Your browser does not support JavaScript!

Αρχική    Αναζήτηση  

Αποτελέσματα - Λεπτομέρειες

Εντολή Αναζήτησης : Συγγραφέας="Ζούρος"  Και Συγγραφέας="Ελευθέριος"

Τρέχουσα Εγγραφή: 6 από 8

Πίσω στα Αποτελέσματα Προηγούμενη σελίδα
Επόμενη σελίδα
Προσθήκη στο καλάθι
[Προσθήκη στο καλάθι]
Κωδικός Πόρου uch.biology.phd//2002kasapidis
Τίτλος Μελέτη της Φυλογεωγραφίας του Mediodactylus kotschyi (Sauria: Gekkonidae) στο αρχιπέλαγος του Αιγαίου και τις γειτονικές περιοχές
Άλλος τίτλος Study of the phylogeography of Mediodactylus kotschyi (Sauria: Gekkonidae) in the Aegean archipelago and the adjacent mainland
Συγγραφέας Κασαπίδης, Παναγιώτης
Σύμβουλος διατριβής Ζούρος, Ελευθέριος
Περίληψη Το αρχιπέλαγος του Αιγαίου, είναι ένας χώρος με πολύπλοκη γεωλογική ιστορία, μεγάλη βιοποικιλότητα, όπου συντελούνται έντονες εξελικτικές διεργασίες, αλλά όμως είχε ελάχιστα προσελκύσει το ενδιαφέρον των εξελικτικών βιολόγων. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αποκάλυψη των φυλογεωγραφικών προτύπων της σαύρας Mediodactylus kotschyi και η συσχέτισή τους με την παλαιογεωγραφική ιστορία της περιοχής του Αιγαίου. Το M. kotschyi θεωρήθηκε ιδανικός οργανισμός για τέτοιου είδους μελέτη επειδή παρουσιάζει ευρεία εξάπλωση στα νησιά του Αιγαίου και τις γειτονικές ηπειρωτικές στεριές και επιπλέον εμφανίζει μεγάλη μορφολογική διαφοροποίηση με τουλάχιστον 25 περιγραφέντα υποείδη. Για να διερευνηθεί η φυλογεωγραφία του είδους προσδιορίστηκε η νουκλεοτιδική αλληλουχία ενός τμήματος της πρώτης υπομονάδας του μιτοχονδριακού γονιδίου της κυτοχρωμικής οξειδάσης, από 105 άτομα που αντιπροσωπεύουν 43 διαφορετικούς πληθυσμούς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το M. kotschyi εμφανίζει έντονη γενετική διαφοροποίηση στα νησιά του Αιγαίου και τις γειτονικές περιοχές. Οι πληθυσμοί του χωρίζονται από πολύ μεγάλες γενετικές αποστάσεις, που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν το 30%. Οι διάφορες μέθοδοι φυλογενετικής ανάλυσης συγκλίνουν σε μια κοινή τοπολογία που περιλαμβάνει 10 κύριους μονοφυλετικούς κλάδους που στηρίζονται με τιμές bootstrap μεγαλύτερες από 90% και εμφανίζουν σαφή γεωγραφική δομή. Οι κλάδοι αυτοί είναι οι ακόλουθοι: 1. «Κλάδος Κρήτης»: Κρήτη και δορυφορικές νησίδες, 2. «Κλάδος Κάσου-Καρπάθου»: Περιλαμβάνει τους απλότυπους από Κάσο, Κάρπαθο και Πρασονήσι (μονοφυλετικός κλάδος) μαζί με τους απλότυπους από τα νησάκια ΒΔ της Καρπάθου, Σοφράνο, Τρία νησιά και Αστακίδα (μονοφυλετικός κλάδος), 3. «Κλάδος Κυκλάδων»: Κεντρικές και νότιες Κυκλάδες (Πάρος, Σέριφος, Μήλος, Αμοργός, Αστυπάλαια), 4. «Κλάδος Ηπειρωτικής Ελλάδας»: Περιλαμβάνει τους απλότυπους από Πελοπόννησο, Αίγινα και Τήνο («κλάδος Πελοποννήσου»), Βόρεια Ελλάδα και Σποράδες («κλάδος Β. Ελλάδας»), Κύθηρα, Αντικύθηρα («κλάδος Κυθήρων-Αντικυθήρων»), 5. «Κλάδος Β. Δωδεκανήσων», 6. «Κλάδος Γαύδου ? Καστελόριζου ? Akschehir», 7. «Κλάδος Κύπρου», 8. «Κλάδος Αδάνων», 9. «Κλάδος Ισραήλ», 10. «Κλάδος Σελεύκειας». Οι ομαδοποιήσεις των πληθυσμών, όπως αποτυπώνονται στους κύριους κλάδους του γονιδιακού δένδρου, αντιστοιχούν σε γνωστές βιογεωγραφικές περιοχές πολλών διαφορετικών ομάδων οργανισμών. Οι περιοχές αυτές είναι γνωστό από την παλαιογεωγραφία ότι διαχωρίστηκαν από θαλάσσια φράγματα σε διάφορες φάσεις από τη διάσπαση της ενιαίας ξηράς της Αιγαιίδας και η αλληλουχία αυτών των διαχωρισμών φαίνεται να ταιριάζει με τους αντίστοιχους διαχωρισμούς των κλάδων του γονιδιακού δένδρου του M. kotschyi. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι η διαφοροποίηση των πληθυσμών του είδους είναι αποτέλεσμα βικαριανισμού. Εντούτοις ανιχνεύθηκαν και κάποια πρότυπα (με εξέχον τη σύνδεση του κλάδου της Γαύδου με της Μ. Ασία) που μπορούν να αποδοθούν σε φαινόμενα διασποράς. Σχετικά με τη γενετική διαφοροποίηση σε ενδοπληθυσμιακό επίπεδο, υπάρχει θετική συσχέτιση με το μέγεθος του αντίστοιχου νησιού. Τα μικρά νησιά εμφανίζουν μηδενικό πολυμορφισμό, ενώ στα μεγάλα νησιά (Πελοπόννησος, Κύπρος) η μέγιστη γενετική διαφοροποίηση φθάνει στο 10%. Συνδυάζοντας τα μοριακά δεδομένα με μια γενική γνώση της σημερινής δημογραφικής δομής των πληθυσμών μπορούμε να υποθέσουμε ότι στα μεγάλα νησιά και στις ηπειρωτικές περιοχές οι πληθυσμοί του M. kotschyi εμφανίζουν ένα πρότυπο απομονωμένων δήμων με μικρή γενετική ροή, γεγονός που επιτρέπει τη διατήρηση παλαιά διαχωρισμένων μιτοχονδριακών απλοτύπων. Αντιθέτως, στα μικρά νησιά, ο μηδενικός πολυμορφισμός οφείλεται σε φαινόμενα γενετικής παρέκκλισης. Παρότι η βαθμονόμηση ενός μοριακού ρολογιού είναι μια δύσκολη και αμφιλεγόμενη υπόθεση, στη συγκεκριμένη περίπτωση, έδειξε καλή συμφωνία μεταξύ παλαιογεωγραφικών και μοριακών δεδομένων, αλλά και επέτρεψε να ελεγχθούν δύο διαφορετικά σενάρια σχετικά με τα γεγονότα που προκάλεσαν τους διαχωρισμούς των πληθυσμών του M. kotschyi. Το ένα σενάριο θεωρεί ότι η διαφοροποίηση των πληθυσμών του είδους ξεκίνησε με το χωρισμό της Κρήτης πριν περίπου 10 εκ. χρόνια στην πρώτη φάση του κατακερματισμού της Αιγαιίδας, ενώ το άλλο στα 5,3 εκ. χρόνια με το τέλος της κρίσης αλατότητας του Μεσσηνίου. Τελικά, θεωρήσαμε ότι τα μοριακά δεδομένα ταιριάζουν καλύτερα με την διαδοχή των παλαιογεωγραφικών γεγονότων που ακολούθησαν το χωρισμό της Κρήτης από την ενιαία στεριά της Αιγαιίδας πριν 10 εκ. χρόνια. Με βάση αυτή την παραδοχή, όλοι ο βασικοί διαχωρισμοί των κύριων κλάδων του δένδρου (οι οποίοι σχηματίζουν πολυτομία στο δενδρόγραμμα πλειοψηφικής συναποδοχής) τοποθετούνται μεταξύ 10 και 6 εκ. χρόνων, ενώ ο χωρισμός των κεντρικών ? νότιων Κυκλάδων από την Ηπειρωτική Ελλάδα και στη συνέχεια απομόνωση της Πελοποννήσου από Β. Ελλάδα και Κύθηρα-Αντικύθηρα, τοποθετείται στα 5-3 εκ χρόνια πριν (κατά το κατώτερο με μέσο Πλειόκαινο), ενώ ο χωρισμός της Καρπάθου από τη Ρόδο φαίνεται να συνέβη κατά τα τέλη Πλειοκαίνου ? αρχές Πλειστοκαίνου. Σε συγκρίσεις με μοριακά δεδομένα από άλλους οργανισμούς της περιοχής του Αιγαίου (Albinaria, Podarcis, Rana) που εμφανίζουν παρόμοια πρότυπα βικαριανιστικής διαφοροποίησης, φάνηκε ότι αντίστοιχοι φυλογεωγραφικοί διαχωρισμοί δεν έχουν προκληθεί πάντα από τα ίδια παλαιογεωγραφικά γεγονότα. Το γένος χερσαίων μαλακίων Albinaria παρουσιάζει παρόμοια ιστορία διαφοροποίησης στο χώρο του Αιγαίου με αυτή του M. kotschyi, με τον κατακερματισμό της Αιγαιίδας κατά το ανώτερο Μειόκαινο να προκαλεί τους κύριους φυλογεωγραφικούς διαχωρισμούς. Στην περίπτωση των βατράχων του γένους Rana και της σαύρας Podarcis erhardii και του παραφυλετικού προς αυτή είδους P. peloponnesiaca η διαφοροποίησή τους στο χώρο του Αιγαίου φαίνεται να ξεκίνησε με το τέλος της κρίσης αλατότητας του Μεσσηνίου. Η αντιστοιχία των κλάδων του γονιδιακού δένδρου με τα μορφολογικά υποείδη του M. kotschyi, έδειξε ότι γενικά υπάρχει μια καλή συμφωνία, αν και σε αρκετές περιπτώσεις κάποια υποείδη δεν είναι μονοφυλετικά. Η κατάταξη των υποειδών σε ομάδες υποειδών από τον Beutler (1981) φαίνεται να έχει πιο στέρεη φυλογενετική βάση. Πάντως είναι αναγκαία μια συνολική ταξινομική αναθεώρηση των σημερινών υποειδών με βάση τα μοριακά ευρήματα της παρούσας μελέτης. Συναφές, είναι και το ερώτημα του κατά πόσο κάποιοι πληθυσμοί του M. kotschyi μπορούν να χαρακτηριστούν ως χωριστά είδη εξαιτίας των πολύ μεγάλων γενετικών αποστάσεων που τους χωρίζουν και των αντίστοιχα μεγάλων χρόνων απομόνωσης. Οι γενετικές αποστάσεις με βάση το μιτοχονδριακό DNA δεν θεωρούνται ασφαλές κριτήριο για τον προσδιορισμό διαφορετικών ειδών. Χρειάζονται συνεπώς και άλλοι γενετικοί δείκτες, μορφολογικές μελέτες αλλά πιθανώς και πειραματικές διασταυρώσεις πριν καταλήξει κανείς να προσδιορίσει συγκεκριμένες φυλογενετικές ομάδες ως διαφορετικά είδη. Από την άποψη της γενετικής της διατήρησης (conservation genetics), οι κύριοι φυλογενετικοί κλάδοι του M. kotschyi ασφαλώς και συνιστούν εξελικτικά σημαντικές μονάδες (evolutionary significant units), κάποιες από τις οποίες πιθανώς χρειάζονται προστασία για τη διατήρησή τους, λόγω των μικρών και γεωγραφικά εντοπισμένων πληθυσμών τους (π.χ πληθυσμοί Κρήτης και δορυφορικών νησίδων). Στα πλαίσια αυτά πρέπει να ελεγχθεί κατά πόσο μια μελλοντική περαιτέρω εξάπλωση τoυ σαμιαμιδιού Tarentola mauritanica στον Ελλαδικό χώρο (του οποίου η παρουσία στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα ανθρωπόχωρης μεταφοράς) ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά ή και να οδηγήσει σε εξαφάνιση κάποιους από τους πληθυσμούς του M. kotschyi, μέσω ανταγωνισμού ή θήρευσης.
Γλώσσα Ελληνικά
Θέμα Φυλογεωγραφία; Αιγαίο; Νησιά; Μοριακό ρολόι; DNA, Μιτοχονδριακό (M+DNA)
Ημερομηνία έκδοσης 2002-02-04
Συλλογή   Σχολή/Τμήμα--Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών--Τμήμα Βιολογίας--Διδακτορικές διατριβές
  Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές
Μόνιμη Σύνδεση https://elocus.lib.uoc.gr//dlib/b/c/0/metadata-dlib-2002kasapidis.tkl Bookmark and Share
Εμφανίσεις 341

Ψηφιακά τεκμήρια
No preview available

Κατέβασμα Εγγράφου
Προβολή Εγγράφου
Εμφανίσεις : 19