Περίληψη |
H παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2 αποτελούν μείζονα υγειονομική απειλή
για με αυξανόμενο επιπολασμό που πλήττει τις παραγωγικές ηλικίες. Μέχρι
στιγμής, δεν υπάρχει αιτιολογική θεραπευτική προσέγγιση στην καθημερινή κλινική
πράξη. Τα φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία χορηγούνται καθημερινά και δια
βίου, στοχεύουν στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα παρεμβαίνοντας
στους μηχανισμούς σύνθεσης, κυτταρικής πρόσληψης και απέκκρισης της
γλυκόζης. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης που προκαλούν τις σοβαρές
καρδιαγγειακές επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2, φαίνεται να είναι το τελικό
αποτέλεσμα ενός μέχρι στιγμής ανεξιχνίαστου παθογενετικού μηχανισμού.
Εντούτοις, αξιοσημείωτη πρόοδος έχει σημειωθεί για την κατανόηση της
παθογένεσης της αντίστασης στην ινσουλίνη, καθώς αυτό προ-απαιτείται για την
ανάπτυξη αποτελεσματικών και μόνιμων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Η ομάδας μας έδειξε πρόσφατα ότι η καταστολή της de novo σύνθεσης
λιπαρών οξέων με τη γενετική απαλοιφή του ενζυμικού συμπλέγματος συνθάση των
λιπαρών οξέων (FASN) στον λευκό λιπώδη ιστό, προκαλεί τη μετατροπή του σε
φαιό, βελτίωση της προσαρμογής στο κρύο και του συστηματικού μεταβολισμού.
Επιπροσθέτως, λευκό λίπος στο οποίο έχει εκλεκτικά απαλειφθεί το γονίδιο FASN
όταν μεταμοσχεύθηκε σε μεταβολικά υγιή, αγρίου τύπου ποντίκια που τρέφονταν
με κανονική διατροφή, είχε θετικό αποτέλεσμα στην ομοιόσταση της
9
γλυκόζης.
Παράλληλα με τη διερεύνηση του ρόλου του μονοπατιού της de novo
λιπογένεσης και του μεταβολισμού της γλυκόζης στο εργαστήριό μας, καταβάλουμε
σημαντικές προσπάθειες να αναπτύξουμε καινοτόμες θεραπείες για τον διαβήτη
στοχεύοντας στα λιποκύτταρα in vivo και in vitro. Σε αυτό το πλαίσιο, αναπτύξαμε
μία ισχυρή τεχνολογία για απαλοιφή γονιδίων αξιοποιώντας την τεχνολογία
CRISPR/Cas9 για την επεξεργασία γονιδιώματος, τα CRISPR σωματίδια
ενδοκυττάριας μεταφοράς (CriPs), που αποτελούνται από Cas9 ενδονουκλεάση,
sgRNA και το αμφιπαθητικό πεπτίδιο Endoporter. Το πλεονέκτημα των CriPs
έγκειται στη δυνατότητά τους να χορηγούνται συστηματικά in vivo, ή σε κυτταρικές
καλλιέργειες ex vivo και να προκαλούν τη διαγραφή γονιδίων με ένα απλό σύστημα
χωρίς την συμμετοχή ιών και πλασμιδίων. Αυτό το σύστημα δεν προορίζεται για
συγκεκριμένο κυτταρικό τύπο, κι επομένως, είναι εφικτό να εισαγάγουμε
αποτελεσματικά την Cas9 ενδονουκλεάση και οδηγό – RNA σε διαφόρων τύπων
κύτταρα όπως μακροφάγα και πρόδρομα προ-λιποκύτταρα, για να διαγράψουμε ένα
γονίδιο-στόχο χωρίς τις παρενέργειες της μεσολαβούμενης από πλασμίδια ή ιούς
έκφρασης Cas9 και sgRNA μέσα στα κύτταρα. Εδώ, παρουσιάζονται αποτελέσματα
που δείχνουν σημαντική μείωση της FASN σε επίπεδο πρωτεΐνης κατόπιν
εφαρμογής CriPs με sgRNA που στοχεύει το γονίδιο FASN σε απομονωμένα
πρόδρομα λιποκύτταρα. Σε αυτά τα πειράματα, σημειώθηκε μέχρι 50% απώλεια της
10
πρωτεϊνης FASN.
Ο στόχος αυτής της ερευνητικής εργασίας είναι να αξιοποιήσει τα νέα
δεδομένα για την καταστολή της de novo λιπογένεσης που βελτιώνει την ανοχή στη
γλυκόζη με τη διαθέσιμη τεχνολογία των CriPs, για την ανάπτυξη μίας νέας
θεραπευτικής προσέγγισης για τον διαβήτη τύπου 2 με αξιοσημείωτα κλινικά
αποτελέσματα. Τα απαιτούμενα βήματα για την επίτευξη αυτού του στόχου
περιλαμβάνουν τη βελτιστοποίηση των CriPs στη διαγραφή γονιδίων στα πρόδρομα
ώριμα λιποκύτταρα για την απαλοιφή της FASN σε αυτά, και ακολούθως τη
μεταμόσχευσή τους πίσω σε ποντίκια, ώστε να βελτιώσουμε την ομοιόσταση της
γλυκόζης και να αναστρέψουμε την αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα αποτελέσματα
που παρουσιάζονται εδώ δείχνουν επιτυχή μεταμόσχευση φαιού λιπώδους ιστού ή
αθανατοποιημένων φαιών λιποκυττάρων στο σπλαχνικό λίπος ποντικών-ξενιστών
για να επιτευχθεί βελτίωση της ανοχής στη γλυκόζη. Αν είναι επιτυχές αυτό, θα
θεμελίωνε μία υποσχόμενη και μακροπρόθεσμη θεραπεία για τη βελτίωση της
ενεργειακής ομοιόστασης στους ασθενείς με τύπου 2 διαβήτη.
|