Περίληψη |
Τα μακροφάγα είναι οι κεντρικοί διαμεσολαβητές των φλεγμονώδων αποκρίσεων,
απαρτίζουν τη βάση της έμφυτης ανοσίας, ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν σημαντικό ρόλο σε
ποικίλες ομοιοστατικές λειτουργίες1,2
. Η ενεργοποίηση των μακροφάγων προϋποθέτει
αυστηρή και πολυεπίπεδη γονιδιακή ρύθμιση, και μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ
φαινοτυπικό φάσμα που προκύπτει από διαβαθμίσεις του κλασικού τύπου «Μ1»
προφλεγμονώδη φαινοτύπου ή του εναλλακτικού τύπου «Μ2» αντιφλεγμονώδη
φαινοτύπου2,3. Ολοένα αυξανόμενος αριθμός δημοσιεύσεων καταδεικνύει πως η
εντυπωσιακή αυτή πλαστικότητα των μακροφάγων ρυθμίζεται εκτενώς στο επιγενετικό
επίπεδο, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, επιπλέον, η επίδραση των διαφορετικών
μεταβολικών προσαρμογών στην εκδήλωση της ανοσολογικής απόκρισης.
Στα πλαίσια της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας επιχειρήθηκε η διερεύνηση του
ρόλου των απομεθυλασών ιστονών «PHF8» (KDM7B) και «PHF2» (KDM7C) στην
ενεργοποίηση των μακροφάγων. Ειδικότερα, εξετάστηκε η σημασία τους στη ρύθμιση
γονιδίων και εκκρινόμενων κυτοκινών που εμπλέκονται στην TLR4-διαμεσολαβούμενη
φλεγμονή, η δράση τους σε λειτουργικά χαρακτηριστικά των μακροφάγων, όπως η
φαγοκυττάρωση, καθώς και ο ρόλος τους στην ανοσομεταβολική ρύθμιση. Τέλος,
αποπειράθηκε η εξιχνίαση της πιθανής αλληλεπίδρασης της PHF8 με τις κινάσες ΑΚΤ, που
φέρουν κεντρική θέση στην ανοσολογική απόκριση των μακροφάγων.
Για το σκοπό αυτό, δημιουργήθηκαν σταθερές κυτταρικές σειρές με τη μέθοδο
CRISPR που υπό- ή υπέρ- εκφράζουν τις προαναφερθείσες πρωτεΐνες, ενώ παράλληλα
χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές κυτταρικής και μοριακής βιολογίας, όπως γονιδιακή σίγηση με
RNA σε πρωτογενή κύτταρα, κυτταρομετρία ροής, RT-qPCR, ELISA και WB.
Παρατηρήθηκε πως η PHF8 διαδραματίζει ταυτόχρονα έναν προ- και έναν αντίφλεγμονώδη ρόλο στα ενεργοποιημένα μακροφάγα. Επιπρόσθετα, προέκυψαν ισχυρές
ενδείξεις ότι η ίδια καταστέλλει τη βιογένεση μιτοχονδρίων και, κατά επέκταση, την
οξειδωτική φωσφορυλίωση. Υπερέκφραση της PHF8 οδήγησε σε αυξημένη φαγοκυτταρική
ικανότητα. Ακόμη, αρχικές ενδείξεις προτείνουν ότι οι ΑΚΤ1 και ΑΚΤ2 κινάσες ρυθμίζουν τη
γονιδιακή έκφραση της PHF8 με αντίθετο τρόπο και πως ενδέχεται να επηρεάζουν τα
συνολικά και φωσφορυλιωμένα πρωτεϊνικά επίπεδα αυτής.
Η απομεθυλάση ιστονών PHF2 βρέθηκε πως έχει σημαντική προ-φλεγμονώδη
δράση. Ρυθμίζει με αντίθετο από την PHF8 τρόπο αρκετά γονίδια της ανοσοαπάντησης,
υποδηλώνοντας μια ανταγωνιστική σχέση μεταξύ των δύο απομεθυλασών. Ταυτόχρονα,
όμως, προέκυψαν περιπτώσεις κοινής ρύθμισης, που αποτελεί ένδειξη για συνεργιστικό
μηχανισμό δράσης. Τέλος, η PHF2 φάνηκε πως είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική
φαγοκυττάρωση.
|