| Περίληψη |
Εισαγωγή: Σύμφωνα με τον νεότερο ορισμό, ως επιληπτική κατάσταση (ΕΚ), γνωστή στη βιβλιογραφία ως Status Epilepticus (SE), ορίζεται ένα κλινικό ή/και εγκεφαλογραφικό επεισόδιο επιληπτικών κρίσεων διάρκειας ≥ 5 λεπτών ή υποτροπιάζοντα επεισόδια κρίσεων, μεταξύ των οποίων δεν υπάρχει πλήρης ανάκτηση της συνείδησης. Ανθεκτική επιληπτική κατάσταση (ανθεκτική ΕΚ), (Refractory Status Epilepticus, RSE) ορίζεται ως επιληπτική δραστηριότητα που επιμένει, παρά τη χορήγηση 1ης και 2ης γραμμής αντιεπιληπτικής αγωγής και απαιτεί συνήθως καταστολή με συνεχή έγχυση αναισθητικών φαρμάκων. Η υπερανθεκτική επιληπτική κατάσταση (Super Refractory Status Epilepticus, SRSE) περιλαμβάνει τις επιληπτικές κρίσεις που εκδηλώνονται ως ΕΚ και επιμένουν για 24 ώρες ή και περισσότερο από την εισαγωγή της γενικής αναισθησίας ή υποτροπιάζουν κατά τη μείωση ή διακοπή αυτής. Η χρήση της μαγνητικής τομογραφίας (ΜΤ) αποσκοπεί κυρίως στην ανεύρεση επιληπτογόνων εστιών. Ειδικότερα για τους ασθενείς με ΕΚ που προσέρχονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών ή εισάγονται σε ΜΕΘ ο ρόλος της ΜΤ στη διερεύνηση των ανθεκτικών και υπερανθεκτικών ΕΚ είναι σημαντικός, τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους ενήλικες.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να καταγραφούν οι αλλοιώσεις στις ΜΤ των παιδιών με ΕΚ που νοσηλεύτηκαν στην ΜΕΘΠ με έμφαση στην τοπογραφία και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και να διερευνηθεί πιθανή συσχέτιση ανάμεσα στα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά με τα κλινικο-εργαστηριακά δεδομένα, την αιτιολογία, τους προγνωστικούς δείκτες και την έκβαση.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για αναδρομική μελέτη που αφορά σε παιδιά και εφήβους ηλικίας <18ετών που έχουν νοσηλευθεί τα έτη 2009-2020 στη μονάδα εντατικής θεραπείας παίδων (ΜΕΘΠ) του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) με αιτία εισαγωγής επιληπτική κατάσταση. Η συλλογή των δημογραφικών, κλινικών και εργαστηριακών δεδομένων πραγματοποιήθηκε από τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά και έγγραφα αρχεία ασθενών. Καταγράφηκαν το είδος της επιληπτικής κατάστασης, το χρονικό διάστημα μεταξύ της εισαγωγής στη ΜΕΘΠ και τη διενέργεια ΜΤ, ο αριθμός των ΜΤ κατά την νοσηλεία, τα κλινικά χαρακτηριστικά κατά την εισαγωγή και κατά τη νοσηλεία, η αιτιολογία της ΕΚ, οι προγνωστικοί δείκτες (PRISM), οι ημέρες παραμονής στη μονάδα, οι ημέρες μηχανικού αερισμού, η τελική διάγνωση και η έκβαση. Επιπρόσθετα ανακλήθηκαν και επαναξιολογήθηκαν όλες οι απεικονίσεις που είχαν πραγματοποιηθεί από την εισαγωγή του παιδιού στο τμήμα επειγόντων περιστατικών (ΤΕΠ) μέχρι και την έξοδο από το νοσοκομείο και καταγράφηκαν το είδος και οι θέσεις των παθολογικών ευρημάτων. Οι ΜΤ κατηγοριοποιήθηκαν σε φυσιολογική, παθολογική με περικριτικές ανωμαλίες και παθολογική χωρίς περικριτικές ανωμαλίες. Μετρήθηκαν ποσοτικές παράμετροι, όπως οι τιμές διάχυσης σε ακολουθίες ADC χάρτη και η ένταση του σήματος σε ακολουθίες FLAIR με δειγματοληψία σε περιοχές ενδιαφέροντος (Region of Interest, ROI) σε διάφορες περιοχές του εγκεφαλικού παρεγχύματος μετρημένες με το λογισμικό του συστήματος ΕVORAD. Για κάθε εξέταση υπολογίστηκαν σε FLAIR ακολουθία η απόλυτη (δROI) και ποσοστιαία (κ) διαφορά έντασης σήματος μεταξύ του ποιοτικά παθολογικού και ετερόπλευρου φυσιολογικού φλοιού. Τη συλλογή των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών ακολούθησε η στατιστική ανάλυση και ο έλεγχος συσχετίσεων.
Αποτελέσματα: Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν συνολικά 40 ασθενείς με επεισόδια επιληπτικής κατάστασης στους οποίους διενεργήθηκε ΜΤ κατά τη νοσηλεία τους στη ΜΕΘΠ. Τα 15 (37.5%) ήταν αγόρια και τα 23 (57.5%) κορίτσια με διάμεση ηλικία τα 3.5 (2-9) έτη. Με επιληπτική κατάσταση διαγνώσθηκαν 5 παιδιά (12.5%), με ανθεκτική ΕΚ 19 (47.5%) και με υπερανθεκτική ΕΚ 15 (37.5%). Από το σύνολο των ασθενών, 18 είχαν φυσιολογική μαγνητική τομογραφία (45%), 14 (35%) παθολογική με περικριτικές ανωμαλίες και 8 (20%) παθολογική χωρίς περικριτικές ανωμαλίες. Η ηλικία διέφερε σημαντικά μεταξύ των ομάδων ανά είδος επιληπτικής κατάστασης. Οι ηλικίες βρέθηκαν κατά μέσο όρο (IQR) 0.83 έτη (0.25-3.5) στα παιδιά με ΕΚ, 3έτη (2-5) στα παιδιά με ανθεκτική ΕΚ και 8 έτη (3-10.75) στα παιδιά με υπερανθεκτική ΕΚ (P=0.023). Υπήρξε θετική συσχέτιση μεταξύ τελικής διάγνωσης και κατηγορίας μαγνητικής τομογραφίας, με τo FIRES (28.6%), το NORSE (21.4%) και το αυτοάνοσο νόσημα (21.4%) να είναι οι συχνότερες τελικές διαγνώσεις σε παιδιά με παθολογική ΜΤ με περικριτικές ανωμαλίες (p=0.041). Στα παιδιά με παθολογική ΜΤ χωρίς περικριτικές ανωμαλίες επικρατούσε ως τελική διάγνωση το γενετικό νόσημα (75%). Η αιτιολογία, το είδος των επιληπτικών κρίσεων και τα κλινικά χαρακτηριστικά που μελετήθηκαν δεν συσχετίστηκαν με την κατηγορία ΜΤ. Σχετικά με τις ακολουθίες της ΜΤ, υπήρξε συμφωνία ανίχνευσης αυξημένου σήματος σε FLAIR και Τ2 με στατιστική σημαντικότητα (p<0.001). Ασυμφωνία μεταξύ τους, δηλαδή μη ανίχνευση παθολογικού σήματος σε Τ2 παρά την ανίχνευση παθολογικού σήματος σε FLAIR, παρατηρήθηκε στη νήσο (7.1%), στον ιππόκαμπο (10%), στον βρεγματικό φλοιό (23.1%), στον κροταφικό φλοιό (9.1%), στον ινιακό φλοιό (16.7%) και στον θάλαμο (16.7%). Δεν υπήρξε περιοχή στην οποία να ανιχνεύθηκε παθολογικό σήμα σε Τ2 ακολουθία και όχι σε FLAIR. Η ανίχνευση οιδήματος (αυξημένου σήματος σε FLAIR) ήταν συχνότερη στην ομάδα ασθενών με παθολογική μαγνητική με περικριτικές ανωμαλίες στον φλοιό πέριξ σχισμής του Sylvius (p<0.001), στον ιππόκαμπο (p<0.001), βρεγματικό φλοιό (p<0.001), κροταφικό φλοιό (p=0.001), λευκή ουσία (p=0.003) και στον ινιακό φλοιό (p=0.004). Η έκβαση ΜΕΘΠ συσχετίστηκε με το παθολογικό σήμα σε FLAIR ακολουθία στην 1η ΜΤ στα βασικά γάγγλια (p=0.012), στο βρεγματικό φλοιό (p=0.024), στον ιππόκαμπο (p=0.025), στο στέλεχος (0.026), στο μεσολόβιο (0.026), στον μετωπιαίο φλοιό (p=0.003) και στον ινιακό φλοιό (p=0.003). Από τις ποσοτικές μετρήσεις υπήρξε σημαντική συσχέτιση (p=0.031) μεταξύ της έντασης σήματος σε FLAIR σε εγκάρσια τομή στον δεξιό ιππόκαμπο με την έκβαση, με τις υψηλότερες τιμές έντασης να συσχετίζονται με τον θάνατο (361±9.9), ενώ οι τιμές έντασης στην ομάδα ασθενών που επιβίωσαν κυμαίνονταν σε χαμηλότερα επίπεδα (327±23.3). Η ποσοστιαία διαφορά κ της έντασης σήματος συσχετίστηκε με την κατηγορία ΜΤ (p=0.001 ). Η μέση τιμή του κ στις φυσιολογικές ΜΤ έφθασε το 5%, ενώ στις παθολογικές-periictal ΜΤ ο παθολογικός φλοιός είχε μέση τιμή κ =16%, δηλαδή αναδείκνυε κατά 16% υψηλότερη σηματοφορία από τον ποιοτικά φυσιολογικό φλοιό.
Συμπεράσματα: Σε παιδιά με ΕΚ, οι αλλοιώσεις περικριτικού οιδήματος εντοπίστηκαν κατά σειρά συχνότητας στον φλοιό πέριξ της σχισμής του Sylvius, στον ιππόκαμπο, στον βρεγματικό, κροταφικό φλοιό, στη λευκή ουσία, στον μετωπιαίο και στον ινιακό φλοιό. Περικριτικό οίδημα ανιχνεύθηκε με μεγαλύτερη συχνότητα στην ακολουθία FLAIR σε σχέση με την Τ2. Η απόλυτη και ποσοστιαία διαφορά μεταξύ παθολογικού και ετερόπλευρου φυσιολογικού φλοιού ήταν υψηλότερη στην ομάδα ασθενών με παθολογική- periictal MT σε σχέση με την ομάδα ασθενών με φυσιολογική ΜΤ. Το υψηλό σήμα σε FLAIR στα βασικά γάγγλια, στον ιππόκαμπο, στο στέλεχος, στο μεσολόβιο, στον βρεγματικό, στον μετωπιαίο και στον ινιακό φλοιό συσχετίστηκε με χειρότερη έκβαση.
|
Αναζήτηση
