Περίληψη |
Στα πλαίσια μελέτης μιας συνδυαστικής ακραιοφιλίας, η παρούσα εργασία με τη χρήση μιας
σειράς βιοχημικών και φυσικοχημικών αναλύσεων και φυσιολογικών/λειτουργικών προσεγγίσεων,
απέδειξε την ανθεκτικότητα ενός ιδιαίτερου οργανισμού, του λειχήνα, σε τρεις ακραίες καταστάσεις,
την απόλυτη και παρατεταμένη ξηρασία, την ακραία χαμηλή θερμοκρασία (-196oC) και την έλλειψη
οξυγόνου. Ο λειχήνας Pleurosticta acetabulum επανήλθε πλήρως μετά την έκθεσή του σε
παρατεταμένη ξηρασία. Η μετάβασή του σε ξηρή μορφή, όχι μόνο δεν τον καταπόνησε, αλλά το
βοήθησε να επιβιώσει δομικά και λειτουργικά όταν βρέθηκε στους -196oC και μάλιστα αποδείχθηκε,
με τεχνικές επαγωγικού φθορισμού – JIP-test και HPLC αναλύσεις του επιπέδου της εργοστερόλης,
ότι επιβίωσαν και οι δύο συμβιώτες του. Αντίθετα, η θερμοκρασία αυτή αποτέλεσε ισχυρή
καταπόνηση για το συμβιωτικό χλωροφύκος Trebouxia, χωρίς να καταρρεύσει ολοκληρωτικά, όταν
ο λειχήνας ήταν μεταβολικά ενεργός, αλλά ο μύκητας παρέμεινε ανέπαφος. Το χλωροφύκος μόνο
του, σε μη συμβιωτική κατάσταση, φάνηκε να μην επηρεάζεται δομικά και λειτουργικά από την
ξηρασία και την ακραία χαμηλή θερμοκρασία των -196oC, δείχνοντας ότι αποτελεί έναν εξίσου
ανθεκτικό οργανισμό σε ακραίες συνθήκες. Αυτό επιβεβαιώνει ότι η ανθεκτικότητα του λειχήνα δεν
είναι άμεσα λειτουργικό αποτέλεσμα της συμβίωσης του φωτοβιώτη με το μυκοβιώτη, σε αντίθεση
με τη μέχρι τώρα επικρατούσα αποδοχή, αλλά πρόκειται για δύο ανεξάρτητα ανθεκτικούς
οργανισμούς, που ενδεχομένως αυτή η ακραιοφιλία να αναπτύχθηκε στην πορεία της εξέλιξης μέσω
της συμβίωσής τους στο λειχήνα. Μετά την έκθεση του λειχήνα σε αυτές τις δύο ακραίες συνθήκες,
μεταφέρθηκε σε ανοξικό περιβάλλον, όπου παρέμεινε λειτουργικός, επανα-οργανώνοντας το
μεταβολισμό του και ιδιαίτερα το φωτοσυνθετικό του μηχανισμό, έτσι ώστε μέσω της
φωτοανεξάρτητης ζύμωσης (dark fermentation), που συνδέει το μονοπάτι βιοσύνθεσης των λιπαρών
οξέων με τη φωτοσυνθετική αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων, να παράγονται υψηλές ποσότητες
μοριακού Η2. Η έκθεση του λειχήνα σε απόλυτη ξηρασία και ταυτόχρονα σε ακραία χαμηλή
θερμοκρασία δεν επηρέασε ούτε στο ελάχιστο την ικανότητα του οργανισμού να παράγει μεγάλες
ποσότητες υδρογόνου, όταν βρέθηκε σε ανοξικές συνθήκες, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως
καύσιμο με μεγάλη απόδοση για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών. Η διεξοδική ανάλυση της
διαφοροποίησης του επιπέδου των λιπαρών και της σύστασής τους σε επιμέρους λιπαρά οξέα, καθώς
επίσης και του επιπέδου των σακχάρων σε όλους τους χειρισμούς, αποτέλεσε τη βάση συζήτησης για
την κατανόηση του μηχανισμού της ακραιόφιλης συμπεριφοράς του λειχήνα. Η πρωτοφανής
ανθεκτικότητα και λειτουργική πλαστικότητα αυτού του οργανισμού σε τρεις ακραίες καταστάσεις,
που προσομοιάζουν συνθήκες διαστήματος, σε συνδυασμό με τη φυσική ακινητοποίηση του
φωτοβιώτη στο μυκοβιώτη, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα των ακινητοποιημένων κυττάρων του χλωροφύκους και περιορίζοντας την ανάπτυξή τους, τον καθιστά
ιδανικό οργανισμό για διαστημικές αποστολές και αστροβιολογικές/ αστροβιοτεχνολογικές
εφαρμογές. Με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας, ανοίγει η συζήτηση όσον αφορά τη
θεωρία της πανσπερμίας και προτείνεται ο λειχήνας ως οργανισμός που, αφενός θα μπορούσε να
συνοδεύσει μια διαστημική αποστολή παρέχοντας ενέργεια με μηδενικό κόστος και αφετέρου θα
μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μια Αντίστροφη Υποβοηθούμενη Πανσπερμία μεταφέροντας τη ζωή
σε άλλα αστρικά συστήματα.
|