Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Αναζήτηση  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Εντολή Αναζήτησης : Συγγραφέας="Σαμώνης"  Και Συγγραφέας="Γεώργιος"

Τρέχουσα Εγγραφή: 11 από 84

Πίσω στα Αποτελέσματα Προηγούμενη σελίδα
Επόμενη σελίδα
Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου 000414886
Τίτλος Απομόνωση και λέπρα στην Ελλάδα του 20ου αιώνα
Άλλος τίτλος Isolation and leprosy in Greece in 20th century
Συγγραφέας Δεμίρης, Νικόλαος
Σύμβουλος διατριβής Γαλανάκης, Εμμανουήλ
Σαμώνης, Γεώργιος
Ζέη, Ελευθερία
Περίληψη Η νόσος του Hansen, πιο γνωστή στην ιστορία ως λέπρα, είναι μια χρόνια κοκκιωματώδης νόσος που προσβάλλει το δέρμα, το νευρικό ιστό, τους βλεννογόνους και τους οφθαλμούς. Σήμερα, είναι γνωστό ότι αιτία της νόσου είναι το Mycobacterium leprae και ότι για την μετάδοσή του απαιτείται μακροχρόνια επαφή με τις ρινικές και αναπνευστικές εκκρίσεις μολυσμένου αθεράπευτου ατόμου. Αν και οι πρώτες εστίες λέπρας καταγράφονται νωρίς στην αρχαία ιστορία στις περιοχές της Ινδίας και της Κίνας, η αναγνώριση του μυκοβακτηριδίου ως η αιτία της νόσου καθυστέρησε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, οπότε και ανακαλύφθηκε από τον G.A. Hansen. Η είσοδος της λέπρας στον ελλαδικό χώρο υποστηρίζεται ότι έγινε τον 4ο αιώνα πΧ., όταν τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου καθώς επιστρέφουν από την Ασία φέρουν μαζί τους και τη νόσο. Η ασθένεια την περίοδο εκείνη ήταν γνωστή υπό τον ελληνικό όρο «ελεφαντίασις». Λόγω της φύσης της ασθένειας και των δυσμορφιών που προκαλεί από νωρίς είχε συνδεθεί με μια θεοκρατική αντίληψη περί αμαρτίας και τη θεωρία του μιάσματος. Κατά τον Μεσαίωνα η λέπρα άνθισε στην Ευρώπη και οι λεπροί εξακολουθούσαν να θεωρούνται αμαρτωλοί και κοινωνικά ανήθικοι. Η εκκλησία ίδρυσε τα πρώτα λεπροκομεία που λειτουργούσαν περισσότερο ως χώροι φιλοξενίας των αμαρτωλών παρά ως χώροι παροχής ιατρικής φροντίδας. Η εμφάνιση της λέπρας στην Ευρώπη στις αρχές του Μεσαίωνα ταυτίστηκε με ένα συνδυασμό επιστημονικών αντιλήψεων μαζί με διατροφικές συνήθειες και με τις πολιτισμικές πρακτικές των φτωχών κυρίως κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού. Προοδευτικά από τον 19ο αιώνα και μετά την ανακάλυψη του μυκοβακτηριδίου από τον Hansen, το 1873, η νόσος αρχίζει να αντιμετωπίζεται ως ιατρικό ζήτημα. Η Νορβηγία που γνωρίζει μεγάλο πρόβλημα εκείνη την περίοδο αντιμετωπίζει τη νόσο με την εφαρμογή ενός παλαιού μέτρου, αυτού της απομόνωσης των ασθενών σε λεπροκομεία. Η επιτυχία αυτού του μέτρου οδηγεί στην πραγματοποίηση του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Λέπρας το 1897 στο Βερολίνο και στην έκδοση συστάσεων για υποχρεωτική απομόνωση των ασθενών σε λεπροκομεία ως μέτρο αντιμετώπισης της νόσου. Μεθοδολογία Η παρούσα μελέτη εντάσσεται κυρίως στο γνωστικό πεδίο του τομέα της ιστορίας της ιατρικής. Μεθοδολογικά έχει το χαρακτήρα ανασκόπησης της βιβλιογραφίας σχετικά με τη νόσο του Hansen και την απομόνωση ως μέτρο πρόληψης της νόσου καθώς και τις άλλες ιατρικές πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα. Για την ανεύρεση της αναγκαίας βιβλιογραφίας έγινε αναζήτηση τόσο σε ηλεκτρονικές ιστοσελίδες, όσο και σε αρχεία μεγάλων βιβλιοθηκών. Επίσης, σημαντικό μέρος της εργασίας βασίζεται σε αρχειακό υλικό της υπό μελέτη εποχής. Αποτελέσματα Στην Ελλάδα η νόσος τον 19ο και 20ο αιώνα δραστηριοποιήθηκε κυρίως στη γεωγραφική περιοχή της Κρήτης. Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα η Κρήτη βρίσκονταν υπό Οθωμανική κατοχή. Η νόσος αντιμετωπίζονταν ως κληρονομικής αιτιολογίας και οι ασθενείς απομονώνονταν με τις οικογένειες τους σε περιοχές εκτός των τειχών των πόλεων , τα «Μεσκηνοχώρια», προς αποφυγή της επιμειξίας με τον υγιή πληθυσμό. Στις αρχές του 20ου αιώνα και ενώ επικρατούσε διχογνωμία στον επιστημονικό κόσμο σχετικά με την κληρονομικότητα ή τη μολυσματική μετάδοση της λέπρας αποφασίζεται η υποχρεωτική απομόνωση των χανσενικών σε λεπροκομεία. Το μέτρο της απομόνωσης αποτελούσε κοινή πρακτική για την αντιμετώπιση λοιμωδών παραγόντων από τους μέσους χρόνους κατά την περίοδο της επιδημίας της πανώλης στην Ευρώπη. Τρία μεγάλα λεπροκομεία ιδρύονται στην Ελλάδα: της Σπιναλόγκας, της Χίου και της Σάμου. Την ίδρυση και λειτουργία των λεπροκομείων διέπουν κανόνες αυστηρού αποκλεισμού των ασθενών από την κοινωνία, απαγόρευσης της επαφής με υγιείς, απολύμανσης όλων των αντικειμένων που εξέρχονται από τα λεπροκομεία και αυστηρής δίαιτας. Η παροχή ιατρικής φροντίδας και η χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων σε αυτά είναι περιορισμένη. Οι πρώτες προσπάθειες ιατρικοποίησης των λεπροκομείων συντελούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1920, οπότε και εισάγονται οι πρώτες υποσχόμενες θεραπείες με έλαιο ινδοκάρπου και των αιθυλικών εστέρων του ελαίου. Οι σουλφόνες που αποτελούν την οριστική και αποτελεσματική θεραπεία της νόσου ανακαλύπτονται τη δεκαετία του 1940 από το δόκτωρ Faget, όμως μεσολαβούν περίπου 20 χρόνια από την αρχική χρήση τους για να πειστεί ο ιατρικός κόσμος σχετικά με την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και να ληφθεί η απόφαση παύσης της λειτουργίας των λεπροκομείων. Οι εναπομείναντες ασθενείς με μεταδοτική μορφή νόσου μεταφέρονται στον Αντιλεπρικό Σταθμό Αθηνών, που λειτουργούσε ήδη ως θεραπευτήριο από το 1929. Συζήτηση Το μέτρο της απομόνωσης και της καραντίνας ως τρόποι αντιμετώπισης λοιμωδών νοσημάτων εφαρμόστηκε πολλές φορές από την ιατρική κοινότητα. Οι διαφωνίες μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τον βαθμό μεταδοτικότητας και την κληρονομικότητα της νόσου, η απουσία αποτελεσματικής θεραπείας ενάντια στην ασθένεια, οι προκαταλήψεις σχετικά με τη νόσο που υπήρξαν βαθιά χαραγμένες στο κοινωνικό ασυνείδητο και οι διεθνείς οδηγίες σχετικά με την υποχρεωτική απομόνωση των ασθενών ευνόησαν την εφαρμογή του μέτρου της απομόνωσης στα λεπροκομεία σε αυστηρότερη μορφή από εκείνη που είχε εφαρμοστεί μέχρι τότε για άλλα λοιμώδη αίτια. Η πολυχημειοθεραπεία με δαψόνη-ριφαμπικίνη-κλοφαζιμίνη για τα ανθεκτικά στελέχη του μυκοβακτηριδίου, η κατάργηση των λεπροκομείων, η αστικοποίηση της χώρας και το μοντέλο της πυρηνικής οικογένειας οδήγησαν στη σταδιακή εξάλειψη της νόσου από τον ελληνικό χώρο. Προοδευτικά και ο κοινωνικός στιγματισμός εξασθένισε. Συμπέρασμα Τελικά το μέτρο της απομόνωσης όπως εφαρμόστηκε στην περίπτωση της λέπρας στην Ελλάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί από ορισμένους ως επιτυχημένη προσπάθεια στην αντιμετώπιση της νόσου μιας και οδήγησε στη σταδιακή μείωση του αριθμού των ασθενών και από άλλους ως αποτυχία αφού μόνο όταν εφαρμόστηκε η κατάλληλη θεραπεία η νόσος άρχισε να εξαλείφεται. Αναμφίβολα η απομόνωση των χανσενικών στα λεπροκομεία με τον πλήρη αποκλεισμό τους από την κοινωνία μετέτρεψε τα λεπροκομεία σε ιδρύματα εγκλεισμού και οδήγησε τους ασθενείς σε κοινωνικό στιγματισμό που διήρκησε χρόνια μετά την «απελευθέρωσή» τους από αυτά. Παράλληλα, όμως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και η προσφορά του μέτρου της καραντίνας σε ασθένειες στις οποίες υπάρχουν επιστημονικά κενά. Σήμερα, στην Ελλάδα δεν καταγράφονται νέα κρούσματα νόσου. Η ασθένεια θεωρείται τροπική και το 95% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αναπτύξει φυσική ανοσία σε αυτή.
Φυσική περιγραφή 60 σ. : πίν. σχήμ. ; 30 εκ.
Γλώσσα Ελληνικά
Θέμα Crete
Hansen's disease
Leprosaria
Spinalonga
Απομόνωση
Εγκλεισμός
Ελλάδα
Λεπροκομείο
Νόσος του Hansen
Σπιναλόγκα
Ημερομηνία έκδοσης 2018-03-28
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Ιατρική Σχολή--Τμήμα Ιατρικής--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
  Τύπος Εργασίας--Μεταπτυχιακές εργασίες ειδίκευσης
Μόνιμη Σύνδεση https://elocus.lib.uoc.gr//dlib/d/f/3/metadata-dlib-1523620196-353719-18129.tkl Bookmark and Share
Εμφανίσεις 1729

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 91