό μηχανισμών για τους δασκάλους της πρωτοβάθμιας. Οι δικές τους προτάσεις μπορούν επίσης, να ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό αυτό.
|
Αναζήτηση
