Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Αναζήτηση  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Εντολή Αναζήτησης : Συγγραφέας="Τσατσάνης"  Και Συγγραφέας="Χρήστος"

Τρέχουσα Εγγραφή: 8 από 132

Πίσω στα Αποτελέσματα Προηγούμενη σελίδα
Επόμενη σελίδα
Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου 000453410
Τίτλος The role of RGS4 and RGS9 proteins in neuropathic pain stress and depression
Άλλος τίτλος Ο ρόλος των πρωτεϊνών RGS4 και RGS9-2 στο νευροπαθητικό πόνο, το άγχος και την κατάθλιψη
Συγγραφέας Μήτση, Βασιλική
Σύμβουλος διατριβής Ζαχαρίου, Βενετία
Μέλος κριτικής επιτροπής Ηλιόπουλος, Ιωάννης
Τσατσάνης, Χρήστος
Μπίτσιος, Παναγιώτης
Ηλιόπουλος, Αριστείδης
Ζαγανάς, Ιωάννης
Περίληψη H παρούσα μελέτη εστιάζει στον τρόπο δράσης διαφόρων κατηγοριών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, κάτω από συνθήκες νευροπαθητικού πόνου και χρόνιου στρες, και στο πως δύο πρωτεΐνες άφθονες στον εγκέφαλο επηρεάζουν τη δράση αυτή σε κυτταρικό επίπεδο. Τα αντικαταθλιπτικά που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη είναι τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (tricyclic antidepressants -TCAs) όπως η δεσιπραμίνη (desipramine) και η νορτριπτιλίνη (nortriptyline), αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης (serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors-SNRIs) όπως η ντουλοξετίνη, και τέλος η κεταμίνη (ketamine) πού είναι ένα ταχείας δράσης γενικό αναισθητικό με αντικαταθλιπτικές ιδιότητες που μπλοκάρει τους υποδοχείς NMDA (N-methyl d-aspartate). Επιπλέον, οι πρωτεΐνες που μελετήθηκαν ανήκουν στην οικογένεια ρυθμιστών σηματοδότησης μέσω G πρωτεϊνών (regulators of G-protein signaling -RGS), και συγκεκριμένα πρόκειται για τις RGS4 και RGS9-2. Τέλος, χρησιμοποιήθηκαν γενετικά μοντέλα διαγονιδιακών ζώων για τη στοχευμένη υπερέκφραση ή απαλοιφή γονιδίων μέσω ιών από συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές. Η RGS9-2 είναι μία πρωτεΐνη, μέλος της υπεροικογενείας των RGS πρωτεϊνών, η οποία βρίσκεται σε αφθονία στο ραβδωτό σώμα (μέρος των βασικών γαγγλίων), και ιδιαίτερα στον επικλινή πυρήνα και έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της σηματοδότησης μέσω υποδοχέων που συνδέονται με G πρωτεΐνες (G protein -coupled receptors- GPCRs) και αποκρίνονται μεταξύ άλλων σε οπιοειδή και μονοαμίνες. Στην παρούσα μελέτη, χρησιμοποιήσαμε το μοντέλο μερικού τραυματισμού νεύρου (Spared Nerve Injury- SNI) σε ποντικούς είτε αγρίου τύπου για την RGS9, RGS9WT, είτε ποντικούς με ολική απαλοιφή (knockout) του γονιδίου υπεύθυνου για τη πρωτεΐνη RGS9, RGS9KO. Αρχικά δείξαμε ότι χρόνια χορήγηση του τρικυκλικού αντικαταθλιπτικού δεσιπραμίνη, προκαλεί την εμφάνιση αναλγησίας σε RGS9ΚΟ ποντίκια με χρόνιο νευροπαθητικό πόνο νωρίτερα σε σχέση με τα ποντίκια ελέγχου (control), RGS9WT. Δηλαδή, απουσία της RGS9-2 επιταχύνει την αναλγητική δράση του αντικαταθλιπτικού. Ο φαινότυπος αυτός εκτιμάται με τη μέθοδο Von Frey που αξιολογεί τη μηχανική αλλοδυνία, ένα κλασικό σύμπτωμα του χρόνιου νευροπαθητικού πόνου. Όμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και με τη χορήγηση, δύο ακόμα αντικαταθλιπτικών, τη νορτριπτυλίνη και τη ντουλοξετίνη, ενώ η δεσιπραμίνη λειτούργησε και ως αντικαταθλιπτικό στη δοκιμασία εξαναγκασμένης κολύμβησης (Forced swim test -FST), όπου αύξησε το χρόνο κολύμβησης μόνο σε RGS9KO ζώα με χρόνιο πόνο. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένους ιούς για την στοχευμένη καταστολή ή υπερέκφραση της RGS9-2, δείξαμε ότι ο φαινότυπος της νωρίτερης ανταπόκρισης στη δεσιπραμίνη μεσολαβείται από δράση της RGS9-2 ειδικά στον επικλινή πυρήνα. Στη συνέχεια, θελήσαμε να ερευνήσουμε τους κυτταρικούς μηχανισμούς που βρίσκονται κάτω από τη δράση της δεσιπραμίνης. Χρησιμοποιώντας βιοχημικές μεθόδους, δείξαμε ότι ο μοριακός μηχανισμός δράσης της δεσιπραμίνης περιλαμβάνει αλλαγές σε σηματοδοτικά μονοπάτια των μορίων τελεστών Gα και Gβγ. Οι αλλαγές αυτές που αφορούν είτε τα επίπεδα έκφρασης πρωτεϊνών, είτε αλληλεπιδράσεις μεταξύ πρωτεϊνών, περιλαμβάνουν και τον επιγενετικό ρυθμιστή, απακετυλάση των ιστονών 5 (histone deacetylase 5-HDAC5). Η HDAC5 «μπαινοβγαίνει» από τον πυρήνα των κυττάρων με τρόπο που σχετίζεται με τη δράση της δεσιπραμίνης και επηρεάζεται από την παρουσία της πρωτεΐνης RGS9. Στο τελευταίο κομμάτι της μελέτης μας, επιστρατεύσαμε την τεχνική της αλληλούχισης RNA (RNA-sequencing) για να ερευνήσουμε πώς επηρεάζεται η μεταγραφή γονιδίων στον επικλινή πυρήνα παρουσία ή απουσία της πρωτείνης RGS9 κατά την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου με τη χορήγηση δεσιπραμίνης. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν αλλαγές σε πολλά γονίδια και μονοπάτια που με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία εμπλέκονται στην αλγαισθησία (nociception), την αναλγησία και τη δράση αντικαταθλιπτικων φαρμάκων. Έτσι, τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, παρέχουν νέες πληροφορίες σχετικά με κυτταρικούς μηχανισμούς που λαμβάνουν χώρα στον επικλινή πυρήνα και καταδεικνύουν τη σπουδαιότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος στο χρόνιο πόνο και στη δράση των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών. Το δεύτερο μέρος της παρούσας διατριβής, εξετάζει τη δράση μιας άλλης πρωτεΐνης, της RGS4, σε συνθήκες χρόνιου στρες, καθώς και το ρόλο του αντικαταθλιπτικού κεταμίνη παρουσία ή απουσία της RGS4, εστιάζοντας κυρίως στην εγκεφαλική περιοχή του έσω προμετωπιαίου φλοιού (medial Prefontal cortex-mPFC). Σε προηγούμενη δημοσίευση του εργαστηρίου μας εντοπίσαμε διακριτούς ρόλους της RGS4 στην αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών που στοχεύουν μονοαμίνες έναντι αντικαταθλιπτικών ταχείας δράσης, όπως η κεταμίνη. Εφόσον οι μελέτες μας εστιάζουν στη δράση της RGS4 στον εγκέφαλο, αρχικά δείξαμε ότι η πρωτεΐνη αυτή είναι πιο άφθονη στα πυραμιδικά κύτταρα του προμετωπιαίου φλοιού. Έπειτα, χρησιμοποιώντας μοντέλα οξέος και υποχρόνιου στρες δείξαμε ότι η πρωτεΐνη RGS4 αυξάνεται τόσο στην περιοχή του mPFC όσο και στον επικλινή πυρηνα (NAc). Αντιθέτως, η εφαρμογή του μοντέλου χρόνιου μεταβλητού στρες (chronic variable stress- CVS), που είναι ένα από τα πιο αξιόπιστα μοντέλα πειραματόζωων για την προσομοίωση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής (major depressive disorder – MDD) για διάστημα 4 εβδομάδων, έδειξε μείωση της RGS4 τόσο σε επίπεδο μεταγραφής όσο και σε επίπεδο μετάφρασης στην περιοχή mPFC, ΝΑc, αλλά και στον θάλαμο (thalamus-THL). Με αυτά τα δεδομένα, εξετάσαμε στη συνέχεια τη συμπεριφορά ποντικών με ολική έλλειψη του γονιδίου της RGS4, δηλαδη RGS4KO ζώα, καθώς και τα αγρίου τύπου αδέρφια τους,RGS4WT, έπειτα από την έκθεση σε χρόνιο στρες (CVS). Βρήκαμε ότι 2 εβδομάδες έκθεσης σε CVS είναι αρκετές για την εκδήλωση «καταθλιπτικής συμπεριφοράς» μόνο στα RGS4KO ζώα, υποδηλώνοντας έτσι ότι η έλλειψη της RGS4 οδηγεί σε αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης. Στο χρονικό αυτό σημείο όπου μόνο τα RGS4KO ζώα εκδηλώνουν αυτό τον λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (functional MRI), που έδειξαν αλλαγές στη συνδεσιμότητα μεταξύ του μεσοραχιαίου θαλάμου (MD-THL) και του mPFC μόνο στα RGS4KO ζώα που είχαν υποβληθεί σε χρόνιο στρες. Όσον αφορά την αντικαταθλιπτική θεραπέια, εν συνεχεία, βρήκαμε ότι η πρωτείνη RGS4 ρυθμίζεται με δοσοεξαερτώμενο αλλά και χρονοεξαρτώμνεο τρόπο από το αντικαταθλιπτικό κεταμίνη στον mPFC, αλλά και ότι μία μονή δόση κεταμίνης μπορεί να αντιστρέψει τον «καταθλιπτικό» φαινότυπο των RGS4KO ζώων. Τέλος, αξιοποιώντας την τεχνολογία του RNA-sequensing αποκαλύψαμε ότι η απουσία της RGS4 υπό συνθήκες χρόνιου στρες ενεργοποιεί μοναδικές υπογραφές γονιδιακής έκφρασης και επηρεάζει αρκετές ενδοκυτταρικές οδούς που σχετίζονται με μείζονα κατάθλιψη βασιζόμενοι σε σύγκριση με ήδη δημοσιευμένες μελέτες. Επιπλέον, η αντικαταθλιπτική θεραπεία με κεταμίνη πυροδοτεί αλλαγές σε μονοπάτια που εμπλέκονται στη συναπτική δραστηριότητα και τις αποκρίσεις στο στρες, συμπεριλαμβανομένων των οδών που σχετίζονται με την αξονική καθοδήγηση και τη μυελίνωση. Συνοψίζοντας, δείχνουμε ότι η μείωση της δραστηριότητας της RGS4 πυροδοτεί μοναδικές προσαρμογές γονιδιακής έκφρασης που αποτελούν τη βάση των συναισθηματικών και αισθητηριακών εκδηλώσεων του χρόνιου στρες και ότι η RGS4 είναι ένας αρνητικός ρυθμιστής των δράσεων της κεταμίνης.
Φυσική περιγραφή 107 σ. : σχεδ., πιν., εικ.(μερ. εγχρ.) ; 30 εκ.
Γλώσσα Αγγλικά
Θέμα Ketamine
RNA-SEQ
Κεταμίνη
Ρυθμιστές G σηματοδότησης
Ημερομηνία έκδοσης 2023-04-05
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Ιατρική Σχολή--Τμήμα Ιατρικής--Διδακτορικές διατριβές
  Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές
Μόνιμη Σύνδεση https://elocus.lib.uoc.gr//dlib/0/5/7/metadata-dlib-1674121388-718333-27378.tkl Bookmark and Share
Εμφανίσεις 657

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Δεν έχετε δικαιώματα για να δείτε το έγγραφο.
Δεν θα είναι διαθέσιμο έως: 2025-03-31