| Περίληψη |
Εισαγωγή
Επικοινωνία είναι η διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων
μελών και αφορά την ανταλλαγή σκέψεων, μηνυμάτων, συναισθημάτων μέσω της ομιλίας, της
εικόνας, της γραφής και της συμπεριφοράς. Διακρίνεται σε λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία.
H επικοινωνία μεταξύ ασθενούς και ιατρονοσηλευτικού προσωπικού αποτελεί καθοριστικό
παράγοντα ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας υγείας. Ασθενείς που νοσηλεύονται σε Μονάδα
Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) συχνά πάσχουν από σοβαρές νόσους και είναι διασωληνωμένοι σε
μηχανικό αερισμό, με αδυναμία ομιλίας και επικοινωνίας. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που
αδυνατούν να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους εμφανίζουν υψηλά ποσοστά απογοήτευσης,
ψυχολογικής επιβάρυνσης και μετατραυματικό στρες. Αντίθετα ο βαθμός ικανοποίησης των
ασθενών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επικοινωνία.
Πρόκληση αποτελεί η εύρεση και αξιοποίηση στην καθημερινή κλινική πρακτική η
εφαρμογή του κατάλληλου εργαλείου επικοινωνίας για τους βαρέως πάσχοντες.
Μελέτες δείχνουν ότι η χρήση ενός εναλλακτικού μέσου επικοινωνίας, σε περίπτωση που ο
ασθενής βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, διευκολύνει την επικοινωνία και βοηθά
ώστε να μειωθούν τα επίπεδα άγχους και αγωνίας του (2), με σκοπό την καλύτερη δυνατή έκβαση.
Σκοπός
Πρωτεύον στόχος της μελέτης είναι η συστηματική ανασκόπηση διαθέσιμων στοιχείων
μέσα από έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα και αφορούν στη χρήση εναλλακτικών
μέσων επικοινωνίας σε διασωληνωμένους ή/και μηχανικά αεριζόμενους ασθενείς, που δύναται να
επικοινωνήσουν. Θα μελετηθούν οι δυνατότητες, οι αντιλήψεις και τα εμπόδια στην επικοινωνία
με εναλλακτικές μεθόδους και σύγχρονα μέσα, με σκοπό να προταθούν εφαρμόσιμοι τρόποι και
τακτικές για αποτελεσματικότερη επικοινωνία με αυτούς τους ασθενείς. Δευτερεύων στόχος
αποτελεί πιλοτική μελέτη αριθμού ασθενών στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου
Ηρακλείου (ΠαΓΝΗ) Κρήτης ώστε να μελετηθεί και να μετρηθεί η ικανοποίηση τους στην
επικοινωνία που μπορούν να παρέχει εικονογραφημένος πλαστικοποιημένος πίνακας αναγκών κι
επιθυμιών και η χρήση του ίδιου εικονογραφημένου πίνακα με τη βοήθεια tablet. Μεθοδολογία
Πρόκειται για αναδρομική ανασκόπηση δημοσιευμένων μελετών, άρθρων και
συστηματικών ανασκοπήσεων από το 2003 έως και σήμερα, με δεδομένα που αναζητήθηκαν με τη
βοήθεια των μηχανών αναζήτησης, PubMed, GoogleScholar και Medline. Στην πιλοτική μελέτη
συμμετείχαν προδρομικά ασθενείς ΜΕΘ ΠαΓΝΗ διασωληνωμένοι (Ιούλιος-Δεκέμβριος 2020)
εφόσον ήταν σε θέση να επικοινωνήσουν, όχι απαραίτητα να μιλήσουν. Καταχωρήθηκαν στοιχεία
δημογραφικά, κλινικά και εργαστηριακά, αιτία εισαγωγής, βαρύτητα νόσου ,φαρμακευτική αγωγή,
delirium (CAM-ICU) και τελική έκβαση. Στους ασθενείς που εντέλει συμπεριλήφθηκαν,
εφαρμόστηκαν τρόποι προφορικής επικοινωνίας (λεκτική) και νευμάτων καθώς και μη λεκτική
επικοινωνία με εικονογραφημένο πλαστικοποιημένο πίνακα αναγκών κι επιθυμιών καθώς επίσης
και με τον ίδιο εικονογραφημένο πίνακα σε ηλεκτρονική μορφή με τη μορφή tablet. Ο βαθμός
ικανοποίησης εκτιμήθηκε απευθείας με ερωτήσεις και απαντήσεις με την κλίμακα LIKERT(Καθόλου-
Λίγο-Μέτρια-Πολύ-Πάρα Πολύ).
Αποτελέσματα
Η αναδρομική ανασκόπηση εντόπισε 38 άρθρα, εκ των οποίων 7 πληρούσαν τα κριτήρια.Οι
μελέτες αυτές ανέδειξαν εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας όπως κάρτες επικοινωνίας,
πρότυπους εικονογραφημένους πίνακες, διαδραστικές συσκευές με ηλεκτρονικούς υπολογιστές,
και «Εye-tracking” τεχνολογία με τεχνικές ανίχνευσης βλεμματικής επαφής. Παρά τον μικρό αριθμό
συμμετεχόντων ασθενών σε όλες τις μελέτες, αναδείχθηκε η μεγαλύτερη ικανοποίηση των
ασθενών, μείωση άγχους και πόνου, θετική ανταπόκριση από νοσηλευτικό προσωπικό και
δυνατότητες εκπαίδευσης και εκμάθησης των συστημάτων.
Στην πιλοτική πρόδρομη μελέτη συμμετείχαν 14 ασθενείς ΜΕΘ (10 άνδρες, 4 γυναίκες) εκ
των οποίων οι 8 ασθενείς ήταν διαγνωσμένοι με COVID-19. To 78.6% εξέφρασε την επιθυμία
«Θέλω», 50% «ζητούσε νερό», 14% «ήθελε να βγει ο σωλήνας» και 14% ρωτούσε «που βρίσκομαι».
Η ικανοποίηση των ασθενών από την χρήση του εργαλείου ήταν πολύ καλή σε ερωτήσεις/ανάγκες
«Θέλω» και μέτρια ή λίγο σε θέματα «Νιώθω», «Μιλήσω», «Πεινάω» (p=0.011). Ο βαθμός
ικανοποίησης ανάμεσα σε ασθενείς Covid-19 και non-Covid-19 δεν διέφερε (p=0.307) και εμφάνισε
υψηλά ποσοστά υψηλής ικανοποίησης «Πολύ» με τη χρήση του εργαλείου (75%) σε σχέση με τη μη
χρήση εργαλείου (60%). Συμπεράσματα
Η κατανόηση και εκπλήρωση των αναγκών των διασωληνωμένων ασθενών ΜΕΘ οδηγεί σε
μεγαλύτερη ικανοποίηση του ασθενή με αποτέλεσμα μείωση άγχους, καλύτερη έκβαση και υψηλής
ποιότητας παροχής φροντίδας υγείας. Οι τρόποι επικοινωνίας μπορούν να είναι απλοί συμβατικοί
και εναλλακτικοί με τη χρήση τεχνολογίας. Η εξατομίκευση των αναγκών του ασθενή θα καθορίσει
και την προσαρμοσμένη χρήση των τρόπων επικοινωνίας.
Η εξειδικευμένη εκπαίδευση του νοσηλευτή που παρέχει άμεσα τη φροντίδα στον ασθενή
αλλά και του ίδιου του ασθενή συμβάλλει σημαντικά στην ολοκληρωτική αξιοποίηση των
εναλλακτικών μέσων επικοινωνίας για την ολιστική και αποτελεσματική παροχή υψηλής ποιότητας
φροντίδας υγείας.
|
Αναζήτηση
