Περίληψη |
Σκοπός: Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία επιχείρησε να ερευνήσει τις διαχρονικές αλλαγές-μεταβολές της επίπτωσης από καρκίνο μαστού μεταξύ των νεότερων και μεγαλύτερων ενηλίκων γυναικών στην Κρήτη. Επιπρόσθετα, διερεύνησε διάφορους παράγοντες κινδύνου όπως η παχυσαρκία και ο τόπος διαμονής, αλλά και άλλοι κλινικοί προσδιοριστές.
Μεθοδολογία: Στην παρούσα πτυχιακή εργασία πραγματοποιήθηκε μια μελέτη εξόρυξης δεδομένων (pooled study) από τη βάση που διατηρεί το Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου Κρήτης (ΚΚΚ). Από τη βάση αυτή χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα για τις νέες περιπτώσεις από καρκίνο ανά τύπο, για την περίοδο 1992 έως 2022 στην Κρήτη. Στη μελέτη συμπεριελήφθησαν 4.985 γυναίκες. Η ανάλυση έγινε με την χρήση λογισμικών στατιστικής και χωρικής ανάλυσης (IBM SPSS, STATA, ArcGIS). Αρχικά, υπολογίστηκαν οι ειδικοί κατά ηλικία δείκτες επίπτωσης (ASpIR/100.000/έτος) και οι σταθμισμένοι κατά ηλικία δείκτες επίπτωσης (ASIR/100.000/έτος). Τέλος, υπολογίσθηκε η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή των δεικτών επίπτωσης (APC%). Όλοι οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας α=0,05.
Αποτελέσματα: Βρέθηκε αύξηση της ετήσιας ποσοστιαίας μεταβολής (APC 1.2, 95%CI 1.1 -1.3) των σταθμισμένων δεικτών επίπτωσης καρκίνου του μαστού. Ειδικότερα, μεγάλη αύξηση της ετήσιας ποσοστιαίας μεταβολής βρέθηκε στις νεότερες ηλικίες 20-34 (APC 1.9, 95%CI 1.7-2.2) και 35-49 (APC 1.8, 95%CI 1.5-2.1), ενώ σε ηλικίες άνω των 50 ετών παρατηρείται μείωση. Όσον αφορά τον τόπο διαμονής, στα Χανιά έχουμε την μεγαλύτερη ετήσια ποσοστιαία μεταβολή (APC 0.9, 95%CI 0.7-1.2) καθώς και στο Ηράκλειο 0.4 (095%CI .1-0.8). Στο Ρέθυμνο παρατηρείται μεγάλη αύξηση 0.5 (95%CI 0.4-0.6) ενώ στο Λασίθι παρατηρείται η μικρότερη 0.2 (95%CI 0.0-0.4). Εστιάζοντας στην επίπτωση κατά ηλικία, οι ηλικίες κάτω των 45 ετών εμφανίζουν ραγδαία αύξηση στους δείκτες επίπτωσης, με τις ηλικίες 30-34 να έχουν ASpIR=31,2/100.000 και την ηλικιακή ομάδα 35-39 να έχει ακόμα πιο αυξημένο ASpIR= 65,8/100.000. Η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται στην ηλικιακή ομάδα 40-44 ετών με ASpIR=124,6/100000. Όσων αφορά τις ηλικίες άνω των 45 ετών αυτές έχουν ακόμα υψηλότερη επίπτωση που αυξάνεται αναλογικά με το πέρας της ηλικίας. Όταν όμως μελετήθηκαν οι σταθμισμένοι κατά ηλικία δείκτες επίπτωσης και μεταβολή ανά ηλικία παρατηρήθηκαν σημαντικές αυξητικές τάσεις τα τελευταία χρόνια, στους νεότερους ενήλικες. Μετά το 2011 παρατηρείται αυξητική πορεία στις ηλικίες 20-34 και 35-49 ενώ έχουμε φθίνουσα σταθερή πορεία στις ηλικίες 50-74 και φθίνουσα πορεία στις ηλικίες άνω των 75. Αναφορικά, με τους παράγοντες κινδύνου για τις νεότερες ενήλικες, όσες είχαν υψηλό δείκτη μάζας σώματος κατά περίοδο 1992-2001 είχαν αυξημένο κίνδυνο RR=2,3(95%CI =2.1-2.4), την περίοδο 2002-2011 είχαμε αύξηση RR=2.1 (95%CI =2.5-2.9) κα την περίοδο 2012-2021 είχαμε σημαντική αύξηση κινδύνου RR=3.7 (95%CI =3.6-3.8). Αντίστοιχες τάσεις εμφάνισε η παχυσαρκία και βάσει του BSA. Άλλοι παράγοντες κινδύνου ήταν το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και το ελεύθερο επάγγελμα.
Συμπεράσματα: Οι παρατηρούμενες αυξητικές τάσεις στους νεότερους ενήλικες, γεννούν νέα ερευνητικά ερωτήματα και σίγουρα ανοίγουν το διάλογο για μείωση της ηλικία του υποχρεωτικού προσυμπτωματικού ελέγχου.
|