E-Locus - Ιδρυματικό Καταθετήριο Πανεπιστημίου Κρήτης

Αρχική Αναζήτηση

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Εντολή Αναζήτησης : Συγγραφέας="Νικολακάκης" Και Συγγραφέας="Γεώργιος"

Τρέχουσα Εγγραφή: 2 από 4

[Προσθήκη στο καλάθι]

Κωδικός Πόρου

000417883

Τίτλος

Το σώμα της αγιορειτικής προσευχής

Άλλος τίτλος

The body of Mount Athos prayer

Συγγραφέας

Τσαντηράκης, Γεώργιος

Σύμβουλος διατριβής

Γκούνης, Κωνσταντίνος

Μέλος κριτικής επιτροπής

Τσαντηρόπουλος, Άρης
Νικολακάκης, Γεώργιος

Περίληψη

Η παρούσα εργασία είναι μια εθνογραφική μελέτη στη μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους με αντικείμενο την πρακτική της νοεράς προσευχής. Η μελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους συγκροτείται το σώμα, υπάρχει και μεταμορφώνεται στο πλαίσιο της κοινοτικής συνύπαρξης, όπως αυτή κατασκευάζεται σε έναν ιερό τόπο. Παράλληλα, φιλοδοξεί μέσω της νοεράς προσευχής να καταδείξει πτυχές της σχέσης ανάμεσα στην πνευματικότητα και τη σωματικότητα. Η επιτόπια εθνογραφική έρευνα απαρτίστηκε από τρία ταξίδια συνολικής διάρκειας περίπου 3,5 μηνών στη διάρκεια ενός έτους. Στη διάρκειά της ακολούθησα μια πορεία μύησης στον κόσμο του Όρους και στην πρακτική της νοεράς προσευχής με κύρια ερευνητικά ερωτήματα: πως κατανοούμε τη νοερά προσευχή μέσα από τη διαδικασία της μύησης; ποιες είναι οι όψεις της ενσωμάτωσής της; από που αντλεί τη δραστικότητά της; Η μεθοδολογία με την οποία προσέγγισα το αντικείμενο ήταν η επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση, η οποία διεξήχθη σύμφωνα με τις βασικές αρχές που θέτουν οι Marcus and Fischer και ο Clifford Geertz. Από αυτήν την εθνογραφική περιγραφή/μεταγγραφή του ιερού τόπου, δεν μένει έξω ο ερευνητής και οι ιδιαίτερες συνθήκες της συνάντησής του με τους κατοίκους του. Στη συνάντηση αυτή, η πρωτοκαθεδρία του λόγου και της όρασης έδωσαν τη θέση τους στις αισθήσεις, καθώς οι κώδικες για την κατανόηση της προσευχής ήταν άμεσα συνυφασμένοι με τη σωματική εμπειρία. Το Όρος ως τόπος χαρακτηρίζεται από τη συνθήκη της ησυχίας και της υπακοής. Η συνθήκη της ησυχίας βασίζεται στην έννοια του μυστικού. Η μυστικότητα διαπερνά κάθε πτυχή του αγιορείτικου βίου και στην έννοια αυτή εδραιώνεται το Όρος ως τόπος που είναι διαχωρισμένος, δηλαδή αποκλειστικός και αποκλεισμένος ανδρικός χώρος. Εκεί, οι άνδρες πηγαίνουν για να αφήσουν - εκμυστηρευτούν τα μυστικά τους στους πατέρες της εκκλησίας και αυτά τα μυστικά να φυλαχτούν, να κρυφτούν και την ίδια στιγμή να εξοστρακισθούν από την κανονικότητα. Η συνθήκη της ησυχίας κατασκευάζει μια πραγματικότητα αποφατικά, δηλαδή διαμέσου της απουσίας. Η υπακοή σχετίζεται με την τάξη του Όρους και αποτελεί το βασικό μοτίβο των κοινωνικών σχέσεων. Η τάξη εμφανίζεται ως ακρογωνιαίος λίθος στη σύσταση της κοινότητας και παρέχει το πλαίσιο εντός της οποίας πλάθονται οι σχέσεις. Η υπακοή ως μοτίβο της συμπεριφοράς των μοναχών βασίζεται στο σχήμα της “παράδοσης και της παραλαβής” που διέπει ολόκληρη τη συλλογική συνύπαρξη του Όρους. Η παράδοση και η παραλαβή συνδέει τη μια γένια με την επόμενη και τα μέλη της κοινότητας αντιλαμβάνονται αυτή τη διαδικασία ως αναγκαίο καθήκον τους για τη διαιώνιση του ιερού που φυλάσσεται εντός της κοινότητας. Οι αγιορείτες σχηματίζουν μια κοινότητα πίστης και ενδιαφέροντος. Δομικό στοιχείο στη συνέχιση και συνοχή του συλλογικού βίου της κοινότητας αποτελεί η πρακτική της νοεράς προσευχής, εξαιτίας της ιδιότητάς της να υπερ-καθορίζει τα νοήματα και να κατευθύνει τις κινήσεις του σώματος. Μέσω της πρακτικής της νοεράς προσευχής δημιουργείται στη συνείδηση του προσευχόμενου ένας τόπος, εντός του οποίου αναπτύσσεται η αίσθηση του ιερού. Η νοερά προσευχή συνυφαίνεται με ένα πλαίσιο βίου για να φτιάξει μια σχέση με τον εαυτό ώστε ο άνθρωπος να αισθανθεί το ιερό και να έρθει σε επαφή με το θείο.

Φυσική περιγραφή

103 σ. ; 30 εκ.

Γλώσσα

Ελληνικά

Θέμα

Anthropology of the senses

Body

Holy places

Mount Athos

Prayer

Sacred

Άγιο Όρος