Περίληψη |
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της αυτοβιογραφικής μνήμης νεαρών ενηλίκων ως προς μια εμπειρία μοναξιάς1 την οποία βίωσαν στην παιδική ηλικία.. Για το σκοπό αυτό, διεξήχθη έρευνα στην οποία συμμετείχαν 117 προπτυχιακοί φοιτητές του τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, οι οποίοι συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο μέσω του οποίου αναφέρονταν αφενός στον τρόπο με τον οποίο βιώνουν τη μοναξιά στο παρόν
και αφετέρου στην ανάμνηση μιας συγκεκριμένης εμπειρίας μοναξιάς από την παιδική τους ηλικία. Μέσα από την ποσοτική ανάλυση των δεδομένων αναδείχθηκε μια εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο βιώνουν τη μοναξιά ως ενήλικες. Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι συμμετέχοντες, αναφερόμενοι στη μοναξιά, διακατέχονται από χαμηλή ή μέτρια αίσθηση άγχους, ενώ συγχρόνως εκδηλώνουν μια θετική συναισθηματική κατάσταση και εμφανίζουν μέτρια ή υψηλή αυτοεκτίμηση. Μάλιστα, φάνηκε ότι περισσότερο επιδιώκουν παρά αποφεύγουν να μένουν μόνοι καθώς, επίσης, και ότι απολαμβάνουν τα οφέλη της ευεργετικής μοναξιάς επιδιδόμενοι σε μοναχικές δραστηριότητες. Τέλος, οι νεαροί ενήλικοι αξιολόγησαν κυρίως θετικά τη συναισθηματική τους κατάσταση έπειτα από μια εμπειρία μοναξιάς. Από την ποιοτική ανάλυση των γραπτών αφηγήσεων αποσαφηνίστηκε περαιτέρω ο τρόπος με τον οποίο βίωσαν οι συμμετέχοντες τη μοναξιά ως παιδιά. Επιβεβαιώθηκε και στη συγκεκριμένη έρευνα η ύπαρξη των τριών διαστάσεων της μοναξιάς (γνωστική, συναισθηματική, διαπροσωπικών πλαισίων) σύμφωνα με το μοντέλο των Hymel, Tarulli, Hayden, Tomson και Terrell-Deutsch (1999). Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το εύρημα ότι, ενώ στην ενήλικη ζωή η μοναξιά φάνηκε να αντιμετωπίζεται με θετικό τρόπο, στην παιδική ηλικία ταυτίστηκε κατά μεγαλύτερο ποσοστό με την επώδυνή της όψη καθώς και με αρνητικά συναισθήματα. Όσον αφορά στο περιεχόμενο της αυτοβιογραφικής μνήμης των νεαρών ενηλίκων, το οποίο προέκυψε σε συνάρτηση με το περιεχόμενο των αφηγήσεών τους, ήταν κατά βάση αναλυτικό. Οι συμμετέχοντες, δηλαδή, αφηγήθηκαν εκτενώς μια συγκεκριμένη εμπειρία αναφερόμενοι σε επιμέρους λεπτομέρειες. Επίσης, αναδείχθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της όψης της παιδικής μοναξιάς και του περιεχομένου της αυτοβιογραφικής μνήμης των συμμετεχόντων. Οι νεαροί ενήλικοι οι οποίοι αφηγούνταν ένα περιστατικό επώδυνης μοναξιάς από την παιδική τους ηλικία έτειναν να είναι περισσότερο αναλυτικοί στις αφηγήσεις τους. Τέλος, διαπιστώθηκε η επίδραση του φύλου τόσο στο συναίσθημα όσο και στο περιεχόμενο της αφήγησης, καθώς οι γυναίκες αναφέρθηκαν περισσότερο, σε σχέση με τους άνδρες, σε αρνητικά συναισθήματα αναφορικά με τη μοναξιά της παιδικής ηλικίας, ενώ συγχρόνως ήταν περισσότερο αναλυτικές στις αυτοβιογραφικές τους αφηγήσεις.
1 Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας υιοθετείται η διάκριση της μοναξιάς σε επώδυνη, κυριολεκτική
(μόνωση) και ευεργετική (Γαλανάκη, 2006α)
|