Περίληψη |
Η επαγγελματική εξουθένωση (burnout) αποτελεί ένα σοβαρό ψυχικό σύνδρομο, που εμφανίζεται συχνά και στον κλάδο των εκπαιδευτικών, λόγω της αγχογόνου φύσης του επαγγέλματος. Ειδικότερα, ο διευθυντής μιας σχολικής μονάδας, ως εκπαιδευτικός αλλά και διοικητικό στέλεχος, έχει ρόλο απαιτητικό, πολυδιάστατο και αυξημένες ευθύνες και προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει καθημερινά. Αυτά αποτελούν προϋποθέσεις για την εκδήλωση επαγγελματικής εξουθένωσης, με αρνητικές συνέπειες τόσο στον ίδιο όσο και σε όλη την σχολική κοινότητα. Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας ήταν να διερευνήσει το επίπεδο: της επαγγελματικής εξουθένωσης (συναισθηματική εξάντληση, αποπροσωποποίηση, χαμηλή επίτευξη στόχων), του άγχους που προέρχεται από τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19 και του άγχους από το νομοθετικό πλαίσιο, των διευθυντών/τριων σχολικών μονάδων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Π.Ε. Ηρακλείου Κρήτης. Επίσης, να προβλέψει την επαγγελματική εξουθένωση, από το άγχος που προέρχεται από τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19 και από το άγχος λόγω νομοθετικού πλαισίου. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με συμπλήρωση τριών ερωτηματολογίων: α) κλίμακα επαγγελματικής εξουθένωσης Maslach Burnout Inventory - Education Survey (MBI‐ES), β) κλίμακα των Yildirim και Solmaz για το άγχος λόγω Covid-19 και γ) αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο για την αξιολόγηση του άγχους λόγω νομοθετικού πλαισίου. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από 76 διευθυντές/τριες των σχολείων της Π.Ε. Ηρακλείου σε σύνολο 94 διευθυντών/τριων, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2023. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι διευθυντές/τριες βιώνουν μέτριο επίπεδο επαγγελματικής εξουθένωσης και στις τρεις διαστάσεις του συνδρόμου. Το άγχος που βιώνουν λόγω Covid-19 καταγράφεται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ σε μέτρια επίπεδα το άγχος λόγω όγκου νομοθετικού πλαισίου. Για τις συνεχόμενες αλλαγές στην επιλογή διευθυντών αλλά και για την παράταση της θητείας τους, δήλωσαν χαμηλό προς μέτριο επίπεδο άγχους. Ο βαθμός επαγγελματικής εξουθένωσης φαίνεται να διαφοροποιείται μόνο ως προς την ηλικία για τη διάσταση της αποπροσωποποίησης, το είδος σχολείου για τη διάσταση της συναισθηματικής εξάντλησης και τα έτη υπηρεσίας στη δημόσια εκπαίδευση για τις διαστάσεις της αποπροσωποποίησης και της συναισθηματικής εξάντλησης. Επιπλέον, το άγχος λόγω Covid-19 αποτελεί προβλεπτικό παράγοντα της συναισθηματικής εξάντλησης και της αποπροσωποποίησης, ενώ το άγχος λόγω όγκου νομοθετικού πλαισίου προβλεπτικό παράγοντα της συναισθηματικής εξάντλησης. Μελλοντικές έρευνες μεγαλύτερης έκτασης αλλά και με αξιοποίηση μεθόδων ποιοτικής έρευνας θα φωτίσουν περισσότερο αυτό το διαχρονικό φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης των διευθυντών, που συνδέεται τόσο με την ψυχική υγεία των ιδίων άλλα και την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων.
|