| Περίληψη |
Εισαγωγή: Η γήρανση του πληθυσμού και η επιβάρυνση των ίδιων αλλά και του
συστήματος υγείας, αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας. Προς αυτή την
κατεύθυνση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για υγιή και ενεργό
γήρανση και για τη σημασία της φροντίδας των ηλικιωμένων, καθώς και της
συμβολής των κέντρων ημερήσιας φροντίδας (Κ.Η.Φ.Η). Στην Ελλάδα αλλά και σε
πολλές άλλες χώρες του κόσμου, το πρόβλημα αυτό είναι πολύ έντονο, παρόλα
αυτά δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες να εξετάζουν το ρόλο των Κ.Η.Φ.Η., ή
αντίστοιχων κέντρων, ή τα επίπεδα του άγχους, της ποιότητας ζωής και άλλων
εκβάσεων υγείας μεταξύ ηλικιωμένων που ωφελούνται από τέτοια κέντρα και
οικείων προσώπων τους.
Σκοπός: Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία έθεσε ως σκοπό τη μελέτη επιλεγμένων
υπηρεσιών ενός Κ.Η.Φ.Η σε μια αγροτική περιοχή της Κρήτης. Το Κ.Η.Φ.Η αυτό
στεγάζεται σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, παρέχοντας φροντίδα σε άτομα
που δεν είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετηθούν ή να εξυπηρετηθούν πλήρως από το
συγγενικό τους περιβάλλον. Επιμέρους στόχος αυτής της μελέτης ήταν να
καταγραφεί η κάλυψη αναγκών υγείας και πρόληψης και να αποτυπωθούν οι
ψυχοκοινωνικές παράμετροι, οι διατροφικές συνήθειες των ωφελούμενων των
Κ.Η.Φ.Η., το αίσθημα μοναξιάς, η κοινωνική συναναστροφή, τα επίπεδα άγχους και κοινωνικής διασύνδεσης. Παράλληλα, τέθηκε ως στόχος η αποτίμηση της ποιότητας
ζωής τόσο των ωφελούμενων του Κ.Η.Φ.Η όσο και των μελών της οικογένειάς τους.
Μεθοδολογία: Η παρούσα συγχρονική μελέτη διενεργήθηκε στο Κ.Η.Φ.Η Πανασού
του Δήμου Γόρτυνας το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου 2022 στη δομή του Κ.Η.Φ.Η.
Αφορούσε τους εξυπηρετούμενους/ωφελούμενους, καθώς και τις οικογένειές τους
που αποτέλεσαν τον πληθυσμό αναφοράς. Το δείγμα μελέτης αποτέλεσαν 80 άτομα
(29 ωφελούμενοι και 51 οικεία τους πρόσωπα). Δημιουργήθηκε φύλλο καταγραφής
της κοινωνικο-δημογραφικής κατάστασης, των συνθηκών διαβίωσης, των
συνηθειών υγείας και διατροφής και της γενικής κατάστασης υγείας (π.χ.
συννοσηρότητα, λήψη φαρμάκων, διενέργεια προληπτικών και ειδικών εξετάσεων,
εμβολιασμοί, επίσκεψη σε ιατρό κ.α.). Επιπλέον στην αξιολόγηση του Άγχους
χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα Συμπτωμάτων Ανίχνευσης Άγχους (Short Anxiety
Screening Test, SAST) και της Ποιότητας Ζωής η SF12. Ακολούθησε σύγκριση
αποκρίσεων σε ερωτήσεις διατροφικής συμπεριφοράς και άγχους με τη μέθοδο χ2
μεταξύ ωφελούμενων & των οικείων τους και συγκρίσεις μεταξύ τους με τις
μεθόδους Mann-Whitney & Student t. H ανάλυση των δεδομένων έγινε με χρήση
του προγράμματος SPSS 28.0.
Αποτελέσματα: Βρέθηκε ότι η πλειοψηφία των ωφελούμενων και των οικείων
προσώπων τους αισθάνονται νεότεροι (81,2 και 48,5 ετών αντίστοιχα) από ότι είναι
πραγματικά (85,1 και 55,8 ετών αντίστοιχα), ενώ οι ωφελούμενοι τείνουν να
απολαμβάνουν το φαγητό τους (72,4%) και συνήθως τρώνε μόνοι τους σε ποσοστό
37,9%. Οι ωφελούμενοι νιώθουν μερικές φορές μοναξιά (51,8%), αλλά τα οικεία
πρόσωπα έχουν μικρότερο ποσοστό (37,3%). Εστιάζοντας στο κλινικό τους προφίλ,
οι ωφελούμενοι φάνηκε να λαμβάνουν περισσότερα φάρμακα (5 ή 10) από ότι οι
οικείοι τους (0 ή 1) και να έχουν περισσότερες συνυπάρχουσες παθήσεις (2,3 ή 4
έναντι 0 ή 1), με συχνότερες για τους ωφελούμενους την αρτηριακή υπέρταση
(58,6%), την υπερχοληστερολαιμία (55,2%), την ρευματοειδή αρθρίτιδα (21,1%), τον
σακχαρώδη διαβήτη (24,1%) και τα καρδιακά νοσήματα (41,4%). Παράλληλα, οι
ωφελούμενοι φαίνεται να κάνουν συχνότερα προληπτικές εξετάσεις, με συχνότερες αιματολογικές (100%) και τον έλεγχο για προστάτη (71,4%). Αντίστοιχα, έχουν
σημαντικά υψηλότερη συμμετοχή σε εμβολιασμούς (γρίπη: 100%, Covid-19: 100%,
έρπητα ζωστήρα: 44,8% και πνευμονιόκοκκου: 86,2%). Όλοι οι συμμετέχοντες
βρέθηκαν με χαμηλά μέσα επίπεδα Άγχους (18,4±4,9 με μέγιστη πιθανή τιμή 40,0)
και το 18,7% να βρίσκεται στα όρια της σοβαρής συμπτωματολογίας. Μέτρια προς
χαμηλά ήταν επίσης τα μέσα επίπεδα της Ποιότητας Ζωής SF-12, με σημαντικά
χαμηλότερα της Σωματικής υποκλίμακας (42,4±13,0 με όρια 0-100) έναντι της
Ψυχικής (47,4±9,9 με όρια 0-100) (p<0,001). Στις συσχετίσεις σε κάθε ομάδα
ξεχωριστά, φάνηκε να επιδρούν επιβαρυντικά ο αριθμός των χρόνιων νοσημάτων
και οι φορές επίσκεψης στο γιατρό το χρόνο (p<0,05). Στο Άγχος φάνηκε να
επιδρούν επιβαρυντικά ο αριθμός χρόνιων νοσημάτων και το χαμηλό επίπεδο
εκπαίδευσης (p<0,05). Συγκρίνοντας ωστόσο τις δυο ομάδες, οι Ωφελούμενοι έναντι
των Οικείων βρέθηκαν με σημαντικά υψηλότερα μέσα επίπεδα Συμπτωμάτων
Ανίχνευσης Άγχους (22,2 έναντι 16,3, p<0,001) και χαμηλότερα επίπεδα Ποιότητας
Ζωής, Σωματικής (28,2 έναντι 50,5, p<0,001) & Ψυχικής (39,6 έναντι 51,9, p<0,001).
Συμπεράσματα: Από τη μελέτη έγινε εμφανής η κατάσταση υγείας και άγχους των
ωφελούμενων στο συγκεκριμένο Κ.Η.Φ.Η. Βρέθηκαν χαμηλά επίπεδα άγχους, με
ταυτόχρονη συνύπαρξη αρνητικών παραγόντων υγείας, όπως η υψηλή
συννοσηρότητα και η πολυφαρμακία. Έτσι, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η
προαγωγή και ενίσχυση των Κ.Η.Φ.Η. στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα θα πρέπει να
δοθεί έμφαση σε επόμενες μελέτες και σε άλλα Κ.Η.Φ.Η, για να έχουμε αξιόπιστα
αποτελέσματα.
|
Αναζήτηση
