| Περίληψη |
Ο συνωστισμός στα Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας, που επηρεάζει την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα λειτουργίας τους. Είναι συνέπεια της αναντιστοιχίας προσφοράς και ζήτησης υπηρεσιών υγείας1,3. Ο μεγάλος όγκος των προσερχόμενων ασθενών, η οξύτητα και η πολυπλοκότητα των ασθενών, η γήρανση του πληθυσμού, η ανεπάρκεια υπηρεσιών Π.Φ.Υ., η ποσοτική ή και ποιοτική ανεπάρκεια στελέχωσης, η καθυστέρηση στην προσέλευση των ειδικών, η καθυστέρηση στην λήψη και διακίνηση των εργαστηριακών εξετάσεων και η καθυστέρηση εισαγωγής στις κλινικές (bottle neck), λόγω μη διαθεσιμότητας νοσοκομειακών κλινών αποτελούν με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία τους κύριους αιτιολογικούς παράγοντες εμφάνισης του4,5.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα σοβαρές συνέπειες, όπως αυξημένους χρόνους αναμονής και παραμονής στο ΤΕΠ, αύξηση της νοσηρότητας και της θνητότητας, αύξηση της συχνότητας εμφάνισης διαγνωστικών και θεραπευτικών λαθών, μειωμένη ικανοποίηση ασθενών και προσωπικού, επιθετικότητα προς το προσωπικό και ασθενείς που φεύγουν χωρίς (να περιμένουν) να τους δει γιατρός “left-without-being-seen- LWBS”3,5.
Στην χώρα μας ισχύουν οι λόγοι του συνωστισμού που προαναφέρθηκαν αλλά σε υπερθετικό βαθμό, λόγω της συνύπαρξης όλων των προαναφερόμενων παραγόντων και της περιοδικής εφημερίας των νοσοκομείων στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η εικόνα αυτή αναφέρεται και σποραδικά καταγγέλλεται ως διάχυτη εντύπωση χωρίς όμως να υπάρχουν επίσημες μελέτες που να αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος και κυρίως τις αιτίες που το προκαλούν ώστε να υποβληθούν οι κατάλληλες προτάσεις και να γίνουν οι ανάλογες παρεμβάσεις, για την λύση ή έστω την άμβλυνση του2. Σκοπός Η μελέτη αυτή έγινε για να εκτιμηθεί ο βαθμός συνωστισμού στο ΤΕΠ ενός τριτοβάθμιου νοσοκομείου στο Ηράκλειο της Κρήτης, να διερευνηθούν οι αιτίες εμφάνισης του, ώστε να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας για την αντιμετώπιση του και δευτερευόντως να συγκριθούν τα αποτελέσματα μας με αντίστοιχες έρευνες σε ΤΕΠ της Ελλάδας και άλλων χωρών. Υλικό – Μέθοδος
Πρόκειται για προοπτική, περιγραφική μελέτη καταγραφής με βάση τα κλινικά χαρακτηριστικά και την εξέλιξη τους, των προσερχομένων και εισαχθέντων ασθενών, προκειμένου να διερευνηθούν ο βαθμός, η έκταση και οι αιτιολογικοί παράγοντες του συνωστισμού στο ΤΕΠ του Πα.Γ.Ν.Η. από 14 Ιουνίου έως 30 Ιουνίου 2018 (σύνολο 9 εφημεριών).
Η συλλογή δεδομένων έγινε από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων Med-Line του Πα.Γ.Ν.Η. , και από το φύλλο νοσηλείας των ασθενών του ΤΕΠ. Αναλυτικότερα διερευνήθηκαν : Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών ,η χρονική και ποσοτική ροή των ασθενών, η επισκεψιμότητα των ιατρείων, οι χρόνοι αναμονής για εξέταση , ο συνολικός χρόνος παραμονής στο ΤΕΠ, η οξύτητα των ασθενών με βάση την κλίμακα Διαλογής E.S.I., ο αριθμός και ο χρόνος εισαγωγών από το ΤΕΠ, οι προσελεύσεις ασθενών με ασθενοφόρο, οι ασθενείς που έφυγαν χωρίς ή με ατελή ιατρική αξιολόγηση, οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε μηχανικό αερισμό. Για τα περισσότερα από τα παραπάνω έγινε συσχέτιση με τα επίπεδα βαρύτητας E.S.I. και τους χρόνους αναμονής και παραμονής στο ΤΕΠ. Τέλος καταγράφηκε το πλήθος των εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων καθώς και των νοσηλευτικών παρεμβάσεων.
Αποτελέσματα
Ο συνολικός αριθμός των επισκέψεων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Πα.Γ.Ν.Η την περίοδο της μελέτης ήταν 4.775 ασθενείς, με μέσο αριθμό επισκέψεων, 530,5 ασθενείς ανά εφημερία. Το 52% ήταν άντρες και 48% γυναίκες, στην πλειοψηφία τους Έλληνες. Η μέση ηλικία ήταν 42,65 έτη. Το 50,77% αφορούσε ηλικίες 21 έως και 60 ετών. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς αφορούσαν το 27,28% των περιπτώσεων. 850 από τους 4.775 ασθενείς (17.8%) εισήχθησαν στα νοσηλευτικά τμήματα
Ο μέσος χρόνος διακύμανσης της ροής στα ιατρεία υποδοχής, ήταν 4,04 λεπτά τις ώρες αιχμής (8.00 – 24.00). Το 61 % των ασθενών , διεκπεραιώθηκε στα ιατρεία υποδοχής και το 39 % χρειάστηκε περεταίρω αξιολόγηση και από άλλες ειδικότητες.
Ο μέσος χρόνος αναμονής από την ώρα προσέλευσης μέχρι τα ιατρεία υποδοχής ήταν 23.02 λεπτά (SD ± 21,8, IQR 0-199), με τους μεγαλύτερους χρόνους να αφορούν την Διαλογή (Μέσος όρος 20.50, SD ± 15,5, IQR 0-92 λεπτά) και το Παιδιατρικό ιατρείο (Μέσος όρος 41.72 SD ± 34,7, IQR 0-199 λεπτά ). Ο μέσος χρόνος αναμονής στα ιατρεία παραπομπής για περεταίρω αξιολόγηση από ειδικό ήταν 47,00 λεπτά (SD ± 39,87, IQR 0-379), με τους μεγαλύτερους χρόνους να καταγράφονται στο Νευρολογικό (Μέσος όρος 105,00, SD ± 83,71, IQR 42-200 λεπτά ) και στο Παθολογικό ιατρείο (Μέσος όρος 78.08 SD ± 59,66, IQR 0-379 λεπτά ). Η συνολική διάρκεια παραμονής στο ΤΕΠ για ασθενείς που εξήλθαν ήταν 2,17 (SD ± 2,23, IQR 0,0-20,3) ώρες και για τους ασθενείς που εισήχθησαν για νοσηλεία 2,28 (SD ± 214, IQR 0,0-13,24) ώρες Τους μεγαλύτερους παραμονής παρουσίασαν το Νευρολογικό (μέση διάρκεια 4,10 ώρες), το Παθολογικό (μέση διάρκεια 4,00 ώρες) και το Καρδιολογικό (μέση διάρκεια 3,15 ώρες) . Οι περιπτώσεις υψηλής οξύτητας (ESI 1 και 2) αντιστοιχούσαν στο 8,42% των περιπτώσεων. Το 45,5 % των ασθενών αντιστοιχούσαν σε επίπεδα μέσης βαρύτητας (ESI 3) το 31,47% ήταν χαμηλής βαρύτητας (ESI 4) και το 14.54% δεν είχαν επείγον πρόβλημα υγείας (ESI 5).
Το 17,8% (850 ασθενείς), των προσερχομένων στο ΤΕΠ εισήχθησαν στα Νοσηλευτικά τμήματα του νοσοκομείου, συμπεριλαμβανομένης και της Μονάδας Βραχείας Νοσηλείας του ΤΕΠ. Το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών, 30,6%, εισήχθησαν στα τμήματα του Παθολογικού τομέα. Στην Μονάδα Βραχείας Νοσηλείας του ΤΕΠ εισήχθη το 4,2% του συνόλου των επισκέψεων στο ΤΕΠ και το 24,2%, του συνόλου των εισαγωγών από το ΤΕΠ. Το 52,2% των ασθενών της ΜΒΝ τελικά εισήχθη στις κλινικές και το 47,8% πήρε εξιτήριο απ’ αυτήν. Το 11,76% επί του συνόλου των επισκέψεων στο ΤΕΠ, προσήλθε με ασθενοφόρο. Τo 76%, αφορούσαν ασθενείς με Παθολογικές καταστάσεις και το 24% ασθενείς με τραύμα. Tα επίπεδα βαρύτητας αυτών των ασθενών ήταν ESI 1, 5,7% , ESI 2, 64,2% και ESI 3, 30.1%. Ο μέσος χρόνος παράδοσης των ασθενών με ασθενοφόρο στα ιατρεία υποδοχής ήταν 1,05 λεπτά ,(SD ± 1,55, IQR 0,2-2,4) , και ο μέσος χρόνος αναμονής για εξέταση ήταν 10,35 λεπτά ,(SD ± 13,4, IQR 0,0-90,0).
Το 2,6% των ασθενών έφυγαν από το ΤΕΠ χωρίς ιατρική αξιολόγηση (LWBS), και άλλο ένα 2,5% των ασθενών, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η εκτίμηση τους (LAMA). Ο μέσος χρόνος πριν από την αναχώρηση των ασθενών με LWBS ήταν 49,74 λεπτά (SD ± 30,55, IQR 4,0-155,0) , ενώ η μέση διάρκεια παραμονής των ασθενών που έφυγαν με ατελή εκτίμηση (LAMA) ήταν 160,55 λεπτά (SD ± 132,89, IQR 15,0-736,0) .
To 0,54% (26 ασθενείς) υποβλήθηκε σε μηχανικό αερισμό, το 0,36% σε επεμβατικό και το 0,19% σε μη επεμβατικό (ΜΕΜΑ). Η θνητότητα 24ωρου στους ασθενείς αυτούς ήταν 19,23%. Ο μέσος χρόνος παραμονής στους ασθενείς υπό επεμβατικό αερισμό ήταν 2,04 ώρες (SD ± 2,20, IQR 0,55-8,50) και στους ασθενείς υπό μη επεμβατικό αερισμό 2,08 ώρες (SD ± 2,11, IQR 0,55-4,10). Συνολικά διενεργήθηκαν 34,626 εργαστηριακές εξετάσεις (7,25 εξετάσεις ανά ασθενή στο ιατρείο υποδοχής και 11,5 εξετάσεις ανά ασθενή στο ιατρείο 1ης παραπομπής) 3,339 απεικονιστικές εξετάσεις (X-rays, USs, CTs, Scans), που αντιστοιχούν σε 0,7 εξετάσεις ανά ασθενή. και 3,039 νοσηλευτικές παρεμβάσεις, στο 63,64% των ασθενών. Συμπεράσματα Οι επισκέψεις στο ΤΕΠ ΠαΓΝΗ είναι δυσανάλογα πολλές για τον πληθυσμό που καλύπτει, την χωροταξική και την λειτουργική ικανότητα του. Οι ασθενείς με χαμηλή βαρύτητα αποτελούν σημαντικό ποσοστό των επισκέψεων, και ο αριθμός των εξετάσεων / ασθενή κρίνεται υψηλός.
Οι ασθενείς αυτοί θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε δομές ΠΦΥ ή στο ιατρείο Fast Track του ΤΕΠ. Λόγω του μεγάλου αριθμού των προσερχομένων ασθενών οι χρόνοι αναμονής για εξέταση στα ιατρεία υποδοχής και οι χρόνοι παραμονής στο ΤΕΠ είναι στην πλειοψηφία τους παρατεταμένοι.
Ο συνωστισμός στο ΤΕΠ οφείλεται κυρίως στις αυξημένες εισροές ασθενών και στην βραδεία απορρόφηση των εισαγωγών στις κλινικές αλλά σε κάποιο βαθμό σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του ΤΕΠ. Ο ρόλος της ΜΒΝ του ΤΕΠ είναι βασικής σημασίας και πρέπει να ενισχυθεί.
Χρειάζεται να ληφθούν διορθωτικές ενέργειες, σε πολλαπλά επίπεδα, από την χωροταξία και τη λειτουργική δομή του τμήματος έως την αναθεώρηση βασικών διεργασιών σε όλα τα στάδια διαχείρισης των ασθενών από την είσοδο έως την έξοδο ή εισαγωγή τους στο νοσοκομείο.
Παράλληλα πρέπει να ληφθούν τα ανάλογα θεσμικά και διοικητικά μέτρα σε όλα τα επίπεδα παροχής υπηρεσιών υγείας για την άμβλυνση του προβλήματος και την αποτελεσματικότητα της φροντίδας.
|
Αναζήτηση
