Περίληψη |
Εισαγωγή: Οι κακώσεις του σκελετού αποτελούν το 10%-15% όλων των τραυμάτων στα
παιδιά. Οι κακώσεις της σπονδυλικής στήλης παρότι σπάνιες παρουσιάζουν υψηλότατο
ποσοστό θνητότητας σε σχέση με τις υπόλοιπες κακώσεις. Η αυχενική μοίρα είναι η
συχνότερα προσβαλλόμενη με θνητότητα από 16%-40% και νευρολογικά ελλείματα άνω
του 60%. Τα κριτήρια A.P.L.S. (Advanced Pediatric Life Support), N.E.X.U.S. (National
Emergency X-radiography Utilization Study και Canadian –C spine Rules (CC-R)/N.I.C.E.
(National Institute for health and Care Excellence) χρησιμοποιούνται ως οδηγός για λήψη
κλινικών αποφάσεων για την απεικόνιση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Οι
κακώσεις της πυέλου είναι σπάνιες και αποτελούν το 1-2% όλων των παιδιατρικών
κακώσεων. Λόγω της στενής γειτνίασης με άλλα σημαντικά όργανα και δομές μπορεί να
είναι απειλητικά για την ζωή. Η θνητότητα είναι 5-6,3% και συνδέεται με άλλες
συνυπάρχουσες κακώσεις (κρανιοεγκεφαλικές, ήπατος και σπληνός). Οι κακώσεις των
άκρων συμβαίνουν κυρίως μετά από πτώσεις, σε τροχαία ατυχήματα, κατά τις αθλητικές
δραστηριότητες ή ακόμα και σε περιπτώσεις κακοποίησης.
Σκοπός: Κύριος σκοπός της μελέτης είναι να μελετηθούν οι παιδιατρικοί και νέοι ασθενείς
που νοσηλεύτηκαν την τελευταία 7ετία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου λόγω
σοβαρής κάκωσης σπονδυλικής στήλης, τραυματισμού άκρων ή και πυέλου, μεμονωμένα ή
σε συνδυασμό, και να αξιολογηθούν σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα, μηχανισμό
κάκωσης, κλινικούς, και απεικονιστικούς δείκτες, καθώς και δείκτες έκβασης. Επιμέρους
στόχοι της μελέτης είναι: 1) Nα γίνει καταγραφή των κακώσεων της σπονδυλικής στήλης,
άκρων και πυέλου σε παιδιά και νέους και να γίνει συσχέτιση των κακώσεων αυτών με
άλλες συνοδές κακώσεις οργάνων καθώς και με τον μηχανισμό κάκωσης 2) να διερευνηθεί
η εκτίμηση των κριτηρίων A.P.L.S., N.E.X.U.S. και Canadian C.-spine Rules /Ν.I.C.E. για την
αναγκαιότητα διενέργειας απεικόνισης και παρέμβασης σε παιδιά και νέους που
νοσηλεύτηκαν για κακώσεις Σ.Σ καθώς και να γίνει συσχέτιση με δείκτες έκβασης
Μεθοδολογία: Πρόκειται για αναδρομική, μονοκεντρική μελέτη η οποία διεξήχθη στην
παιδοχειρουργική κλινική και Μ.Ε.Θ. Παίδων του ΠΑ.Γ.Ν.Η. Μελετήθηκαν παιδιατρικοί
ασθενείς με κακώσεις σπονδυλικής στήλης, πυέλου και άκρων οι οποίοι νοσηλεύτηκαν από
1/1/2014 έως και 31/12/2020. Τα κριτήρια εισαγωγής ασθενών στην παρούσα μελέτη ήταν
παιδιά ηλικίας έως 18 ετών με κακώσεις σπονδυλικής στήλης, πυέλου και άκρων με
παρουσία συνοδών κακώσεων (κρανιοεγκεφαλικές, κοιλίας, θώρακος). Καταγράφηκαν τα
επιδημιολογικά δεδομένα, η διάρκεια νοσηλείας, η έκβαση, οι συνοδές κακώσεις και η
συσχέτιση των κριτηρίων A.P.L.S., N.E.X.U.S. και CanadianC-spine Rules /N.I.C.E. για την
απεικόνιση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 823 ασθενείς, εκ των οποίων 582 (70.7%) ήταν αγόρια και
241 (29.3%) ήταν κορίτσια. Τα 784 (95.7%) νοσηλεύτηκαν στην Παιδοχειρουργική Κλινική,
και 36 (4.3%) στη ΜΕΘ Παίδων. Η μέση ηλικία ήταν 8±3.8 έτη και διέφερε σημαντικά
μεταξύ των δύο φύλων (αγόρια 8.4±3.9 vs. κορίτσια 7±3.7 έτη, p<0.001). Τα συχνότερα είδη
κάκωσης ήταν οι πτώσεις (55.9%) και τα τροχαία ατυχήματα (28.7%). Πρωτόκολλο μαζικής
μετάγγισης ενεργοποιήθηκε σε 6 ασθενείς (1%), ενώ συνοδός κρανιοεγκεφαλική κάκωση
διαπιστώθηκε σε 337 (40.9%) παιδιά, συντηρητική αντιμετώπιση στο 95.5%.Η διάρκεια
νοσηλείας στο Νοσοκομείο ήταν 2 ημέρες (IQR 1-4). Στη Μ.Ε.Θ.Π. νοσηλεύτηκαν κυρίως
παιδιά θύματα τροχαίων ατυχημάτων, πτώσεις από μεγάλο ύψος και πολυτραυματίες όλων
των αιτιολογιών (p<0.001). H διάρκεια νοσηλείας στη ΜΕΘΠ ήταν 8 ημέρες (IQR 4-11). Στο
σύνολό τους, 2 (0.2%) παιδιά απεβίωσαν, 12 (1.5%) είχαν άμεσα νευρολογικό έλλειμμα, ενώ
98.3% (Ν=809) εμφάνισε πλήρη ίαση ή βελτίωση. Τα είδη των κακώσεων της πυέλου ήταν
ήπια, ακινητοποίηση συνέβη σε 43 (5.2%) περιπτώσεις, και απεικόνιση έγινε σε 170 (20.6%)
ασθενείς (17.4% ακτινογραφίες, 3.3% CT). Τα ακτινολογικά ευρήματα αφορούσαν κυρίως
κατάγματα πυέλου που αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά. Οι κακώσεις άνω άκρων ήταν 446
(56.5%), 45,3% αντιμετωπίστηκε χειρουργικά, και κάτω άκρων 330 (40,1%), 36%
αντιμετωπίστηκε χειρουργικά. Αναφέρονται συνολικά 272 κακώσεις Σ.Σ., οι οποίες αφορούν
την Α.Μ.Σ.Σ. (Ν=86, 31.6%), Θ.Μ.Σ.Σ. (Ν=22, 12.1%), Ο.Μ.Σ.Σ. (Ν=9, 3.3%), Ιεροκοκκυγική Σ.Σ.
(Ν=1, 0.4%) και συνδυασμό (Ν=143, 52.6%). Οι απεικονιστικές εξετάσεις ΣΣ που
διενεργήθηκαν συμφωνούσαν με τα κριτήρια κατά APLS στο 80.1%, χωρίς να επηρεάζεται
αυτό από την ηλικιακή κατανομή ή το είδος τραυματισμού, σε αντίθεση με τα κριτήρια NICE
που το ποσοστό συμφωνίας ανήλθε στο 63,6%. Οι απεικονιστικές εξετάσεις Α.Μ.Σ.Σ. που
διενεργήθηκαν συμφωνούσαν με τα κριτήρια κατά A.P.L.S. στο 88.9%, χωρίς να επηρεάζεται
αυτό από την ηλικιακή κατανομή ή το είδος τραυματισμού, σε αντίθεση με τα κριτήρια
N.E.X.U.S .που το ποσοστό συμφωνίας ανήλθε στο 66,5%.
1. Συμπεράσματα: Η πλειοψηφία των παιδιών με τραυματικές κακώσεις σκελετού
που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο ήταν αγόρια, αφορούσε κατάγματα άνω και
κάτω άκρων, και είχε πολύ καλή κλινική έκβαση. Στη ΜΕΘΠ νοσηλεύτηκαν παιδιά
και έφηβοι με μεγάλης βαρύτητας κακώσεις και συνοδές κακώσεις άλλων οργάνων,
είχαν μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας και αυξημένη θνητότητα. Οι κακώσεις της
σπονδυλικής στήλης ήταν σχετικά σπάνιες και μικρής βαρύτητας. Τα κριτήρια
απεικόνισης της σπονδυλικής στήλης και της αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης
κατά APLS εμφάνισαν καλύτερη συμφωνία και δείκτη συμμόρφωση έναντι των
κριτηρίων κατά NICE και NEXUS αντίστοιχα. Τα απολύτως προσαρμοσμένα κριτήρια
απεικόνισης ΣΣ και ΑΜΣΣ στα παιδιά είναι του APLS και έχουν καλύτερο δείκτη
συμμόρφωσης, με αποτέλεσμα να μην διαλάθουν βλάβες που μπορεί να
επηρεάσουν την έκβαση και ταυτόχρονα αποφεύγονται καταχρηστικές
απεικονίσεις.
|